Onderzoeken of zenuw- en spierecho gebruikt kunnen worden als betrouwbare diagnostische en monitoring biomarkers van PZS-betrokkenheid in SCA3. Specifiek zullen we evalueren:1) Of zenuw- en spierecho in staat zijn om adequaat te differentiëren…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Bewegingsstoornissen (incl. parkinsonisme)
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Zenuwecho:
- Cross-sectional areas van de nervus medianus, nervus ulnaris, nervus radialis
superficialis, nervus tibialis en nervus suralis.
Spierecho:
- Spiervolume, fasciculaties en echo-intensiteit van de musculus geniohyoideus,
digastricus, masseter, sternocleidomastoideus, trapezius, biceps brachii,
flexor carpi radialis, interosseus dorsalis I, rectus abdominis, rectus
femoris, tibialis anterior, en gastrocnemius (mediale kop).
Secundaire uitkomstmaten
Zenuwgeleiding:
- Sensory nerve action potential (SNAP) amplitudes en geleidingssnelheden van
de nervus medianus, ulnaris, radialis superficialis en suralis.
- Compound muscle action potential (CMAP) amplitudes, motorische
geleidingssnelheden en distale motore latentietijden van de nervus medianus,
ulnaris en tibialis.
Plasma neurofilament light chain concentratie.
Klinische maten / vragenlijsten:
Scale for the Assessment and Rating of Ataxia (SARA), SCA Functional Index
(SCAFI), Total Neuropathy Score clinical version, muscle cramp scale (MCS),
Cramps Disability Scale (CDS), Friedreich Ataxia Rating Scale Activities of
Daily Living (FARS ADL), cerebellar cognitive affective syndrome (CCAS) scale,
EQ-5D-5L, Patient Health Questionnaire-9 (PHQ-9), Fatigue Severity Scale (FSS),
International Restless Legs Scale (IRLS), Pittsburgh Sleep Quality Index
(PSQI), Patient-Reported Outcome Measure of Ataxia (PROM-Ataxia), Personal
Questionnaire (PQ), Goal Attainment Scale (GAS), Utrechtse Coping Lijst
(UCL-P), Utrechtse Proactieve Coping Competentie Lijst (UPCC) and Neuropathic
Pain Scale (NPS).
Achtergrond van het onderzoek
Spinocerebellaire ataxie type 3 (SCA3) is een progressieve multisysteemziekte
die de kwaliteit van leven van patiënten ernstig beïnvloedt. Behalve
degeneratie van cerebellum, hersenstam, ruggenmerg en basale kernen wordt de
ziekte gekenmerkt door uitgebreide betrokkenheid van het perifere zenuwstelsel
(PZS) in de vorm van de dorsale ganglia, perifere zenuwen en motorische
voorhoorncellen. Degeneratie van deze structuren leidt niet alleen tot
hinderlijke klachten die het dagelijks leven en de kwaliteit van leven van
patiënten nadelig beïnvloeden (bijv. spierkrampen, pijn, tintelingen,
hypesthesie en spieratrofie), maar draagt ook in belangrijke mate bij aan de
ernst van de sensore ataxie en versnelt daarmee de progressie van ataxie in het
algemeen. Desalniettemin heeft de overgrote meerderheid van onderzoeken naar
mogelijke biomarkers zich tot op heden gericht op het centraal zenuwstelsel,
met name MRI-volumes van het cerebellum en de hersenstam en eiwitconcentraties
in liquor. Geïnspireerd door het gebrek aan PZS-markers en de uitgebreide
toepassing van zenuw- en spierecho bij patiënten met neuromusculaire
aandoeningen in ons ziekenhuis, zullen we in deze studie onderzoeken of deze
beeldvormende technieken betrouwbare diagnostische en monitoring biomarkers van
PZS-betrokkenheid kunnen opleveren in SCA3.
Een aanvullend onderdeel van deze studie is gericht op het onderzoeken van de
toepassing van de Goal Attainment Scale (GAS), een alternatieve klinische
uitkomstmaat, binnen deze specifieke patiëntenpopulatie. Hierbij zullen we de
correlatie van GAS met andere klinische metingen die in deze studie worden
verkregen verkennen, evenals het evalueren van de associaties tussen de patiënt-
gerapporteerde uitkomstmaten die in deze studie zijn verkregen en passieve en
proactieve coping strategie.
Doel van het onderzoek
Onderzoeken of zenuw- en spierecho gebruikt kunnen worden als betrouwbare
diagnostische en monitoring biomarkers van PZS-betrokkenheid in SCA3. Specifiek
zullen we evalueren:
1) Of zenuw- en spierecho in staat zijn om adequaat te differentiëren tussen
SCA3-mutatiedragers en gezonde controles zonder neuropathie of myopathie
(d.w.z., of deze technieken zouden kunnen dienen als diagnostische biomarkers
van PZS-degeneratie).
2) Of zenuw- en spierecho in staat zijn om al afwijkingen te detecteren in
pre-atactische SCA3-mutatiedragers.
3) Of zenuwecho in staat is om al afwijkingen te detecteren in individuen
zonder elektrofysiologische tekenen van zenuwdisfunctie.
4) Of afwijkingen bij zenuw- en spierecho correleren met de ernst van de
ataxie, ziekteduur, ADL, patiëntgerapporteerde kramp en neuropathiescore,
cognitieve disfunctie, kwaliteit van leven, vermoeidheid, stemming, ernst van
restless legs klachten, slaapkwaliteit en PROM-Ataxia score.
5) Of afwijkingen bij zenuw- en spierecho correleren met plasma neurofilament
light chain concentraties, wat een marker is van schade aan grote
gemyeliniseerde axonen.
6) Of zenuw- en spierecho in staat zijn om verandering te detecteren bij een
follow-up bezoek na 1 jaar (d.w.z., of deze technieken zouden kunnen dienen als
monitoring biomarkers van PZS-degeneratie).
7) Of de *Goal Attainment Scale* een geschikt en toepasbaar meetinstrument is
bij patiënten met SCA3 en wat relevante aandachtspunten voor het gebruik
hiervan zijn voor toekomstige medicatie trials.
8) Of er een relatie is tussen de coping strategie van een patiënt en de
resultaten van patient gerapporteerde uitkomstmaten (zoals EQ-5D-5L, PHQ-9 en
PROM-ataxia)
Onderzoeksopzet
Prospectieve longitudinale studie.
Inschatting van belasting en risico
De belasting voor deelnemers bestaat uit twee bezoeken aan het Radboudumc. Alle
metingen kennen een verwaarloosbaar risico.
Algemeen / deelnemers
Geert Grooteplein Zuid 10
Nijmegen 6525GA
NL
Wetenschappers
Geert Grooteplein Zuid 10
Nijmegen 6525GA
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
SCA3:
(1) Volwassenen met (2) een genetisch bevestigde SCA3-mutatie (het volledige
klinische spectrum: van preklinische mutatiedragers tot matig/ernstige ataxie)
en (3) in staat en bereidwillig om informed consent te geven.
Gezonde controles:
Voor leeftijd en geslacht gematchte gezonde controles (zonder voorgeschiedenis
van neurologische aandoeningen), in staat en bereidwillig om informed consent
te geven.
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
Andere aandoeningen die zijn geassocieerd met neuropathie (zoals diabetes
mellitus, behandeling met cytostatica, alcoholabusus, inflammatoire
neuropathie, erfelijke neuropathie etc.) en myopathie (zoals
inflammatoire/immuungemedieerde myopathie, metabole myopathie, toxische
myopathie, spierdystrofie, myotonie etc.)
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
CCMO | NL84104.091.23 |