Het belang van vroege veranderingen in het brein van mensen met MS met betrekking tot cognitieve en fysieke functioneren

Binnen vijf jaar na diagnose ontwikkelt ongeveer 50% van de patiënten met
multiple sclerose (MS) cognitieve achteruitgang en zelfs 65% van de patiënten
raakt werkeloos wat een negatieve bijdrage levert aan hun kwaliteit van leven.
Om te zorgen dat deze negatieve effecten van de ziekte worden uitgesteld of
zelfs worden tegengaan, is het van belang om te begrijpen welke onderliggende
mechanismen ten grondslag liggen aan deze snelle achteruitgang in dagelijks
functioneren en om te kijken of we een vroeg klinische of cognitieve
achteruitgang kunnen voorspellen. Het is te verwachten dat juist in de vroege
fase van de ziekte een "window-of-opportunity" bestaat voor neuroplasticiteit,
omdat er op dat moment nog relatief weinig hersenweefsel opgetreden is. Het
begrijpen van deze vroege veranderingen is dan ook de sleutel tot het
ontwikkelen van nieuwe behandelings- uitkomstmaten om de ziekte te remmen. We
willen dan ook kijken of we een "window-of-opportunity" kunnen identificeren om
vroeg te interveniëren. Tot nu toe zijn juist deze vroege verandering, gemeten
met geavanceerde technieken en biomarkers, nog niet onderzocht.

Het hoofddoel van de studie is om de vroege veranderingen in het brein van
mensen met MS te identificeren. Dit betreffen met die onlangs gediagnosticeerd
zijn met MS. Om deze veranderingen te onderzoeken, zullen we gebruik maken van
geavanceerde structurele en functionele (netwerk) beeldvormingstechnieken.
Daarnaast zullen bepalen hoe en wanneer deze veranderingen samenhangen met
klinische en cognitieve achteruitgang en serum biomarkers. Als laatste zullen
bepalen welk van deze maten het meest voorspellend is voor een klinische en/of
cognitieve achteruitgang in deze MS patiënten.

Het onderzoek heeft tot uiteindelijk doel om nieuwe (combinatie aan) biomarkers
te introduceren om de allereerste pathologische veranderingen te detecteren in
patiënten met MS. Deze nieuw gedetecteerde uitkomstmaten zouden als potentiële
uitkomstmaten in klinische trials kunnen doen, daarbij een bijdrage leverend
aan individueel gerichte behandelingen.

Deze studie is een prospectief, longitudinaal, monocenter, observationele
cohort studie over de tijdsspanne van 2 jaar. De studie zal worden uitgevoerd
op het Amsterdam UMC, waarbij specifiek gekeken wordt naar mensen met MS die
onlangs (6 tot 12 maanden) gediagnosticeerd zijn. Zij zullen worden gevolgd
over deze tijdspanne en worden vergeleken met gezonde proefpersonen op een
verscheidenheid aan variabelen, zoals klinisch en cognitief functioneren, en
structurele en functionele beeldvormingstechnieken.

Alle deelnemers aan dit onderzoek zullen drie keer een bezoek brengen aan het
Amsterdam UMC, locatie AMC: op baseline, na 12 maanden en na 24 maanden.
Patiënten zullen tijdens deze bezoeken de volgende metingen krijgen:
lichamelijk onderzoek, neuropsychologisch
onderzoek, bloedafname (6 mL) en (structurele en functionele) MRI. Alle
proefpersonen vullen thuis vragenlijsten in over arm- en loopfunctie,
vermoeidheid, angst, depressie, slaapproblemen, subjectieve cognitieve
klachten, coping stijl, veerkracht, arbeidsparticipatie en kwaliteit van leven.
Daarnaast zal er ook bloed worden afgenomen (aan huis) op maand 3, maand 6,
maand 9, maand 15, maand 18 en maand 21.

Gezonde deelnemers ondergaan dezelfde metingen behalve het lichamelijk
onderzoek. Daarnaast hoeven zij ook niet de vragenlijsten over arm- en
loopfunctie in te vullen.

De belasting van dit onderzoek is de tijdsinvestering die deelnemers doen. De
risico's zijn verwaarloosbaar. Het is mogelijk dat er toevalsbevindingen bij de
proefpersonen worden gevonden. Als de onderzoekers een toevalsbevinding
vinden, vragen zij de radioloog om advies. Bij toevalsbevindingen wordt, in het
geval van de patiënten, de behandelend
neuroloog geïnformeerd. In het geval van toevalsbevindingen bij gezonde
proefpersonen zal de huisarts op de hoogte worden gesteld.