Lichaamsbeeld, gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven en functioneren na wekedelensarcoom resectie.

Wekedelensarcomen zijn een heterogene groep mesenchymale tumoren, bestaande uit
meer dan 50 soorten, die ongeveer 1% van alle kankergevallen bij volwassenen
vormen. Vorig jaar waren er in Nederland 799 nieuwe gevallen van
wekedelensarcomen, waarvan er 331 (40%) gelokaliseerd waren in de
extremiteiten. Ongeveer 75% van de wekedelensarcomen in de romp en
extremiteiten zijn agressieve en infiltratieve (hooggradige) tumoren.
Wekedelensarcomen hebben een overleving van ongeveer 60% en een metastasevrije
overleving van 73% na 5 jaar.
De behandeling van hooggradige wekedelensarcomen in de extremiteiten bestaat
uit een excisie met ruime marges met of zonder (neo-)adjuvante radiotherapie
en/of (neo-)adjuvante chemotherapie. De resectiemarges kunnen van invloed zijn
op de overleving van patiënten, maar bepalen ook hun lichaamsbeeld en kwaliteit
van leven, vooral wanneer de functie van ledematen moet worden opgeofferd om
voldoende marge te bereiken. Dit veroorzaakt stoornissen in
lichaams-anatomische eigenschappen en -functie en beperkingen in activiteiten
en participatie zoals gedefinieerd door de International Classification of
Functioning, Disability, and Health (ICF). (Neo-)adjuvante radiotherapie maakt
de kans op tumorvrije marges groter, waardoor een lager risico op een lokaal
recidief. Echter, radiotherapie gaat gepaard met aanzienlijke bijwerkingen
(zoals wondgenezingsproblemen, infecties, risico op re-operatie en
lymfedisfunctie). Onlangs toonde een subgroep-analyse van patiënten met
hoog-risico wekedelensarcomen een overlevingsvoordeel van (neo-)adjuvante
chemotherapie. Dit voordeel zou moeten opwegen tegen de nadelen van
chemotherapie. Aangezien overtuigend bewijs voor de beste behandeling
(inclusief optimale chirurgische marges, (neo)adjuvante radiotherapie en
chemotherapie) ontbreekt, moeten beslissingen niet alleen worden gebaseerd op
oncologische uitkomstmaten (lokale recidieven en overleving), maar ook obv
lichaamsbeeld, kwaliteit van leven en functioneren.
Patiënten willen meer weten over hun te verwachten herstel, hun loopvermogen en
hun functioneren in het dagelijks leven, op het moment dat ze hun maligniteit
hebben overleefd. Dit is een veel gestelde vraag op de polikliniek zonder
duidelijk antwoord. Er zijn enkele studies over gezondheid gerelateerde
kwaliteit van leven en functioneren na wekedelensarcoom resecties. In deze
studies werd kwaliteit van leven echter beoordeeld met algemene niet-sarcoom
specifieke vragenlijsten en werd functie niet geëvalueerd met objectieve
uitkomstmaten. Ziekte specifieke maatregelen om de impact van wekedelensarcomen
en de behandeling(en) ervan op de kwaliteit van leven van patiënten te
beoordelen zijn nog niet beschikbaar. Deze metingen kunnen gerichter inzicht
geven in de unieke uitdagingen waarmee deze patiëntenpopulatie wordt
geconfronteerd. De EORTC onderzoekt momenteel hoe sarcoom specifieke
vragenlijsten kunnen worden ontworpen. Bovendien hebben veel sarcoom
overlevenden problemen met hun lichaamsbeeld na de operatie. Er is echter zeer
weinig aandacht voor dit aspect.
Wat betreft objectieve metingen werd het effect van sarcoom behandelingen op
het lopen gerapporteerd in een paar kleine, heterogene studies. Deze studies
richten zich op botsarcoompatiënten en toonden een afwijkend looppatroon na
sarcoomresecties. Robinson et al. hebben een functionele loopscore (gait)
beschreven na wekedelensarcoom resecties, maar zij hebben geen specifieke
informatie gegeven over het looppatroon. Er is een gebrek aan kennis over het
looppatroon en andere objectieve loop-gerelateerde uitkomsten na
wekedelensarcoom resecties.
Verder zijn er veel factoren geïdentificeerd die van invloed kunnen zijn op de
gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven bij overlevenden van kanker.
Bijvoorbeeld, in een onderzoek met 782 overlevenden van kanker waren een lager
opleidingsniveau, gezinsinkomen en niet-blank ras gecorreleerd met een lagere
fysieke en mentale kwaliteit van leven. Er is echter geen informatie
beschikbaar over factoren die geassocieerd zijn met lichaamsbeeld en gezondheid
gerelateerde kwaliteit van leven bij overlevenden van wekedelensarcoom.
Door lichaamsbeeld, gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven,
loopvaardigheid en functioneren in het dagelijks leven na wekedelensarcoom
resecties te beoordelen en deze resultaten te evalueren met meer objectieve
uitkomstmaten (lopen, energiekosten tijdens het lopen, spierkracht, beweging
bereiken, etc.), krijgen patiënten en wekedelensarcoom professionals een breed
inzicht in de gepersonaliseerde risico's en voordelen van wekedelensarcoom
behandeling(en) op basis van de leeftijd van de patiënt, tumorgrootte,
tumordiepte en histologie. Bovendien kan het identificeren van factoren die
geassocieerd zijn met slechtere uitkomsten zorgverleners helpen bij het
identificeren van patiënten die risico lopen, wat kan leiden tot gepaste
interventies en tijdige doorverwijzing.
De hypothese is dat adequate informatie over lichaamsbeeld, gezondheid
gerelateerde kwaliteit van leven, loopvaardigheid en functioneren in het
dagelijks leven na wekedelensarcoom resecties leidt tot meer realistische
verwachtingen van de behandeluitkomsten voor zowel patiënten als
wekedelensarcoom professionals. Het vermindert de onzekerheid over de risico's
en voordelen van wekedelensarcoom behandelingen en optimaliseert de individuele
voorlichting en zorg voor patiënten. Meer kennis over deze aspecten kan
chirurgische beslissingen, reconstructieve technieken, psychosociale
ondersteuning en revalidatie voor deze patiënten verbeteren.

Primaire doelstellingen:

1- Het beoordelen van lichaamsbeeld, gezondheid gerelateerde kwaliteit van
leven, zelf gerapporteerde activiteit beperkingen en pijn na wekedelensaroom
resecties zoals gedefinieerd in de ICF-domeinen.

2- Het beoordelen van het functioneren van de patiënten na wekedelensarcoom
resecties zoals gedefinieerd in de ICF domeinen van lichaamsfunctie,
lichaams-anatomische eigenschappen en activiteiten en participatie:

Lichaamsfunctie:
a) Het evalueren van de beperkingen in de biomechanica van het lopen na
wekedelensarcoom resecties.
b) Het evalueren van beperkingen in gewrichtsfunctie na wekedelensarcoom
resecties zoals bepaald door bewegingsbereik en spierkracht.

Lichaams-anatomische eigenschappen:
a) Het vastleggen van de verandering in spiervolume op pre- en postoperatieve
MRI scans en het correleren van deze bevindingen met
lichaamsbeeld, gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven, activiteit
beperkingen en functionele beperkingen.

Activiteiten en participatie:
a) Het objectiveren van activiteit beperkingen bij patiënten na
wekedelensarcoom resecties aan de hand van loopsnelheid en energieverbruik.
b) Het objectiveren van balans en mobiliteit bij patiënten na
wekedelensarcoom resecties aan de hand van Timed up and go (TUG) en Timed up
and down stairs (TUDS) tests.

Secundaire doelstellingen :

1- Factoren identificeren die van invloed kunnen zijn op lichaamsbeeld,
gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven en functioneren bij patiënten
die een wekedelensarcoom resectie hebben gehad.

2- Het vergelijken van lichaamsbeeld, gezondheid gerelateerde kwaliteit van
leven en functioneren bij patiënten
na wekedelensarcoom resectie tussen patiënten die (neo-)adjuvante
radiotherapie hebben gehad en patiënten die dat niet hebben gehad.

Cross-sectional follow-up onderzoek ( 2010-2021).

Dossiers van patiënten die een resectie hebben gehad van een wekedelensarcoom
van de extremiteiten tussen 2010 en 2021 zullen in EPIC gescreend worden.
Overlevenden die aan de inclusie- en exclusiecriteria voldoen, zullen
telefonisch benaderd worden om deel te nemen aan dit onderzoek, gevolgd door
een brief met uitleg over het onderzoek inclusief een toestemmingsformulier.

Deelnemers zullen eerst gevraagd worden om vragenlijsten (BIS, PROMIS-CAT,
EQ-5D-5L, NRS) in te vullen. Deze vragenlijsten kunnen thuis via internet (met
EPIC/Castor) of op een tablet op de polikliniek ingevuld worden. De
vragenlijsten zijn in het Nederlands, de deelnemer kan er ook voor kiezen om de
vragenlijsten in een andere taal in te vullen.

De deelnemers zullen vervolgens worden gevraagd om naar de polikliniek te komen
voor een lichamelijk onderzoek om het bewegingsbereik van de gewrichten, de
omtrek van de ledematen, balans en mobiliteit met *timed up and go test* (TUG)
en *timed up and down stairs* (TUDS) en de spierkracht met behulp van een
handheld dynamometer en met een manuele spierkrachtmeting (MRC-schaal) te
beoordelen. De vragenlijsten kunnen ook ingevuld worden, als de patiënt de
vragenlijsten niet thuis heeft ingevuld. Dit deel van het onderzoek wordt
uitgevoerd op de afdeling Orthopedische Chirurgie en Sportgeneeskunde,
Amsterdam UMC, Nederland. Deelnemers krijgen ook een 3D-gangbeeldanalyse (om de
biomechanica van het lopen te beoordelen), spierkrachtbeoordeling met een
Biodex dynamometer en een 6-minuten looptest (om de loopsnelheid en de kosten
van de loopenergie te beoordelen) op de revalidatieafdeling.

De totale onderzoeksperiode hangt af van de tijd die nodig is voor het
verzamelen van data, wat ongeveer één tot twee jaar zal duren.

Resultaten van de vragenlijsten en spierkrachtmetingen met Biodex dynamometer
zullen worden vergeleken met de gemiddelden van de algemene bevolking
(referentiewaarden). Resultaten van loopsnelheid, energieverbruik tijdens het
lopen, lichamelijk onderzoek en loopbiomechanica (gait) zullen worden
vergeleken binnen patiënten (contralateraal gezond vs. behandeld ledemaat),
tussen patiënten na wekedelensarcoom resectie van de bovenste extremiteit en de
onderste extremiteit, en met de gemiddelden van de algemene bevolking
(referentiewaarden). Resultaten van spierkracht met een Biodex dynamometer
zullen worden vergeleken met het contralaterale gezonde ledemaat. Daarnaast
zullen de resultaten van de objectieve functionele testen en MRI-scans (met
tumor en pre- plus postoperatieve spierspecifieke kenmerken) worden
gecorreleerd met vragenlijsten over lichaamsbeeld en gezondheid gerelateerde
kwaliteit van leven.

De risico's van de deelname aan dit onderzoek zijn verwaarloosbaar. De tests
die in dit onderzoek worden gebruikt hebben geen ernstige bijwerkingen. De
belasting is ook minimaal. Patiënten moeten één of twee keer naar het Amsterdam
UMC, locatie AMC. De vragenlijsten kunnen zowel thuis als op de polikliniek
worden ingevuld. Het invullen van alle vragenlijsten duurt 30 minuten,
lichamelijk onderzoek inclusief de handheld dynamometer duurt 1 uur, 6-minuten
looptest met energieverbruik meting duurt 30 minuten, gangbeeldanalyse duurt 2
uur en spierkrachtmeting met Biodex dynamometer duurt 2 uur. Dit is het eerste
onderzoek dat informatie over lichaamsbeeld en objectieve functionele
uitkomstmaten na wekedelensarcoom resecties evalueert. Dit onderzoek zal
wekedelensarcoom patiënten inzicht geven in hun lichaamsbeeld, kwaliteit van
leven en functioneren. Dit inzicht kan hun acceptatie verbeteren en nieuwe
revalidatiemogelijkheden creëren (door verbeterde kennis van individuele
tekortkomingen). Het onderzoek kan alleen worden uitgevoerd met deze specifieke
patiënten omdat wekedelensarcoomen zeldzaam zijn en alleen worden behandeld in
aangewezen 'expertisecentra' (ERN).