TransMind

Transgender en genderdiverse personen ervaren een mismatch tussen hun geboortegeslacht en genderidentiteit. Deze incongruentie kan aanzienlijke stress en onbehagen veroorzaken, bekend als genderdysforie (GD). GD kan  emotionele en psychologische problemen veroorzaken, met name bij gebrek aan acceptatie en ondersteuning en als de toegang tot genderbevestigende zorg onder druk staat. In de afgelopen jaren is het aantal mensen dat zich identificeert als transgender sterk toegenomen. Deze stijgende vraag legt een grote druk op gespecialiseerde transgenderzorg, zoals aangeboden door het Radboudumc Expertisecentrum Seks & Gender (REGG), en heeft geleid tot wachttijden van meer dan drie jaar. Gedurende de wachttijd en buiten de gespecialiseerde transgender zorg is er een gebrek aan ondersteuning voor mensen met GD.

Aangezien mensen met GD zich veelal niet comfortabel of “niet thuis” voelen in hun lichaam kan hun gewaarzijn van lichamelijke signalen verminderd zijn. Het interoceptief vermogen (het waarnemen en begrijpen van signalen uit het lichaam) vormt de basis voor het begrijpen en reguleren van emoties. Verminderd gewaarzijn van lichamelijke signalen kan dus het emotioneel gewaarzijn verstoren en emotieregulatie moeilijker maken.

Mindfulness-based interventies (MBI’s) zijn effectief bij verschillende psychische klachten, waaronder depressie en angst. Daarnaast kunnen MBI’s het interoceptieve vermogen en emotieregulatie bevorderen. Daarom zouden MBI’s kunnen bijdragen aan het versterken van de emotieregulatie en veerkracht van transgender en gender-diverse personen. Daarin kan het zowel een aanvulling zijn op genderbevestigende behandelingen als een preventieve interventie tijdens de lange wachttijd voor gespecialiseerde zorg.

In deze mixed-methods pilotstudie onderzoeken we de effecten van een groepsgerichte MBI op lichaamsbewustzijn en emotieregulatie bij trans- en genderdiverse personen, door zowel kwantitatieve metingen als kwalitatieve ervaringen te verzamelen over een aangepast, genderinclusieve MBI. 

In deze pilotstudie onderzoeken we een 8-weekse mindfulness training, taalkundig is aangepast voor gebruik in een gender-diverse volwassen populatie en ge-cofaciliteerd door een trainer met TGD ervaringskennis. De deelnemers worden geworven via sociale netwerken van TGD individuen. Er zal een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve gegevens worden verzameld om de effecten van mindfulness training in deze populatie te onderzoeken. De deelnemers zullen voor en na de training geïnterviewd worden om kwalitatieve gegevens te verzamelen over hun ervaring met het trainingsprotocol en de groepsgerichte opzet, evenals de effecten op lichaamsgewaarzijn en emotieregulatie (primaire uitkomsten), welzijn, ruminatie (piekeren), ervaren stress, positieve en negatieve affect, alexithymie (verminderd vermogen om gevoelens te detecteren en beschrijven), mindfulness skills en zelfcompassie. 

We zullen een 8-weeks mindfulness programma aanbieden getiteld Mindfulness-Based Cognitive Therapy for Life (MBCT-L), die is ontwikkeld door het Mindfulness Centre van de Universiteit van Oxford. Het programma zal taalkundig worden aangepast voor gebruik in een gender-diverse populatie (18 - 50 jaar oud). Het programma wordt aangeboden door twee trainers, waaronder één trainer met ervaringsdeskundigheid en één BIG-geregistreerde mindfulness trainer. De MBCT-L is gebaseerd op een veelgebruikte mindfulness protocol (MBCT), maar met meer focus op integratie in de dagelijkse praktijk en daardoor toepasbaar voor gebruik in een niet-klinische populatie. Het programma bestaat uit 8 wekelijkse groepssessies van 2 uur en één stilte-dag. Het programma bevat mindfulness-oefeningen, elementen uit cognitieve therapie, psycho-educatie en lichte fysieke oefeningen. Tussen de sessies in worden de deelnemers aangemoedigd om thuis te oefenen (~30 min/dag).

De risico's en ongemakken geassocieerd met deelname in deze studie worden ingeschat als laag. De hoofdzakelijke last voor de deelnemers bestaat uit herhaalde niet-invasieve onderzoeken. Voordelen zijn onder andere de mogelijkheid om, kosteloos, deel te nemen aan een mindfulnesstraining die is aangepast op de TGD populatie. Een indirect voordeel van deze pilotstudie is de mogelijkheid om bij te dragen aan de realisatie van een toekomstige studie gericht op het bevorderen van transgenderzorg gedurende de wachtperiode.