De SMART studie (Salt-MRI and Arthritis)
Zout-MRI en gewrichtsontsteking
Een studie naar natrium-accumulatie gemeten met behulp van 7 Tesla MRI bij patiënten met autoimmuun-artritis

Reumatoïde artritis (RA), artritis psoriatica (PsA) en jeugdreuma oftewel
juveniel idiopathische artritis (JIA) zijn autoimmuunziekten die gekenmerkt
worden door gewrichtsontsteking. Tot op heden is onbekend hoe de autoimmuniteit
die aan deze ziekten ten grondslag ligt, ontstaat. Wel is het met behulp van
epidemiologisch onderzoek gelukt om enkele risicofactoren te identificeren,
zoals bijvoorbeeld erfelijke (genetische) risicofactoren en omgevingsfactoren
zoals roken.
Zout zou ook een belangrijke rol kunnen spelen bij het ontstaan van
autoimmuunziekten. Uit dierstudies en in vitro-experimenten is gebleken dat
zout, en dan met name: natrium, ontstekingsreacties kan versterken. In een
belangrijke studie die gebruik maakte van natrium-MRI bij mensen, is aangetoond
dat bij bacteriële huidinfecties natrium wordt opgehoopt in de huid.
Onze hypothese is daarom dat zout (natrium) een rol speelt bij het ontstaan van
autoimmune gewrichtsontstekingen bij mensen.
De hogere concentratie van zout in het gewricht zou kunnen worden aangetrokken
door glycosaminoglycanen (GAGs). Dit zijn grote negatieve geladen eiwitten, die
door hun negatieve lading cationen zoals natrium aantrekken. In de huid is uit
onderzoek gebleken dat GAGs zorgen voor natrium opslag en uit eerdere studies
is gebleken dat de concentratie van GAGs hoger is in patienten met RA en andere
autoimmuunn gewrichtsaandoeningen in ontstoken gewrichten. Daarom is onze
hypothese dat de hogere natrium concentratie wordt veroorzaakt door hogere GAG
concentratie in het gewricht.

Het doel van deze studie is het onderzoeken of patiënten met autoimmune
gewrichtsontsteking hogere natriumconcentraties ten opzichte van gezonde
controlepersonen. Dit zal worden onderzocht op twee locaties: in de ontstoken
gewrichten, en in weefsels waarvan bekend is dat hierin natrium opgeslagen kan
worden: huid en spier.
Tevens zal er worden onderzocht of een hogere zout concentratie in het gewricht
samen gaat met systemische (CRP en ziekte activiteitsscores) en lokale
(leukocyten getal in het synoviaal vocht) inflammatie en met GAG concentratie
in het synoviaal vocht.

In deze observationele studie zal 7 Tesla MRI met natrium-afbeelding worden
verrichten bij 40 patiënten met gewrichtsontsteking van de knie en een
onderliggende diagnose van RA, PsA, SpA en JIA en bij 10 patiënten met
gewrichtsonteking van de knie en onderliggende diagnose van jicht of
pseudojicht. De natriumconcentraties zullen worden onderzocht op twee locaties:
in de ontstoken gewrichten, en in weefsels waarvan bekend is dat hierin natrium
opgeslagen kan worden: huid en spier. De natriumconcentraties bij patiënten
zullen worden vergeleken met de waarden bij gezonde controle-personen. Tevens
zal er gekeken worden of natrium concentraties gecorreleerd zijn met
systemische parameters (CRP, ziekte activiteits scores) en lokale parameters
(leukocyten getal in het synoviaal vocht en GAGs).

Er zijn geen nadelige biologische effecten of bijwerkingen bekend van het
gebruik van MRI-scanners. Omdat bij een MRI-scan geen röntgenstralen worden
gebruikt, is er geen sprake van stralingsbelasting. Patiënten lopen daarmee
geen enkel risico bij deelname aan dit onderzoek.
Het stil liggen gedurende 1 uur in de MRI kan voor sommige mensen ongemakkelijk
zijn.
Bloedprikken kan als vervelend worden ervaren door proefpersonen en kan soms
een hematoom geven. Indien de proefpersoon recent al geprikt is (afgelopen
week), gebruiken we de uitslagen van dit onderzoek indien alle benodigde
parameters beschikbaar zijn.
Het verkrijgen van synoviaal vocht uit de knie van patienten levert geen extra
risico op omdat dit vocht alleen wordt verkregen indien er een
intra-articulaire corticotseroid injectie in de knie geindiceerd is. Voor het
geven van deze injectie moet de patient geprikt worden, het verkrijgen van
synoviaal vocht geeft dan geen extra risico's.