3D gereconstrueerde echografie voor intra-operatieve resectiemarges beoordeling, een pilot studie

Een resectie marge is een laagje gezond weefsel rondom de tumor dat tijdens de
chirurgische ingreep tegelijkertijd wordt verwijderd. Dit is nodig om te
voorkomen dat tumorcellen onverhoopt achterblijven in het lichaam.
Achtergebleven tumorcellen kunnen mogelijk weer groeien tot een nieuwe tumor.
Volgens de richtlijnen dient het laagje gezond weefsel minimaal 5 millimeter
(mm) te zijn, om de kans op een terugkeer van de tumor zo klein mogelijk te
maken. Er blijkt echter dat niet altijd die 5 mm gezond weefsel behaald wordt.
In 65% van de ingrepen is het gezonde weefsel onder de 5 mm (een krappe marge),
waardoor na een operatie mogelijk extra behandeling nodig is, bijv. een tweede
operatie of chemoradiatie. Eerdere studies hebben aangetoond dat het gebruik
van echografie tijdens de operaties ervoor zorgt dat het aantal krappe marges
verminderd. Dit resulteert in minder aanvullende behandeling en daarmee te
verwachten betere uitkomsten voor de patiënt.

Het evalueren van de haalbaarheid van intra-operatieve echografie in het
voorkomen van krappe resectie marges.

De opzet betreft een monocenter pilot studie waarbij tien patiënten
gediagnosticeerd met plaveiselcelcarcinoom van de tong worden geïncludeerd.
Tijdens de operatie wordt de resectie van de tongtumor echografisch geleid.
Vervolgens wordt intra-operatief de resectie marge beoordeeld door middel van
2D ultrasound. Indien de uitkomst van de beoordeling indicatief is voor een
re-resectie, wordt het gebied met krappe of positieve marges opnieuw
gereseceerd. De 2D ultrasound afbeeldingen worden gereconstrueerd naar een 3D
volume om het gehele preparaat te kunnen beoordelen. De histopathologische
analyse wordt uitgebreid. Conventioneel snijdt de patholoog plakjes weefsel van
4 mm dikte waar de krapste resectie marge wordt verwacht. In deze studie wordt
het gehele preparaat in plakjes van 4 mm gesneden (volledig insluiten) en wordt
van elke plak een standaard digitale hematoxyline-eosine coupe gemaakt.

Indien een re-resectie gedurende de OK nodig wordt bevonden aan de hand van de
gemeten resectiemarge kan een groter gedeelte van gezond tongweefsel weggenomen
worden wat kan leiden tot verminderde functionele uitkomsten.