Neurodegeneratie door traumatisch hersenletsel

Traumatisch hoofd-hersenletsel is geassocieerd met het ontstaan van
neurodegeneratieve aandoeningen later in het leven. Herhaaldelijk
hoofd-hersenletsel, met name door contactsporten, is de oorzaak van chronische
traumatische encefalopathie (CTE), een neurodegeneratieve aandoening die
pathologisch gekenmerkt wordt door het neerslaan van gefosforyleerde
tau-eiwitten rondom vaten in de diepe sulci van de cortex. De klinische
presentatie van CTE bestaat uit een spectrum van cognitieve, psychiatrische en
gedragssymptomen, echter zijn er nog geen definitieve klinische criteria om de
diagnose CTE tijdens leven te stellen. Ook weten we nog niet goed wat de rol
van beeldvorming en biomarkers in bloed/liquor is.

Het doel van de NEwTON studie is de relatie onderzoeken tussen herhaaldelijk
hoofdletsel en neurodegeneratie, in het kader van Chronische Traumatische
Encefalopathie (CTE). Het doel is een cohort samen te stellen van patiënten met
hoog risico op CTE, met behulp van criteria voor traumatisch encefalopathie
syndroom (TES); patiënten met herhaaldelijk hoofd-hersenletsel in het verleden
die nu klachten ervaren van progressieve cognitieve stoornissen en
gedragsveranderingen. Deze groep zal vergeleken worden met een gematchte
controle-groep.

Wij willen de patientpopulatie uitgebreid fenotyperen, de klinische progressie
meten, kenmerken op beeldvorming detecteren (en vergelijken), potentiele
biomarkers in liquor vinden (en vergelijken)

De NEwTON studie is een single center prospectief observationeel cohort
onderzoek

De eerste onderzoeken duren gemiddeld 6-8 uur voor patienten vanaf extern,
2,5-4 uur voor patienten die eerder op de geheugenpoli onderzocht zijn en 2,5
uur voor controles. Er zijn twee follow-up bezoeken van gemiddeld 2,5 uur voor
patienten (neuropsychologisch onderzoek en vragenlijsten). Onderzoeken zijn
vergelijkbaar als tijdens normale screening op onze geheugenpoli. Patiënten
hebben geen direct voordeel aan meedoen aan het onderzoek maar zal wel
bijdragen aan de wetenschap naar CTE.
De neuropsychologische testen en vragenlijsten zouden ervaren kunnen worden als
vermoeiend (afhankelijk van de belastbaarheid van de deelnemer)

De lumbaalpunctie (alleen voor patienten vanaf extern) is ook een verrichting
die vaak wordt uitgevoerd binnen de neurologie. Ook dit kan als vervelend en
pijnlijk worden ervaren. De risico's die kunnen optreden zijn minimaal, in <5%
van de gevallen treedt er postpunctionele hoofdpijn op, dit is in principe
self-limiting maar in een aantal procent van de gevallen kan er een bij
aanhoudende klachten een bloodpatch verricht worden. De kans op een bloeding of
een infectie is verwaarloosbaar.
Een MRI scan wordt veel gedaan binnen de geneeskunde en omvat eigenlijk geen
risico's wanneer de contra-indicaties goed uitgevraagd worden. Discomfort kan
optreden vanwege de kleine ruimte en het harde geluid.

Al met al, gezien de verwaarloosbare tot minimale risico's en de waardevolle
aard van het onderzoek (eerste onderzoek naar CTE in Nederland), vinden wij de
belasting die deelnemers vrijwillig ondergaan aanvaardbaar