Optimaliseren van behandeldosering bij depressie en comorbide persoonlijkheidsstoornissen: een gerandomiseerde klinische studie

Het is niet bekend wat de optimale psychotherapie-dosering is. Recent werd in
een meta-analyse door Cuijpers et al (2013) een sterk verband gevonden tussen
het aantal sessies per week en behandeluitkomsten bij depressie. Patiënten met
zowel een depressie stoornis als persoonlijkheidsstoornis(sen) staan bekend als
een moeilijk behandelbare doelgroep, met veel psychisch lijden en hoge zorg- en
maatschappelijke kosten. Het zoeken naar de meest optimale therapie-dosering en
inzicht krijgen in de procesvariabelen die verantwoordelijk zijn voor de
therapie-effecten zijn nodig om de behandelingen effectiever en
kosten-effectiever te maken.

In dit onderzoek zullen we de (kosten-)effectiviteit bij depressie vergelijken
tussen 25- versus 50-sessies psychotherapie (KPSP of ST) in 1 jaar bij
patienten met depressie en comorbide persoonlijkheidsstoornis(sen). In de
eerste conditie wordt gestart met wekelijkse- en in de twee groep met
twee-keer-per week sessies. Ook zullen de veranderingen die op
persoonlijkheidsniveau plaatsvinden worden onderzocht in beide doseringen en
pogen we enkele therapeutische procesvariabelen te vinden die verantwoordelijk
zijn voor een deel van de therapie-effecten.

Deze studie betreft een mono-center klinisch gerandomiseerde studie met vier
parallelle groep: 1) KPSP-25, 2) KPSP-50, 3) ST-25 en 4) ST-50. Na zes maanden
wordt de sessie-frequentie in alle groepen gehalveerd van eens per week naar
eens per twee weken in de 25-condities en van twee keer per week naar eens per
week in de 50-condities. Voor randomisatie vindt pre-stratificatie plaats van
de ernst van de depressie, zodat de verdeling van patiënten met milde
depressieve klachten (BDI-score <29) en patiënten met ernstige depressieve
klachten (BDI-score>=30) gelijk verdeeld zijn over de groepen.

In de ene dosering vinden sessies twee keer per week plaats gedurende de eerste zes maanden, gevolgd door zes maanden met wekelijkse sessies. In de andere dosering vinden sessie een keer per week plaats gedurende de eerste zes maanden, gevolgd door zes maanden met sessies eens per twee weken. Behandelmethodieken betreffen kortdurende psycho-analytische steunzevende psychotherapie (KPSP) en Schematherapie (ST).

Cliënten zullen worden uitgenodigd voor een screening, nadat in de intake
aanwijzingen zijn gevonden voor depressie en persoonlijkheidsproblematiek. Na
de baselineassessment die face-to-face plaatsvindt kunnen een deel van de
andere metingen online worden ingevuld, dat dit de cliënt zo min mogelijk tijd
kost. Bij einde behandeling, na 1 jaar follow-up en na 3 jaar follow-up vindt
er tevens opnieuw een onderzoeksgesprek plaats waarin een semigestructureerd
interview wordt afgenomen. Een klein deel van de cliënten (N=20) zal daarnaast
worden gevraagd deel te nemen aan een kwalitatief diepte-interview. Hoewel
deelname aan het onderzoek wel vraagt om een tijdsinvestering door de cliënt,
wat als een last kan worden beschouwd, zien wij geen risico's aan deelname aan
het onderzoek.