'EPILEPSIE EN ANGST: DOORBREKEN VAN EEN VICIEUZE CIRKEL. Effectiviteit van EMDR in het beïnvloeden van epilepsie-gerelateerde angst, kwaliteit van leven en subjectief cognitief functioneren'

De onvoorspelbaarheid, oncontroleerbaarheid en verwachte negatieve gevolgen van
epileptische aanvallen resulteren vaak in angst. Ongeveer een kwart van de
mensen met epilepsie heeft zelfs een angststoornis. Deze angst kan een grotere
impact op de kwaliteit van leven van de persoon hebben dan de epileptische
aanvallen zelf. In de klinische praktijk worden angstproblemen echter vaak niet
herkend of niet behandeld. Dit willen we met dit onderzoek gaan veranderen.
Epilepsie-gerelateerde angst is een complex soort angst omdat deze telkens
wordt bekrachtigd door de aanvallen zelf. Dit komt omdat personen met epilepsie
- net als patiënten met een paniekstoornis - geneigd zijn externe of interne
stimuli te interpreteren als bewijs van gevaar, wat leidt tot vrees die gepaard
gaat met lichaamssensaties. Wanneer deze lichaamssensaties op een catastrofale
manier worden geïnterpreteerd, neemt de vrees toe, wat een verdere toename van
lichaamssensaties veroorzaakt, en een vicieuze cirkel ontstaat die vervolgens
anticipatie-angst voor een nieuwe aanval doet ontstaan. Deze angst kan op haar
beurt weer een epileptische aanval uitlokken. Deze vicieuze cirkel wordt ook
wel *angst voor de angst* of *de paniekcirkel van Clark* genoemd.
Er zijn aanwijzingen dat psychologische interventies de kwaliteit van leven en
het emotioneel welbevinden van mensen met epilepsie kunnen verbeteren. Ook kan
het een gunstig effect hebben op het subjectief cognitief functioneren. Daarom
is het opvallend dat er nauwelijks onderzoek is gedaan naar psychologische
interventies gericht op het bestrijden van angst als aanjager en in
standhoudende factor van epilepsie.

Om de hypothesen te onderzoeken dat EMDR-therapie significant (1) de angst zal
verminderen bij personen met epilepsie-gerelateerde angstsymptomen, van begin
behandeling tot na de behandeling, (2) de frequentie en ernst van aanvallen zal
verminderen en (3) de kwaliteit van leven en subjectief cognitief functioneren
bij personen met epilepsie-gerelateerde angstsymptomen.

Een cohortonderzoek met herhaalde metingen (vóór behandeling, direct na
behandeling en 3 maanden na behandeling).

EMDR-therapie is een gestandaardiseerde psychologische behandeling, die wordt gegeven door gediplomeerde en ervaren therapeuten tijdens wekelijkse sessies.

Er is een minimaal risico op een (tijdelijke) toename van de aanvalsfrequentie,
omdat de therapie van deelnemers vereist dat ze actief hun ergste
rampenfantasie onder ogen zien. Dit kan een trigger zijn voor aanvallen voor
sommige PWE. De deelnemers worden geïnformeerd en in geval van een aanval
tijdens de therapie beslissen de proefpersoon en de therapeut of de sessie kan
doorgaan. Als de deelnemer de sessies te zwaar vindt, kan hij of zij zich op
elk moment terugtrekken uit het onderzoek. Van PWE wordt verwacht dat ze baat
hebben bij deelname aan het onderzoek in termen van verminderde angstniveaus.
Het verminderde angst- en stressniveau kan resulteren in een verminderde
frequentie en ernst van aanvallen, evenals een verbetering van de kwaliteit van
leven en subjectief cognitief functioneren.