Zorgpad voor oudere patienten met nierfalen. Hoe vitaal of kwetsbaar zijn zij?

Het aantal patiënten met ernstig nierfalen * 70 jaar neemt toe. Een aanzienlijk
deel van hen heeft uitgebreide co-morbiditeit, een verminderde functionele
status en/of cognitieve stoornissen. Zowel toename van technische mogelijkheden
als maatschappelijke druk leiden er momenteel toe dat veel ouderen
behandelingen krijgen aangeboden, die (misschien) wel levensverlengend zijn,
maar niet bijdragen aan kwaliteit van leven en behoud van autonomie.
Het effect van de verschillende behandelopties bij nierfalen, zoals dialyse,
niertransplantatie of conservatieve therapie, op bijvoorbeeld cognitief
functioneren, behoud van functionaliteit, kwaliteit van leven en
levensverwachting zijn onvoldoende duidelijk. Hierdoor is het voor zowel de
patiënt en zijn naasten als voor het behandelteam moeilijk om tot een
weloverwogen passende therapiekeuze te komen.
In toenemende mate wordt daarom een geriatrische screening verricht als routine
onderdeel van de work-up bij oudere patiënten met complexe problemen. Daaruit
kan een meer uitgebreide multidimensionale beoordeling van een patiënt (een
comprehensive geriatric assessment (CGA)) volgen, waarbij comorbiditeit,
functionaliteit, kwetsbaarheid, cognitieve functies, depressie, valneiging,
ondervoeding, kwaliteit van leven, en polyfarmacie worden geëvalueerd.
Geriatrische beoordeling is tot nu echter nog geen onderdeel van de standaard
zorg bij ouderen met nierfalen, terwijl dit bij uitstek een kwetsbare groep
patientengroep is, met wie complexe keuzes voor de behandeling gemaakt moeten
worden.

Het huidige project heeft als doel om de infrastructuur voor een landelijk
nefrogeriatrisch zorgpad, database en verzamelen van biomateriaal, te
ontwikkelen, waarbij kennis en ervaring wordt verzameld en geëvalueerd over
factoren die een rol spelen in bepaling van de prognose en welbevinden in
oudere patiënten met ernstig nierfalen.
Uiteindelijk kan de hiermee opgedane kennis leiden tot evidence-based
ondersteuning van gedeelde besluitvorming over keuze voor therapie met de
oudere patiënt met nierfalen, rekening houdend met factoren die belangrijk zijn
voor de patiënt en diens omgeving.

Implementatie- en observationeel prospectieve pilot cohort studie

Richtlijnen ('Nierfunctievervangende Therapie' en 'Palliatieve zorg bij
Nierfalen') geven het belang aan van het geriatrisch in kaart brengen de oudere
patient. Dit om een meer weloverwogen keuze voor behandeling te kunnen maken.
Het verzamelen van deze data en een extra buisje bloed heeft geen extra
risico's voor patient.

Patient krijgt vragenlijsten en testen over fysiek functioneren, cognitief
functioneren, stemming, kwaliteit van leven, voedingsstatus, klachten van
nierfalen en (toekomstige) keuze voor nierfunctievervangende therapie. Deze
vragenlijsten behoren tot de standaard zorg om (volgens de richtlijnen) de
oudere patient in kaart te brengen. Ook een familielid of naaste zal gevraagd
worden een vragenlijst in te vullen.

Daarnaast wordt bloed afgenomen tijdens een regulier bezoek aan het ziekenhuis
(in specifieke ziekenhuizen), indien mogelijk gecombineerd met ander afname van
bloed. Er is een kleine kans van is pijn bij het prikken en/of een kleine
bloeduitstorting na de bloedafname.

Inzicht in de geriatrische maten van patient kunnen indien nodig leiden tot
aanpassing van de zorgbehoefte (bijv. fysiotherapie of aanvullende zorg). De
beschikbaarheid van data en het biomateriaal geeft de mogelijkheid om
predictiefactoren te onderzoeken voor goede uitkomstmaten van behandeling. Hier
hebben (toekomstige) patienten baat bij.