PREGCOVAC-19: het vervolgen van zwangere vrouwen die COVID-19 vaccinatie hebben gekregen in het kader van het Nederlandse vaccinatie programma

Tot dusver zijn wereldwijd meer dan 64 miljoen mensen besmet met het ernstige
acute respiratoire syndroom coronavirus 2 (SARS-CoV-2) met meer dan 3 miljoen
doden wereldwijd, maar het begrijpen van het effect van SARS-CoV-2 op zwangere
vrouwen is nog onvolledig. Hoewel ernstige COVID-19-ziekte ongebruikelijk is,
hebben zwangere vrouwen meer kans op verblijf op de intensive care dan
niet-zwangere vrouwen van dezelfde leeftijd, voornamelijk in het derde
trimester, wanneer het middenrif vanuit de positie van vóór de zwangerschap
omhoog wordt bewogen (2). De meest effectieve nieuwe geneesmiddelen zijn
gecontra-indiceerd voor zwangere vrouwen, gezien de schaarste aan studies over
veiligheidsgegevens. Deze factoren suggereren dat zwangere vrouwen belangrijke
kandidaten zijn voor preventieve maatregelen, waarvan vaccinatie de gouden
standaard is (3). Zwangerschap is een immunotolerante toestand en daarom kan de
immuunrespons op vaccinatie bij zwangere vrouwen niet worden aangenomen van die
van niet-zwangere vrouwen. Kennis over de immuunrespons na COVID-vaccinatie bij
zwangere vrouwen is dringend. Van andere veel gebruikte vaccinaties tijdens de
zwangerschap, zoals griep en kinkhoest, is het doel van vaccinatie tijdens de
zwangerschap tweeledig: het beschermen van zowel zwangere vrouwen als hun
nakomelingen, waarvoor antilichaamrespons en transplacentale
antilichaamoverdracht vereist zijn. Tot dusver is het niet bekend welk
trimester van de zwangerschap de beste vaccineffectiviteit biedt in termen van
bescherming van de moeder door antilichaamrespons en foetale bescherming door
overdracht van antilichamen. Dit is een belangrijke kenniskloof, aangezien
recente CDC-gegevens aangeven dat baby's van 0 tot 2 maanden 20% uitmaken van
alle COVID-19-ziekenhuisopnames bij kinderen jonger dan 18 jaar (4).
Aanvankelijk adviseerde de Nederlandse Vereniging van Verloskunde en
Gynaecologie (NVOG) om zwangere vrouwen met beroepsmatige blootstelling aan
SARS-CoV-2 en vrouwen met een verhoogd risico op ernstige of kritieke COVID-19
alleen te vaccineren. Vanaf 22 april 2021 veranderde de NVOG dit advies en
pleit momenteel voor vaccinatie van alle zwangere vrouwen. ( Update standpunt
*Vaccinatie tegen COVID-19 rondom zwangerschap en kraambed* | NVOG

We hebben de volgende doelen gedefinieerd voor dit project:

1. Evaluatie van IgG-antilichaamrespons bij zwangere vrouwen na deelname aan
het Nederlandse COVID-19 vaccinatieprogramma
2. Evaluatie van de relatie tussen zwangerschapsduur bij vaccinatie in relatie
tot maternale antilichaamrespons en trans placentaire IgG-antilichaamoverdracht.
3. Registratie van obstetrische uitkomsten.

Een prospectieve observationele longitudinale cohortstudie met minimaal
invasieve bloedafname:

Momenten van bloedafname:
1. Voor vaccinatie
2. Vijftien dagen na de eerste en de tweede vaccinatie (indien van toepassing
in het vaccinatieprogramma) tijdens huisbezoeken
3. Bij de geboorte. Op dit tijdstip zal ook navelstrengbloed worden afgenomen.
In totaal wordt op 4 tijdstippen, iedere keer maximaal 10 ml bloed en na de
bevalling maximaal 10 ml navelstrengbloed afgenomen.

Het betreft hier een onderzoek met zwangeren die hebben besloten om zich via de
reguliere COVID-19 vaccinatieprogramma worden gevaccineerd. Voor het onderzoek
wordt bloed afgenomen en vragenlijsten invullen. Hieraan zijn geen risico's
verbonden.