Onderzoek naar de invloed van paracetamol en nimodipine op de verschijnselen na een behandeling met elektroconvulsietherapie (ECT)

Niet alleen de epileptische aanval, maar ook de fase hierna (de zogenaamde
postictale fase), speelt een belangrijke rol bij de fysieke en mentale
belasting van patiënten. In deze fase kunnen urenlang hoofdpijn, vermoeidheid,
geheugen- en concentratiestoornissen, verwardheid, agressie,
verlammingsverschijnselen of een ernstige psychose bestaan. Omdat epileptische
aanvallen ondanks behandeling met medicatie bij een belangrijk deel (±30%) van
de patiënten met epilepsie blijven voorkomen, is beperking van de postictale
verschijnselen van belang voor een groot deel van de patiënten. Bij patiënten
met een ernstige of therapieresistente depressie worden epileptische aanvallen
opgewekt (elektroconvulsietherapie, ECT) als effectieve behandeling, maar komen
gelijke verschijnselen en diens belasting voor. Het is echter onduidelijk
waardoor de postictale verschijnselen worden veroorzaakt en behandelingen
hiertegen zijn niet beschikbaar. Recent werd met metingen in proefdieren
aangetoond dat in de postictale fase zuurstofgebrek in de hersenen kan ontstaan
ten gevolge van samentrekking (vernauwing) van bloedvaten tijdens en na een
epileptische aanval. Dit zuurstofgebrek door bloedvatvernauwing bleek
gerelateerd aan de postictale verschijnselen. Medicijnen die bloedvatvernauwing
tegengingen (paracetamol of calciumantagonisten) verminderden het
zuurstofgebrek en de postictale verschijnselen. Deze bevindingen wijzen op een
mogelijkheid patiënten te beschermen tegen postictale verschijnselen. Wij
willen de hypothese testen dat bij opgewekte epileptische aanvallen, namelijk
de ECT zoals toegepast bij depressieve aandoeningen, postictale verschijnselen
voorkomen of beperkt worden door paracetamol of nimodipine.

Primaire vraagstelling:
- Verbeteren paracetamol of nimodipine elektrografische posticale fenomenen?

Secundaire vraagstellingen:
- Verbeteren paracetamol of nimodipine "time to orientation"?
- Voorkomen of beperken paracetamol of nimodipine postictale hypoperfusie?
- Zijn klinische en elektrografische postictale fenomenen geassocieerd met
hypoperfusie?

Een prospectieve cross-over studie met gerandomiseerde allocatie in drie
condities, open-label en geblinderde eindpunt evaluatie (PROBE opzet).

Een maal twee tabletten van 30mg nimodipine, of een maal twee tabletten van 500mg paracetamol, of geen aanvullende behandeling alvorens iedere ECT-sessie. Patiënten zullen willekeurig worden toegewezen in voorgedefinieerde behandelsequenties.

Paracetamol is een veel gebruikte pijnstiller. Een enkele dosis van 1000mg kent
geen relevante bijwerkingen. Nimodipine in een dosis van 60mg, 6 maal daags
gedurende drie weken, is deel van de standaard behandeling ter preventie van
vasoconstrictie bij patiënten met een subarachnoidale bloeding en wordt in het
algemeen goed verdragen. Een enkele dosis 60mg, zoals gegeven in deze studie,
kan in sommige gevallen een tijdelijke bloeddrukdaling veroorzaken. Gezien het
tablet wordt gegeven in de streng gemonitorde omgeving van de operatieruimte,
waar ECT wordt gegeven, achten wij het geassocieerde risico verwaarloosbaar. De
MRI-scans en de cognitieve evaluatie kort na de ECT-sessie kan worden ervaren
als belastend door sommige patiënten, echter voorzien wij hierbij geen
relevante aanvullende risico's. Een belangrijk mogelijk voordeel is een afname
van postictale symptomen door paracetamol of nimodipine in de toekomst.