Dit onderzoek heeft drie doelen: i) Het verband tussen de hersenactiviteit van locus c½ruleus en veranderingen in pupilgrootte tijdens geheugen- en aandachtstaken; ii) De overlap en unieke patronen tussen locus c½ruleus-gerelateerde neurale…
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
Synoniemen aandoening
Aandoening
Healthy aging
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
De belangrijkste uitkomstmaten zijn de Blood Oxygen Level Dependent (BOLD)
respons die de hersenactiviteit tijdens de functionele taken weerspiegelt, en
variaties in pupilgrootte.
De bijbehorende eindpunten zijn:
1. Bepalen van de covariantie tussen patronen van pupilgrootte en
hersenactiveringspatronen tijdens de taken (gerelateerd aan doel 1).
2. De hoeveelheid en lokalisatie van voxels van hersenactivatie (de
BOLD-respons) vergelijken tijdens het leren en consolideren van de associatieve
geheugentaak bestaande uit gezichten en namen, en tijdens de aandachtstaak bij
gezonde oudere personen (gerelateerd aan Aim 2).
3. Om de hoeveelheid en lokalisatie van voxels van hersenactivatie te
vergelijken in gebieden die verband houden met de geheugentaak (de BOLD-respons
tijdens consolidatie) tussen respectievelijk stimulatie condities (tVNS versus
placebo en blauw verrijkt licht versus controlelicht) en te bepalen of deze
patronen van functionele connectiviteit variëren met arousal (emotionele versus
neutrale gezichten) (gerelateerd aan doel 3).
4. Om te bepalen of de hoeveelheid en de lokalisatie van voxels van
hersenactivatie in gerelateerde regio's de aandachtstaak verschilt, gegeven de
stimulatie conditie ( tijdens tVNS-sessie versus de sham-sessie en tijdens
blootstelling aan blauw verrijkt licht vs. controlelicht ) (gerelateerd aan Aim
3).
Secundaire uitkomstmaten
De secundaire onderzoeksparameters van het onderzoek zijn de prestatie van de
online geheugentaak en de BOLD-respons tijdens de gezichtsnaam-associatietaak
met de blootstelling aan blauw verrijkt licht als stimulatietechniek.
De bijbehorende eindpunten zijn:
1. Om mogelijke langdurige effecten van elke stimulatietechniek (tVNS en
blauw licht) op vertraagde geheugenprestaties te evalueren.
2. De hoeveelheid en lokalisatie van voxels van taakgerelateerde
hersengebieden onder transcutane nervus vagus stimulatie en blootstelling aan
blauw verrijkt licht vergelijken.
Achtergrond van het onderzoek
De oorzaak van de ziekte van Alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie,
is nog steeds onbekend.
Neuropathologische studies geven aanwijzingen dat een klein gebied in de
hersenstam, de locus coeruleus, de plaats kan zijn
waar de ziekte aanvangt. Dit gebied is de enige bron van noradrenaline voor het
brein, een belangrijke neurotransmitter voor
arousal, maar ook voor hogere cognitieve functies. Dierenstudies en
farmacologische studies hebben aangegeven dat dit
gebied ook een belangrijke rol kan spelen in geheugen- en aandachtsprocessen.
Maar, deze studies zijn beperkt door de spatiele resolutie
(vaak groter dan het gebied), waardoor de locus coeruleus moeilijk te
localizeren is. Nieuwe ontwikkelingen in de beeldvorming
van de hersenen met magnetische resonantiebeeldvorming met ultrahoog veld laten
nu toe om de hersenen met verbluffende precisie te onderzoeken. Niet-invasieve
nieuwe stimulatie methoden, transcutane vagus nervus stimulatie (tVNS) en
blootstelling aan blauw verrijkt licht, zou invloed hebben op de locus
coeruleus en zou daardoor de betrokken neuronale netwerken en dus ook de
geheugen en aandacht netwerken moduleren.
Doel van het onderzoek
Dit onderzoek heeft drie doelen:
i) Het verband tussen de hersenactiviteit van locus c½ruleus en
veranderingen in pupilgrootte tijdens geheugen- en aandachtstaken;
ii) De overlap en unieke patronen tussen locus c½ruleus-gerelateerde
neurale netwerken en andere taakgerelateerde hersengebieden tijdens geheugen-
en aandachtstaken bij gezonde ouderen onderzoeken;
iii) Het onderzoeken van veranderingen in hersennetwerken tijdens geheugen
en aandachtstaken door toepassing van stimulatie methode (transcutane vagus
nervus stimulation of blauw verrijkt licht).
Als secundaire doelstellingen zullen we mogelijke langdurige effecten van elke
stimulatie methode (tVNS en blauw verrijkt licht) op de geheugenprestaties
onderzoeken en patronen van functionele activiteit tijdens tVNS vergelijken met
blootstelling aan blauw verrijkt licht, zoals uitgevoerd aan de Universiteit
van Luik (ULiège).
Onderzoeksopzet
Dit is een observationele MRI studie met daarin een pseudo-gerandomizeerd
cross-over enkele blind design en met daarin een binnen proefpersonen design
(blauw verrijkt licht).
Inschatting van belasting en risico
We verwachten niet dat de proefpersonen een risico lopen tijdens de studie en
we verwachten ook niet dat zij baat hebben bij deelname aan deze studie.
Proefpersonen worden gescreend voor claustrofobie en angsten. Indien er twijfel
is, kunnen proefpersonen eerst de dummy scanner in.
Proefpersonen worden geïnformeerd over onverwachte medische bevindingen. Als de
proefpersoon hierover niet geïnformeerd wenst te worden, kan hij of zij niet
deelnemen aan deze studie.
Een statisch magnetisch veld tot 14T brengt geen schade aan biologisch weefsel.
De radiofrequentie en de MRI gradienten die toegepast worden kunnen het
menselijk lichaam wel opwarmen. Net zoals bij de 1.5T en 3T MRI scanners zijn
er limieten aan deze radiofrequentie and gradienten bij de 7T MRI scanner.
Gecertificeerde gebruikers zullen altijd onder deze limieten blijven, en daarom
is de 7T veilig. Net zoals bij de 1.5T en 3T MRI scanners, kunnen er in de 7T
MRI scanner geen metalen objecten gebracht worden. Proefpersonen met metalen
prothesen, pacemakers, metalen clips op de bloedvaten, metalen deeltjes in de
ogen of andere metalen objecten in of op het lichaam zullen geëxcludeerd
worden. Voor deelname zullen alle proefpersonen hiervoor een
screeningsformulier invullen. Onder deze regels is de 7T MRI scanner veilig.
Een klein percentage van de mensen (5%) kan duizeligheid ervaren bij het naar
binnen gaan van de scanner. Deze symptomen zullen gereduceerd worden door het
in -en uitschuiven van de proefpersoon te vertragen.
Wat betreft de transcutane vagus nervus stimulatie: het TENStem toestel is CE
gecertificeerd en is geregistreerd voor deze doeleinden. Verschillende studies
hebben deze methode succesvol toegepast bij gezonde mensen (inclusief ouderen),
patiënten en in de MRI scanner. Voor de stimulatie volgen we de gerapporteerde
parameters / instellingen de locatie van stimulatie (linker oor). Proefpersonen
die deze instellingen niet tolereren worden geëxcludeerd van deze studie.
Het toestel en het gebruik ervan in de 7T scanner is goedgekeurd door de
veiligheidscommissie van Scannexus. Scannexus voorziet continue ondersteuning
via opgeleide laboranten, die ook in staat zijn om medische ondersteuning te
bieden indien nodig. Er zijn geen gekende complicaties voor transcutane vagus
nervus stimulatie. Er zijn ook geen langdurige of ernstige negatieve
bijwerkingen gekend. Voor de zekerheid meten we ook hartslag en ademhaling en
vragen we de proefpersonen naar hun ervarigen en sensaties achteraf. For
veiligheidsredenen (zowel voor de MRI als voor de stimulatie) worden
proefpersonen met cardiale problemen of pacemakers geëxcludeerd. Het risico
voor proefpersonen omvat tijdelijke duizeligheid (5% van de mensen),
concentratieproblemen, vermoeidheid of een tintelend gevoel aan het oor.
We zijn ervan overtuigd dat de risico*s accepteerbaar zijn.
Algemeen / deelnemers
Dr. Tanslaan 12
ET Maastricht 6229
NL
Wetenschappers
Dr. Tanslaan 12
ET Maastricht 6229
NL
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
• Gemiddelde neuropsychologische testresultaten (MMSE> 24 en Logical Memory
normaal), in overeenstemming met normatieve gegevens gecorrigeerd voor
leeftijd, opleiding en geslacht,
• Geen substantiële geheugenklachten (volgens de deelnemer),
• Leeftijd: tussen 60 en 80 jaar oud,
• 50% van de deelnemers mag vrouwelijk zijn,
• BMI < 28,
• Niet-roker,
• Rechtshandig,
• Gemiddeld / hoog opleidingsniveau: minimaal 12 jaar onderwijs,
• Toestemmingsformulier voor onderzoek kunnen tekenen
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
• Gebruik van psychoactieve medicatie,
• Misbruik van alcohol en drugs,
• Cognitieve stoornissen te wijten aan alcohol of drug misbruik of misbruik van
andere middelen,
• Recente transmeridiaanreizen (<2 maanden),
• Nachtploegendienst (<1 jaar),
• Diabetes,
• Hypo- / hyperspanning, hypo- / hyperschildklier indien niet stabiel,
• Hypotensie als gevolg van autonome disfunctie,
• Recente (<5 jaar) of huidige psychiatrische of neurologische stoornissen in
het verleden of heden (angst, majeure depressie, schizofrenie, bipolaire
stoornis, psychotische stoornis (of behandeling ervoor), epilepsie, beroerte,
ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson, multiple sclerose, een operatie
ingreep aan de hersenen, hersentrauma, elektroshock therapie, nierdialyse,
ziekte van Ménière, herseninfecties),
• Ernstige vaataandoeningen (bijv. beroerte),
• Geschiedenis van cardiovasculaire aandoeningen (bijv. ernstig hartfalen,
terugkerende vasovagale syncope-episodes),
• Ernstige hartklepaandoeningen (bijv. Klepprothese of hemodynamisch relevante
klepziekte, unilaterale of bilaterale vagotomie),
• Contra-indicaties voor scannen (bijv. hersenoperatie, pacemaker, metalen
implantaten, claustrofobie, tatoeages, verminderd zicht (zelfs na geschikte
optische correctie)),
• Contra-indicaties voor pupilmetingen en blootstelling aan licht (bijv.
Cataract, glaucoom, losse retina's, oogchirurgie waarbij de spier betrokken is,
penetrerende oogwonden, gebruik van cholinesteraseremmers, gebruik van
anticholinerge oogdruppels, hangende oogleden die oogmeting verhinderen).
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
Register | ID |
---|---|
ClinicalTrials.gov | NCT04877782 |
CCMO | NL77066.068.21 |