Het doel van dit onderzoek is om te zien of wel of te niet ZeroPhoba: (1) symptomen van vlieg- of spinnenangst verminderd en (2) of deze effect blijven tijdens de follow-up tijdspunten. Het uiteindelijke doel is dan om vast te stellen (of niet) dat…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Angststoornissen en -symptomen
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
De belangrijkste uitkomstmaat zijn de Vliegangst Questionnaire, 'Flight Anxiety
Situations questionnaire' (FAS; van Gerwen et al., 1999), en de Spinnenangst
Questionnaire (FSQ; Szymanski & O*Donohue, 1995). De FAS is een 32-item zelf-
rapportage vliegangst vragenlijst. De angst subschaal heeft een 7-punt
Likert-schaal ('geen angst' tot 'heftige angst'). De total score kan 0 - 115
worden. De FSQ is een 18-item zelf-rapportage spinnenangst vragenlijst.
Secundaire uitkomstmaten
- Flight Anxiety Modality questionnaire (FAM; van Gerwen et al., 1999) is een
18-item, zelf-rapportage vliegangst vragenlijst. De FAM heeft een 5-punt
Likert-schaal ('helemaal niet' tot 'heel erg'). De betrouwbaarheid is goed
(Nousi et al., 2008).
- Vragen over avio- of arachnophobia: hoelang deelnemers hebben er al last van,
hoeveel vluchten hebben zij genomen/ hoeveel interacties met spinnen hebben
zij, veiligheidsgedragingen, of deelnemers negatieve vluchtervaringen /
spinervaringen gehad hebben, en of ze een vlucht hebben genomen / een ervaring
met spinnen hebben gehad na ZeroPhobia (post-test, follow-up).
- Arachnophobia: The Spider Phobia Questionnaire (Klorman, Hastings, Weerts,
Mela-med, & Lang, 1974) is een 31-item, zelf-rapportage spinnenangst
vragenlijst. De SPQ heeft hoge interne consistentie (Johnsen & Hugdahl, 1990).
- Beck Anxiety Inventory (BAI;. Beck et al, 1988) is een 21-*zelfrapportage
vragenlijst die symptomen van angst meet. Deelnemers registreren hoeveel last
ze hebben gehad van elk angst symptoom in de afgelopen week. Elk item wordt
beoordeeld op een 4* punts Likert schaal van 0 = helemaal niet tot 3 = ernstig:
ik kon het nauwelijks verdragen. De totale score varieert van 0 tot 63. De
volgende richtlijnen worden aanbevolen voor de interpretatie van de scores: 0*
9, normaal of geen angst; 10*-18, milde tot matige angst; 19*-29, matige tot
ernstige bezorgdheid; en 30-*63, ernstige angst. De interne consistentie is
hoog (0,90*-0,94) en convergente validiteit is goed (Brown et al., 1997).
- De negen*punt stemming module van de Patient Health Questionnaire (PHQ*-9;
Kroenke et al, 2007) wordt gebruikt voor het screenen en patiënten met
depressieve stoornissen diagnosticeren. De 9 items zijn elk scoorde 0*3, totale
score bereik is 0*27. In een recensie van Wittkampf et al. (Wittkampf et al.,
2007), een gevoeligheid van 0,77 (0,71*-0,84) en een specificiteit van 0,94
(0,90*-0,97) werd gevonden PHQ-*9.
De Web Screening questionnaire (WSQ; Donker, van Straten, Marks, and Cuijpers,
2009) is een 15-punten vragenlijst gericht op het screenen voor depressie, GAD,
PTSD, agorafobie, specifieke fobieën, en OCD. Enkel drie items van de WSQ
zullen worden gevraagd ten behoeven van dit onderzoek: angststoornissen,
agorafobie en OCD. Deze vragenlijst is goed bevonden in sensitiviteit (0.72-
1.00) en specificiteit (0.44 - 0.77) (Donker et al., 2009).
De Interpersonal Reactivity Index (IRI; Davis, 1980) is een self-report
vragenlijst welke verschillende types van empathie meer. Zeven items uit de
sub-sectie *Fantasy* zullen worden voorgelegd aan deelnemers als voormeting.
Dit wordt geneurie om de algemene vaardigheid om te kunnen fantaseren en
ervaringsabsorptie of *transportatie* naar fantasie werelden te meten. Deze
vragenlijst is bewezen betrouwbaar en valide (Davis, 1994).
- Demografische variabelen (geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, burgerlijke
staat, werk staat).
- System Usability Scale (SUS; Bangor et al., 2008): 10 items over
gebruiksvriendelijkheid van de app. De SUS bestaat uit 10 uitspraken die worden
gescoord op een 5*puntsschaal. De eindscore van de SUS kan variëren van 0 tot
100, waarbij hogere scores een betere bruikbaarheid betekenen. Dit betekent dat
producten die op zijn minst redelijk zijn, een SUS score boven de 70 heeft.
Echt superieure producten scoren hoger dan 90. Betrouwbaarheid is goed (Bangor
et al. 2008). Deze vragenlijst zal worden afgerond op post*test.
- Gebruiksvriendelijkheid van ZeroPhobia als behandeling wordt gedeeltelijk
gemeten met een 6-item zelf-rapportage over een behandelingsverwachtingschaal
(CEQ; Devilly & Borkovec, 2000). De CEQ meet verwachten van deelnemers voor het
begin van de behandeling. De vragenlijst wordt gebruikt naast de post-test
tevredenheidsschaal (CSQ; Attkisson & Zwick, 1982) om te meten of ZeroPhobia
voldeed aan de verwachtingen.
- iGroup Presence Questionnaire (IPQ, Schubert, Friedmann en Regenbrecht 2001),
een 14*-punt vragenlijst die realisme en "presence" te evalueren in de VR*
omgeving. Elk van de items heeft vijf antwoordcategorieën van helemaal oneens
(1) tot volledig mee eens (5). Chronbach`s alpha is goed (* = 0,73). Deze
vragenlijst zal worden afgerond op post*test.
- gebruiksvriendelijkheid zal worden gemeten met single-item vragen die de
gebruiker vragenstellen over hun ervaring met ZeroPhobia en het kwaliteit van
de VR omgevingen. Een open vraag zal worden gesteld voor andere feedback over
de applicatie.
- Ecological Momentary Assessment: een vraag over het huidig angstniveau direct
voor en na de VR exposure
- Gebruiksdata van de ZeroPhobia app: frequentie en duur van oefeningen tijdens
VR exposure; frequentie en duur van tijd in de modules.
- Een vraag (post-test en follow-up) over als deelnemers hebben andere
professioneel behandeling voor specifieke fobie ontvangen tijdens de ZeroPhobia
onderzoek of tijdens follow-up.
- Negative Effects Questionnaire (NEQ) om de bijwerkingen van psychologisch
behandeling te meten (Rozenthal et al., 2014).
Achtergrond van het onderzoek
Specifieke fobieën, zoals intense vliegangst of spinnen, zijn de meest
voorkomende vorm van psychische stoornis wereldwijd. Specifieke fobie hebben
een lange geschiedenis van klinisch onderzoek en zeer effectieve behandeling
blootstelling bestaan (Wolitzky*Taylor et al., 2008) . Echter, vanwege de hoge
kosten, stigma, en lange wachtlijsten, is toegang tot evidence* based therapie
momenteel beperkt. Meta*analyses over de effectiviteit voor mensen die lijden
aan specifieke fobie behandeling hebben aangetoond dat Virtual Reality Exposure
Therapy (VRET) even effectief is als traditionele vormen van exposure therapie
(Marino et al, 2015;. Parsons en Rizzo 2008; Powers en Emmelkamp 2008; Opris et
al., 2012). VRET brengt echter relatief hoge kosten en beperkte
toegankelijkheid met zich mee waardoor het onbetaalbaar is voor het grootste
deel van de bevolking. Dit project maakt gebruik van nieuwe technologie en de
recente wetenschappelijke ontwikkelingen om een betaalbare behandeling
modaliteit te ontwikkelen die beschikbaar zal zijn voor iedereen, waar dan ook.
ZeroPhobia is een self-*help virtual reality (VR) exposure therapie voor
vliegangst en spinnenangst, dat wordt geleverd via een smartphone applicatie
(app) in combinatie met rudimentaire kartonnen VR brillen. Onze hypothese is
dat ZeroPhobia haalbaar en effectief is in het verminderen van symptomen van
angst.
Doel van het onderzoek
Het doel van dit onderzoek is om te zien of wel of te niet ZeroPhoba: (1)
symptomen van vlieg- of spinnenangst verminderd en (2) of deze effect blijven
tijdens de follow-up tijdspunten. Het uiteindelijke doel is dan om vast te
stellen (of niet) dat ZeroPhobia kan worden gebruikt voor commerciële
doeleinden. Secundaire doelen zijn (3) het onderzoeken of ZeroPhobia
gebruiksvriendelijk is, (4) of het effect is in het verminderen van depressie
en angst, (5) het onderzoeken of de gebruiksintensiteit en aanwezigheid van een
VR-omgeving de effecten van ZeroPhobia beïnvloed, (6) het onderzoeken of de
exposure en evaluerende gedachten angsten ondervangen, en (7) het onderzoeken
of de vaardigheid om te fantaseren de effectiviteit van VRET beïnvloed.
Onderzoeksopzet
Deze studie zal een gerandomiseerde gecontroleerde trial met twee armen zijn:
ZeroPhobia experimentele conditie en een wachtlijst controle groep.
Onderzoeksproduct en/of interventie
De interventie ZeroPhobia is een zelfhulp virtual reality (VR) exposure therapie voor vliegangst en spinnenangst, dat wordt geleverd via een smartphone applicatie (app) in combinatie met rudimentaire kartonnen VR> bril over een periode van 6 weken. ZeroPhobia bevat modules van psycho-> educatie, praktijkvoorbeelden, exposure via VR, cognitieve technieken, en een terugvalpreventie module. Deelnemers uit de wachtlijst zullen na de nameting deelnemen aan de interventie. Deelnemers zullen geen begeleider tijdens therapie hebben.
Inschatting van belasting en risico
De last van deelname bestaat uit het invullen van online vragenlijsten
voormeting (15 minuten) en het uitvoeren van de interventie (6 weken x 5*-20
minuten en de dagelijkse blootstelling aan de praktijk gedurende 2 weken van 10
minuten). Daarnaast wordt de deelnemers gevraagd om een online post*interventie
evaluatie direct na de interventie (20 minuten), en als in de test-groep, een
follow*-up na 3 en 6 maanden (15 minuten) te voltooien. In de control-groep
voor Spinnenangst, worden deelnemers gevraagd om de primaire uitkomstmaat in te
vullen (1-2 minuten) na het interventie.
Er is minimaal risico en de last voor de deelnemers is beperkt. De kans op
cyberziekte is geminimaliseerd door het optimaliseren van de framerate.
Daarnaast wordt er geen gebruik gemaakt van snel bewegende objecten en
proefpersonen kunnen ook niet heel snel door de VR omgeving bewegen. De kans op
vallen is alleen aanwezig bij het oefenen in de VR omgeving (2 modules in de
app). De kans op vallen wordt geminimaliseerd door veiligheidsinstructies: hen
wordt geïnstrueerd om zich vast te houden aan een stevig object, en het
verwijderen van scherpe objecten in hun directe omgeving. Ouderen (>65 jaar)
die kwetsbaarder zijn wanneer zij vallen worden geexcludeerd uit het onderzoek.
De deelnemers krijgen de opdracht om hun kartonnen bril te verwijderen voor het
geval dat ze cyberziekte, hoge angst of verlies van evenwicht ervaren. Hierdoor
zullen de klachten snel verminderen. Mocht er zich desondanks een ongewenst
effect voordoen dan kan de proefpersoon het onderzoeksteam benaderen per e*mail
of telefoon voor de benodigde ondersteuning.
Algemeen / deelnemers
Van der Boechorststraat 7 7
Amsterdam 1081 BT
NL
Wetenschappers
Van der Boechorststraat 7 7
Amsterdam 1081 BT
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
- Aviophobia: een score hoger dan 56 op de Flight Anxiety Situations
questionnaire (FAS; van Gerwen et al., 1999; 2018; Nousi et al., 2008)
- Arachnophobia: een score hoger dan 80 op de Fear of Spiders Questionnaire
(FSQ; Szymanski & O*Donohue, 1995)
- tussen 18-64 jaren oud
- toegang tot smartphone met een internet verbinding
- moet in Nederland wonen met een Nederlands telefoonnummer
- bereid om mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek onder *informed consent*
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- *onvoldoende kennis van de Nederlandse taal
- *onder behandeling voor specifieke fobie of het slikken van psychotrope
medicatie (tenzij op een stabiele dosering voor de voorafgaande 3 maanden en
geen veranderingen gepland tijdens de studie periode)
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
In overige registers
Register | ID |
---|---|
CCMO | NL70238.029.19 |
OMON | NL-OMON24641 |
OMON | NL-OMON27993 |