Behandeling van patienten met gegeneraliseerde eosinofiele fasciitis door middel van hoge dosering Methotrexaat

Eosinofiele fasciitis is een zeer zeldzame bindweefselaandoening, welke gepaard
gaat met een uitgebreide, irreversibele induratie en fibrosering van de huid,
subcutis en fascie met onder andere invaliderende gewrichtscontracturen tot
gevolg. Er bestaat momenteel geen evidence-based beste behandeling voor deze
ziekte. Alhoewel soms de induratie spontaan verbeterd na meerdere jaren,
doorgaans 2 - 3 jaar, is voor het merendeel van de patienten een behandeling
noodzakelijk. Er zijn cases beschreven van behandeling van eosinofiele
fasciitis met lage doses Methotrexaat. Behandeling met Methotrexaat bij dit
ziektebeeld is gebaseerd op goede resultaten met dit middel bij vergelijkbare
ziektebeelden als morfea en systemische sclerose. Verder is op de gecombineerde
polikliniek dermatologie-reumatologie gebleken dat hogere dosis Methotrexaat
(tot 1 mg per kg lichaamsgewicht/week im) leidt tot een beter effect dan de
gebruikelijke maximale dosering van 30 mg methotrexaat per week per os bij
patienten met eosinofiele fasciitis, echter deze hogere dosering methotrexaat
geeft lang niet altijd voldoende resultaat geeft. Verder worden bij wekelijks
hoge doseringen MTX intramusculair frequent en langdurig bijwerkingen
geobserveerd, met name bestaande mucositis-klachten, misselijkheid en algehele
malaise, met een duur varierend van 5 tot 7 dagen. Door de dosering een maal
per vier weken intraveneus te geven met een Leukovorin rescue verwachten we een
beter therapeutisch effect te verkrijgen met minder (langdurig) bijwerkingen.

Het doel van deze studie is het evalueren van het effect van hoge doses
Methotrexaat op de huidinduratie en fibrosering bij patienten met eosinofiele
fasciitis. Tevens willen we het effect bestuderen van deze behandeling op de
beweeglijkheid van aangedane gewrichten, eosinofilie, functionaliteit en
longfunctie.

Observationeel

MTX wordt toegediend in een dosering van 4 mg/kg (in 250 ml 0.9% NaCl in 30 minuten) intraveneus op de dagbehadeling van de afdeling Reumatologie elke 4 weken. Vierentwintig uur na de infusie van MTX wordt Leucovorin toegediend om de toxiciteit van de MTX te beperken; 25 mg oraal in 5 doses elke 6 uur (behandelingsschema gebaseerd op protocol van afdeling Hematologie voor behandeling van acute lymphoblastaire leukemie).

Belasting bij participatie is beperkt. Het risico bij infusie van MTX is
verwaarloosbaar. Dit is gebaseerd op ervaringen met veel hogere doses
Methotrexaat op de afdeling Hematologie. Infusie vindt protocollair plaats
onder gecontroleerde omstandigheden op de dagbehandeling van de afdeling
reumatologie. Uitgebreide monitoring zal plaats vinden om eventuele
bijwerkingen te onderkennen. Verder leert de ervaring dat dit middel bij
Leukovorin toediening in het algemeen weinig bijwerkingen geeft.
Een gegeneraliseerde eosinofiele fasciitis is een ernstig invaliderende
aandoening met verminderde functionaliteit en kwaliteit van leven. De gevolgen
zijn indien onvoldoende behandeld irreversibel en bestaand uit fibrose van
huid, onderhuidse bindweefsel en fascie. Voordeel bij een gunstig effect van de
MTX op de huidinduratie zal bestaan uit het tot stilstand brengen van de
aandoening en daardoor een verbeterde functionaliteit en algeheel welbevinden.