Totale schedelbestraling (WBRT) versus stereotactische radiochirurgie (SRS) voor patiënten met minimaal 4 tot maximaal 10 uitzaaiingen in de hersenen. Een fase III gerandomiseerde multicenter studie

In de Nederlandse richtlijnen is bij patiënten met 1 tot 3 hersenmetastasen
stereotactische radiochirurgie (SRS) de standaard behandeling. Bij patiënten
met 4 tot 10 hersenmetastasen is dat totale schedelbestraling (WBRT). Een
tussentijdse analyse van de QUARTZ studie liet zien dat WBRT geen voordeel gaf
in kwaliteit van leven (gemeten met de EQ5D) maar ook geen winst in overleving
in vergelijking met de ''best mogelijke zorg". Totale schedelbestraling kan
vermoeidheid, tijdelijk haarverlies van het gehele hoofd en aandacht- en
concentratiestoornissen veroorzaken waardoor de kwaliteit van leven vermindert.
Een recente studie liet zien dat SRS bij patiënten met 5 tot 10
hersenmetasasen eenzelfde overleving gaf in vergelijking met SRS bij patiënten
met 2 tot 4 hersenmetastasen. Systemische therapieën hebben geen goede
intracraniale respons vanwege de bloed-hersen barriëre. Het voordeel van SRS in
vergelijking met WBRT is dat het een plaatselijke bestraling is alleen op de
uitzaaiing waarmee ook een hogere dosis gegeven kan worden. In deze studie
willen we vergelijken of SRS een betere kwaliteit van leven geeft dan WBRT in
patiënten met 4 tot 10 uitzaaiingen in de hersenen.

Onderzoeken of SRS een betere kwaliteit van leven geeft dan WBRT bij patiënten
met 4 tot 10 uitzaaiingen in de hersenen 3 maanden na radiotherapie

Prospectieve gerandomiseerde multicenter fase III studie.

Patiënten worden gerandomiseerd tussen WBRT in 5 fracties van 4 Gy (totale dosis 20 Gy), standaard arm, en een tot drie doses SRS op de uitzaaiingen in de hersenen met een dosis varierend van 15 tot 24 Gy afhankelijk van de grootte en locatie (interventie arm).

Voor patiënten met 1 tot 3 hersenmetastasen in een goede fysieke conditie is
stereotactische radiochirurgie (SRS) de voorkeursbehandeling. Voor patiënten
met 4 tot 10 hersenmetastasen schrijft de huidige, Nederlandse richtlijn totale
schedelbestraling (WBRT) voor. Deze studie wordt uitgevoerd bij patiënten met 4
tot 10 hersenmetastasen. Het doel is om de standaard behandeling, WBRT, te
vergelijken met de experimentele behandeling, SRS en te bepalen welke arm de
beste kwaliteit van leven geeft.
Voorafgaand aan SRS is een extra MRI nodig maar SRS wordt gegeven in minder
fracties dan WBRT. WBRT is een snelle behandeling, 5-10 minuten per bezoek. Met
de recente technische voordelen, varieert ''the beam-on time'' gedurende de
behandeling met SRS voor patiënten met meerdere hersenmetastasen van enkele
minuten tot 45 minuten. Verder wordt bij SRS een hoge locale controle verkregen
bij een tot drie behandelingen en wordt complete haaruitval vermeden.
Voor deze studie wordt geen standaard beeldvorming tijdens de follow-up
uitgevoerd buiten het standaard protocol van het instituut tenzij het klinisch
noodzakelijk is. De baseline en follow-up scores van de EQ5D vragenlijsten
kunnen telefonisch verzameld worden bij zowel patiënten die SRS als WBRT
krijgen. Het telefonisch afnemen van de EQ5D zal minder dan 10 minuten duren.
In het geval dat een patiënt niet meedoet aan de studie, zal de patiënt de
standaard behandeling krijgen, waarschijnlijk in veel gevallen WBRT (in
overeenkomst met de Nederlandse richtlijn). In centra die de capaciteit hebben
worden facultatief extra neurocognitieve testen en uitgebreide kwaliteit van
leven vragenlijsten afgenomen voorafgaand en eenmalig 3 maanden na de
behandeling.