Gedeelde besluitvorming binnen de oncologie: Het ontwikkelen en valideren van een vragenlijst voor patiënten en artsen om gedeelde besluitvorming binnen de oncologie te meten.

Het belang van gedeelde besluitvorming wordt wereldwijd toenemend erkend, ook
in de oncologie. Wanneer patiënten samen met hun arts beslissingen nemen over
zorg leidt dit naar verwachting tot positievere zorgbeleving, minder
overbehandeling en betere uitkomsten. Empirische bevindingen laten echter
geringe overeenstemming zien tussen bestaande observatie- en vragenlijsten die
gedeelde besluitvorming beogen te meten. Ideeën over wat gedeelde
besluitvorming inhoudt verschillen aanmerkelijk tussen patiënten, artsen en
observatoren en valide meetinstrumenten ontbreken. Onderzoek tot nu toe is
veelal in de huisartsenpraktijk uitgevoerd. De instrumenten dekken niet alle
relevante aspecten voor de oncologie en de validiteit voor de oncologie is
onbekend. Deze beperkingen dienen dringend te worden aangepakt om gedeelde
besluitvorming in de oncologie beter te kunnen onderzoeken.

Het doel van deze studie is om 1) het concept gedeelde besluitvorming te
verhelderen voor de oncologie, 2) gedeelde besluitvorming te operationaliseren
en een patiënt- en een arts vragenlijst te ontwikkelen om het vóórkomen van
gedeelde besluitvorming te meten, 3) de acceptatie en (test-hertest)
betrouwbaarheid van de vragenlijsten te evalueren, de validiteit van de
vragenlijsten te testen en de vragenlijst definitief te maken.

Een observationele studie waarin experts, 16 deelnemers uit de algemene
bevolking, 5 specialistisch verpleegkundigen, 16 ziekte-vrije patiënten,
ongeveer 326 patiënten en 64 artsen uit verschillende ziekenhuizen (academisch
en perifeer) en afdelingen benaderd worden voor deelname, om zo een
representatieve steekproef te krijgen. Daarnaast zullen experts uit de
projectgroep, internationale experts op het gebied van gedeelde besluitvorming
en experts op het gebied van vragenlijstontwikkeling geïnterviewd worden en
deelnemen aan de expert meetings.

De studie kent de volgende fasen:

1) Drie systematische literatuur reviews, een of twee kwalitatieve studies
(opname van consulten, interviews, (optioneel) focusgroep gesprekken),
focusgroep gesprekken, online consultatie van experts en een expert meeting om
het begrip *gedeelde besluitvorming* binnen de oncologie te verhelderen.
In deze fase doen 32 patiënten en 16 artsen mee aan de opname van consulten en
interviews. Daarnaast doen 16 deelnemers uit de algemene bevolking en 16
ziekte-vrije patiënten mee aan interviews. Aan de focusgroep gesprekken nemen
16 patiënten en 12 artsen deel. In totaal doen 48 patiënten en 28 artsen mee
aan deze fase.

2) Interviews om de vragenlijst op te stellen en een pilotstudie om de eerste
versie van de vragenlijst te testen.
Aan de interviews over de items doen 16 patiënten en 12 artsen mee. Aan
het cognitieve interview doen 12 patiënten en 6 artsen mee. In totaal doen 28
patiënten en18 artsen mee aan deze fase.

3) Invullen van de vragenlijst en een expertmeeting om de vragenlijst te
valideren.
Aan deze fase doen 250 patiënten en 50 artsen mee. De artsen hebben mogelijk in
eerdere fases van de studie ook deelgenomen. De patiënten vullen de I-SHARE
vragenlijst twee keer in.
.

Het risico geassocieerd met deelname aan deze studie is verwaarloosbaar.
Patiënten ervaren het mogelijk als een teken van interesse als naar hun mening
gevraagd wordt m.b.t. de manier waarop beslissingen over hun behandeling
genomen worden. Ook kunnen zij het prettig vinden om bij te dragen aan
wetenschappelijk onderzoek dat andere patiënten verder kan helpen. De belasting
van de studie hangt af van het onderdeel waaraan een patiënt meedoet en iedere
patiënt neemt slechts deel aan 1 onderdeel:
* Er wordt een geluidsopname gemaakt van het consult en de patiënt neemt deel
aan een interview van ongeveer 1 uur binnen een paar dagen na het consult. Dit
interview vindt plaats bij de patiënt thuis of wordt gecombineerd met een
afspraak in het ziekenhuis. Er wordt een geluidsopname van dit interview
gemaakt. Het kan confronterend zijn voor patiënten om hun eigen consult terug
te horen en om te praten over hun ervaringen.
* De deelnemer uit de algemene bevolking doet mee aan een interview in het LUMC
van ongeveer 1 uur. Van dit interview wordt een geluidsopname gemaakt.
* De ziekte-vrije patiënt doet mee aan een interview, van ongeveer 1 uur. Van
dit interview wordt een geluidsopname gemaakt. Dit interview vindt plaats bij
de patiënt thuis of in het LUMC. Het kan lastig zijn voor ziekte-vrije
patiënten om te praten over hun ervaringen en mening.
* De patiënt neemt deel aan een focusgroep gesprek van maximaal 2 uur. Er wordt
een geluidsopname van dit focusgroep gesprek gemaakt. Het kan belastend zijn
voor patiënten om over hun eigen consult na te denken en het kan lastig zijn om
te praten over de verschillende constructen die we onderzoeken.
* De patiënt neemt deel aan een interview van ongeveer 1 uur, bij de patiënt
thuis of gecombineerd met een afspraak in het ziekenhuis. Er wordt een
geluidsopname van dit interview gemaakt. Het kan belastend zijn voor patiënten
om over hun eigen consult na te denken en het kan lastig zijn om te
reflecteren op de items van de vragenlijst.
* De patiënt vult de voorlopige versie van de vragenlijst in en praat daarbij
hardop, terwijl de onderzoeksmedewerker aantekeningen maakt. Ook worden punten
die verbeterd kunnen worden aan de vragenlijst besproken. Dit interview duurt
ongeveer 1 uur en vindt bij de patiënt thuis plaats of wordt gecombineerd met
een afspraak in het ziekenhuis. Er wordt een geluidsopname van dit interview
gemaakt. Het kan belastend zijn voor patiënten om over hun eigen consult na te
denken en het kan lastig zijn om hardop te praten bij het invullen van de
vragenlijst.
* De patiënt vult thuis de vragenlijst in; dit houdt in de I-SHAREpatient
vragenlijst en vragenlijsten voor validatie (ongeveer 45 minuten) en de patiënt
vult de I-SHAREpatient vragenlijst voor de tweede keer in, 1 tot 2 weken na de
eerste keer (ongeveer 5 minuten).
* De patiënt vult thuis de vragenlijst in; dit houdt in de I-SHAREpatient
vragenlijst en vragenlijsten voor validatie (ongeveer 45 minuten).