*Mucosale oorsprong van serum auto-antistoffen in reumatoïde artritis*

Het afweersysteem beschermt ons tegen infecties van buitenaf. Tijdens een
infectie maakt het lichaam antistoffen aan. Deze antistoffen beschermen je
tegen een nieuwe infectie. Bij een auto-immuun ziekte zoals reumatoïde artritis
(RA) valt het afweersysteem de eigen lichaamscellen aan. Dit leidt tot
gewrichtsontstekingen en gewrichtsschade. Bij een deel van de patiënten zijn er
antistoffen tegen lichaamseigen structuren meetbaar in het bloed. Dit worden
auto-antistoffen genoemd. De precieze ontstaanswijze van de auto-antistof
response en van RA is vooralsnog onbekend. Eerder onderzoek toont aan dat de
slijmvliezen hierbij mogelijk betrokken zijn. Mogelijk ontstaan de
auto-antistoffen ter hoogte van de slijmvliezen en start dit een cascade van
gebeurtenissen die uiteindelijk leiden tot gewrichtsontstekingen.

Het doel van het onderzoek is om de rol van het mucosale immuun systeem bij het
ontstaan van auto-antistoffen in reumatoïde artritis te onderzoeken. Naast de
aanwezigheid van deze auto-antistoffen willen we ook andere markers van
ontsteking onderzoeken.

De studie vindt plaats op de reumatologie afdeling van het LUMC. Het is een
cross-sectionele studie, wat betekent dat er van elke deelnemer 1 keer
materiaal verzameld wordt. Van RA patiënten en gezonde controles wordt bloed,
ontlasting, speeksel en sputum verzameld. Sputum wordt ook wel slijm uit te
longen genoemd. Het doneren van sputum is optioneel. Ook wordt er een
vragenlijst afgenomen.

Deelnemers verzamelen de ontlasting zelf. De benodigdheden hiervoor krijgen ze
van de onderzoeker. De donatie van bloed, speeksel en sputum vindt plaats op de
afdeling reumatologie in het LUMC. Om speeksel te doneren, buigt de deelnemer
het hoofd voorover en laat het speeksel in een bakje lopen. Bloed wordt geprikt
door de onderzoeksarts/verpleegkundige of op de centrale bloedprikpost in het
LUMC. Er worden drie buisjes bloed afgenomen. Het bloedprikken kan pijnlijk
zijn en kan een blauwe plek veroorzaken. Daarnaast wordt er gevraagd om een
korte (digitale) vragenlijst in te vullen. Donatie van sputum (slijm uit de
longen) is optioneel. Gezonden hoesten niet spontaan sputum op. Om dit sputum
op te wekken, wordt een *longfluit* gebruikt. Dit is een soort toeter waarop de
deelnemer een aantal keer moet blazen. Dit kan duizeligheid of kortademigheid
veroorzaken. Deze klachten verdwijnen als het blazen gestaakt wordt. Daarnaast
kan enkele uren na het onderzoek irritatie van de keel optreden. Deelnemers
profiteren zelf niet van participatie aan dit onderzoek, maar deelname kan
leiden tot verbeterde behandeling van reumatoïde artritis in de toekomst.