Effect van rituximab op de glucocorticoid dosering in patienten met recent gediagnosticeerde polymyalgia rheumatica

Spierreuma of Polymyalgia rheumatica (PMR) is een relatief veel voorkomende
vorm van reuma die leidt tot pijn en stijfheid van spieren in de nek, schouders
en heupen, met vaak ook verhoogde ontstekingswaarden in het bloed. PMR komt
vaker voor op oudere leeftijd en heeft een grote impact op het dagelijks
functioneren van patiënten. De hoeksteen van de behandeling bestaat op dit
moment uit glucocorticoiden (GC), bijvoorbeeld prednison. Echter reageert een
derde van de patiënten met PMR niet voldoende op behandeling met prednison.
Tegelijkertijd geeft langdurige behandeling met prednison veel bijwerkingen,
onder andere een hoger infectierisico en osteoporose. Daarom staat onderzoek
naar glucocorticoïdsparende behandeling hoog op de onderzoeksagenda van de
Nederlands en Europese verenigingen voor Reumatologie (NVR en EULAR).
Bepaalde afweercellen, B-cellen, lijken een rol te spelen in de pathofysiologie
van PMR, en aangezien het medicijn rituximab (RTX) tot tijdelijke B-cel
depletie leidt is dit een mogelijke kandidaat voor de behandeling van PMR. De
BRIDGE-PMR studie heeft reeds laten zien dat significant meer PMR patiënten in
remissie kwamen zonder GC na behandeling met 1x1000mg RTX iv in vergelijking
met placebo. In deze studie willen wij het GC-sparende effect van RTX
bevestigen in een grotere groep patiënten en met langere follow up. We hebben
twee parallel lopende studies opgezet, één met patiënten bij wie recent de
diagnose PMR gesteld is en één met patiënten met een opvlamming van PMR onder
prednison.

Deze studie is overgegaan naar CTIS onder nummer 2024-513544-28-00 raadpleeg het CTIS register voor de actuele gegevens.

Het glucocorticoïd-sparende effect aantonen van 1x1000mg RTX iv in vergelijking
met placebo na 52 weken bij patiënten met recent gediagnosticeerde PMR.

Er doen 114 patiënten mee aan dit onderzoek met een nieuwe diagnose PMR
(volgens de huidig geldende criteria). Patiënten worden na inclusie
gerandomiseerd in een van de twee groepen:
1. 1000mg RTX iv + standaard orale premedicatie
2. 0mg RTX iv + standaard orale premedicatie (placebogroep)

Naast het infuus worden patiënten in beide groepen ook behandeld met prednison
15mg/dag, met een versneld afbouwschema van 17 weken tot stop. Wanneer het
effect na 4 weken onvoldoende is of wanneer er sprake is van een opvlamming van
de PMR kan de prednison worden opgehoogd tot maximaal 25mg/dag. Na 24 weken
wordt gekeken of intensivering van de behandeling nodig is en kan besloten
worden tot herbehandeling met 500mg RTX iv danwel 0mg RTX iv (in placebogroep).

Studievisites vinden plaats na 4, 12, 21, 32 en 52 weken (mogelijkheid tot
telefonisch consult/beeldbellen bij week 4, 12 en 32). De ziekteactiviteit
wordt gemeten aan de hand van de PMR-AS, dit is een ziekte activiteitsmaat
waarin CRP, ochtendstijfheid, elevatie van de bovenarmen en patients/physicians
VAS worden meegenomen. Remissie is gedefinieerd als een PMR-AS <10. Bij elke
studievisite wordt gevraagd en gekeken naar bijwerkingen en de patiënt wordt
gevraagd enkele vragenlijsten in te vullen om inzicht te krijgen in het
dagelijks functioneren, kwaliteit van leven en gemaakte ziektekosten van de
patiënt.

Interventie groep: 1000mg RTX iv + standaard orale premedicatie Placebo groep: 0mg RTX iv + standaard orale premedicatie Beide groepen worden behandeld met prednison 15mg/dag in een versneld afbouwschema van 17 weken.

In de huidige klinische praktijk komen patiënten met PMR elke 2, 3 of 6 maanden
op de polikliniek reumatologie voor controle van ziekteactiviteit inclusief
bloedafname. Voor dit onderzoek vragen we patiënten drie keer naar de
polikliniek te komen binnen een jaar, overige studievisites kunnen indien
gewenst telefonisch plaatsvinden. Bloed wordt afgenomen net als in de reguliere
PMR zorg, wij vragen van patiënten een extra buisje bloed af te staan voor
eventuele vervolgonderzoeken. Daarnaast krijgen patiënten bij elke visite een
aantal korte vragenlijsten met betrekking op onder andere hun klachten en
dagelijks functioneren.
Risico's bij deelname aan deze studie zijn de kans op een tijdelijke
verergering van ziekte activiteit vanwege het versnelde afbouwschema van
prednison. Patiënten worden geïnstrueerd om in dat geval direct contact op te
nemen om de dosering op te hogen. Ook kunnen patiënten bijwerkingen ervaren van
RTX en/of het infuus, onder andere een hoger risico op infecties (bijvoorbeeld
COVID-19). Ook dan worden patiënten geïnstrueerd direct contact op te nemen
zodat de behandelend arts naar bevindingen kan handelen.
Daarnaast zijn er voordelen verbonden bij deelname aan deze studie. Indien RTX
effectief blijkt, is de verwachting dat patiënten sneller in prednison vrije
remissie zijn, een lagere cumulatieve prednison dosering gebruiken wat
waarschijnlijk gepaard zal gaan met minder prednison gerelateerde bijwerkingen
Concluderend een kortere ziekte duur, behandelduur en minder bijwerkingen.