Cerenkov Luminescentie Beeldvorming tijdens prostaatkanker operaties met Gallium-68 PSMA: een klinische haalbaarheidsstudie

Een op de tien mannen krijgt in zijn leven te maken met prostaatkanker, waarbij
verwijdering van de prostaat een van de belangrijkste behandeling is. Echter,
in een substantieel deel van de operaties (11-38%) blijft er kankerweefsel
achter waardoor de kans op een recidief hoog is en aanvullende radiotherapie
noodzakelijk is. Het (in)compleet zijn wordt beoordeelt door histopathologisch
onderzoek. Ondanks de hoge betrouwbaarheid, kan dit onderzoek pas enige tijd na
de operatie uitgevoerd worden. Er is een dringende behoefte om tijdens de
operatie de snijvlakken te kunnen beoordelen, waarbij additioneel weefsel kan
worden weggehaald eventueel. Hiermee kunnen de uitkomsten van de operatie
verbeteren en minder aanvullende therapie geven worden.

Twee opkomende technologieën, cerenkov luminisentie beeldvorming (CLI) en
Gallium-68 PSMA (68Ga-PSMA), zullen gecombineerd worden om tijdens prostaat
operaties snijvlakken te beoordelen. Gallium-68 PSMA is een radioactieve stof
dat specifiek bindt aan prostaatkanker cellen en wordt in een beperkt aantal
centra succesvol gebruikt om met PET-scanners prostaatkanker af te beelden.
Cerenkov luminescentie is een zwak licht dat uitgezonden wordt door deze
radioactieve stoffen. De effectiviteit van CLI is voor andere radioactieve
stoffen preklinisch aangetoond. Binnen deze haalbaarheidsstudie zal voor het
eerst een apparaat gebruikt worden dat compact genoeg is om tijdens de operatie
het licht van 68Ga-PSMA te detecteren.
Deze haalbaarheidsstudie zal voor het eerst CLI-technologie combineren met
68Ga-PSMA om tijdens prostaat operaties het snijvlak te beoordelen. Indien deze
aanpak haalbaar blijkt, zal dit onderzoek een belangrijke bijdrage leveren aan
de klinische implementatie van een technologie dat het potentieel heeft om het
aantal incomplete operaties te verminderen.

Single center prospectief onderzoek.
Er zullen 30 patiënten worden geïncludeerd, gepland voor robot geassisteerde
laparoscopische prostatectomie. Op de operatiekamer zal er 100 MBq 68Ga-PSMA
worden geïnjecteerd, in het reeds aanwezige infuus van de patiënt. De operatie
zal volgens standaard protocol verlopen. Na verwijdering van de prostaat zullen
alle snijvlakken met het CLI-apparaat beoordeeld. De eventueel verwijderde
lymfeknopen zullen ook worden afgebeeld met de CLI. Alle verwijderde
lymfeknopen en de prostaat worden als onderdeel van de standaard zorg nog naar
de pathologie worden opgestuurd worden voor histopathologisch onderzoek.

Na de eerste 5 patiënten zal er een interim analyse plaatsvinden die de
toegediende dosis, stralingsveiligheid en procedure zal bekijken. De
toegediende dosis kan maximaal 200MBq bedragen. Bij een verhoging van de dosis
wordt eerst gekeken naar de stralingsveiligheid, of deze verhoging als veilig
wordt beschouwd.
De eerste 15 patiënten zullen worden gebruikt voor protocol en workflow
optimalisatie. Van de laatste 15 patiënten, zal de verwijderde prostaat na CLI
imaging nog in de PET-scan worden gelegd om de uptake op CLI en PET te
vergelijken. De snijranden op histopathologie en CLI zullen worden vergeleken.
Tijdens alle ingrepen zal de stralingsbelasting voor het personeel gemonitord
worden.
Bij de patienten zal tevens een ex vivo metingen worden uitgevoerd met de beta
probe om de PSMA uptake te detecteren.

Deelname brengt geen significante risico's voor patiënten. Echter is er wel
sprake van extra stralingsbelasting voor de patiënt.
Patiënten krijgen een extra injectie van 68Ga-PSMA tijdens de operatie. Dit
levert een extra stralingsbelasting van 2mSv op. Dit valt binnen het normale
bereik van diagnostische onderzoeken en hiervan worden geen bijwerkingen of
significante risico's verwacht.