Spraak- en taalontwikkeling bij zeer te vroeg geboren kinderen

In Nederland is ongeveer 2 tot 3 procent van de kinderen zeer te vroeg geboren
(zwangerschapsduur <32 weken of een geboortegewicht <1500 gram). Meta-analyses
tonen aan dat zeer te vroeg geboren kinderen een verhoogd risico hebben op
problemen met de cognitieve en motorische ontwikkeling, de taalontwikkeling,
het gedrag, en de schoolse vaardigheden gedurende de kinderleeftijd (Van
Noort-van der Spek e.a., 2012; Wolke e.a., 1999; Bhutta e.a., 2002; Kieviet de
e.a., 2009; Aarnoudse-Moens e.a., 2009). Ongeveer 20-40% van de te vroeg
geboren kinderen, zonder grote handicaps zoals cerebrale parese, mentale
ontwikkelingsindex <70, of ernstige visus- en gehoorproblemen, ontwikkelt
spraak- en taalproblemen (Wolke e.a., 1999). 24% van de zeer te vroeg geboren
kinderen heeft geen normale spraak op 6-jarige leeftijd (Wolke et al, 1999).
Tot nu toe is onvoldoende duidelijk hoe de spraak- en taalontwikkeling in de
voorschoolse leeftijd verloopt en welke neonatale en omgevingsfactoren
samenhangen met spraak- en taalproblemen bij aanvang van de basisschool bij
zeer te vroeg geboren kinderen. Een adequate spraak- en taalontwikkeling is erg
belangrijk voor de ontwikkeling van de schoolse vaardigheden en de
sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Hille e.a. (2007) vonden dat op
de leeftijd van 9 jaar, 19% van de zeer te vroeg geboren kinderen speciaal
onderwijs volgen in vergelijking met 4.7% in de algemene populatie. Van de zeer
te vroeg geboren kinderen die regulier onderwijs volgen, zit 32% op een lager
niveau dan de leeftijdgenoten en 38% heeft extra begeleiding nodig (Hille e.a.
2007). Inzicht in het verloop van de spraak- en taalontwikkeling en de
risicofactoren voor spraak- en taalproblemen bij zeer te vroeg geboren kinderen
zijn van groot belang, omdat taalvaardigheid essentieel is bij het sociale en
schoolse functioneren. Vroege en adequate behandeling van spraak- en
taalproblemen in deze kwetsbare groep kan emotionele, sociale en leerproblemen
voorkomen en de ontwikkeling van deze kinderen op lange termijn verbeteren, en
zo de behoefte aan extra begeleiding verminderen (Beitchman e.a., 1996; Agt van
der e.a., 2007).

Primaire doelen: (1) beschrijven van de spraak- en taalontwikkeling van zeer te
vroeg geboren kinderen op 2- en 4-jarige leeftijd, (2) identificeren van
neonatale en sociale risicofactoren die samenhangen met spraak- en
taalproblemen bij zeer te vroeg geboren kinderen op 4-jarige leeftijd, bij
aanvang van de basisschool.
Secundaire doel: onderzoeken van de associatie tussen spraak- en taalproblemen
en de cognitieve ontwikkeling, het gedrag en de gehoorfunctie bij zeer te vroeg
geboren kinderen op 2- en 4-jarige leeftijd.

Een prospectieve, cohort studie.

Lasten:
Een bezoek aan het Erasmus MC-Sophia op 4-jarige leeftijd waarin de spraak- en
taalontwikkeling en het gehoor worden onderzocht in maximaal 1 uur en 20
minuten.
Voordelen en risico's:
De zeer te vroeg geboren kinderen zullen worden onderzocht met gangbare, goed
beoordeelde en gestandaardiseerde onderzoeksinstrumenten voor spraak- en
taalontwikkeling en gehoor, waarvan in de literatuur en de klinische praktijk
geen risico's bekend zijn.