Invloed van gecombineerde COX-1 en COX-2 inhibitie op plaatjesaggregatie in-vivo

Titel: Invloed van gecombineerde COX-1 en COX-2 inhibitie op plaatjesaggregatie
in-vivo

Nadat eind 2004 de pijnstiller VIOXX van de markt gehaald werd omdat deze
selectieve COX-2 remmer bij hartpatiënten de kans op een hartinfarct bleek te
vergroten, is nog steeds onduidelijk hoe dit laatste veroorzaakt wordt (Wadman
M - Nature 441,262, 2006). Selectieve COX-2 remmers verminderen de aanmaak van
endotheliaal prostacycline, waarvan men op grond van in-vitro onderzoek
aanneemt, dat het de plaatjesactiviteit remt, zonder dat het de
COX-1-gemediëerde thromboxaanvorming in de bloedplaatjes, een belangrijke
plaatjesagonist, tegengaat. Men vermoedt daarom wel dat selectieve COX-2
remmers tóch gebruikt zouden kunnen worden wanneer tegelijkertijd de
thromboxaanvorming in de plaatjes geremd zou worden met een lage dosis
aspirine.

In dit onderzoek testen we of COX-2 inhibitie inderdaad tot versterkte
plaatjesaggregatie leidt, en of dit gecompenseerd kan worden door ook COX-1 te
inhiberen.

Gezien de korte halfwaardetijd van prostacycline (ca 3 minuten) zal het effect
van een verminderde prostacycline-aanmaak op plaatjesaggregatie alleen dan
buiten het lichaam aantoonbaar zijn als de meting gedaan wordt binnen enkele
minuten nadat het bloed het lichaam verlaat. Wij hebben een opstelling
ontwikkeld waarmee de plaatjesreactiviteit continu getest kan worden, binnen 15
seconden nadat het bloed het lichaam verlaten heeft. Bij de proefpersonen wordt
door een geoefend persoon in de vena antecubita een steriele canule
aangebracht, waaruit eerst bloed opgevangen voor bepaling van thromboxaan en
prostacycline, voor bloedceltellingen en voor klassieke in-vitro
aggregatie-metingen. Hierna wordt op de canule een steriel slangetje
aangesloten met aan het andere einde een driewegkraantje, vóórgevuld met
steriel geheparinizeerd fysiologisch zout.
Op het genoemde kraantje wordt een slang aangesloten die dmv een rollerpompje
het bloed naar het meetcapillair voert. Vóór de pomp kunnen de
plaatjesagonisten via een stukje dikwandig siliconenslang aan het bloed
toegevoegd worden. De plaatjes kunnen gedurende 20 seconden aggregeren vóór zij
het meetcapillair passeren (Dit is dus veel korter dan de 6 minuten bij de
klassieke in-vitro meting en vereist hogere concentraties van de agonisten). Op
het driewegkraantje wordt tevens een slang aangesloten voor het
heparine-infuus, dat moet voorkómen dat bloed in het meetcircuit stolt. Vanaf
het meetcapillair stroomt het bloed door een slang waarin een flowprobe is
opgenomen om de bloedstroomsnelheid te meten. Het bloed wordt opgevangen in een
EDTA-oplossing. Alle slang-onderdelen zijn nieuw en gecoat met albumine. Zij
zijn gevuld met steriel geheparinizeerd fysiologisch zout.

Na koppeling van de proefpersoon aan het meetsysteem wordt de pomp gestart en op een snelheid van 2 ml/min gezet. Een drukmanchet (15 tot 30 mmHg) op de bovenarm voorkomt eventuele terugstroom van het bloed en garandeert een continue bloedafname. Aggregatie wordt uitgelokt door toevoeging van ADP in eindconcentraties oplopend van 10 naar 50 μM, steeds gedurende 2 minuten. Tijdens het infuus van 30 μM ADP wordt een ml bloed opgevangen voor thromboxaan-meting. Hierna wordt, weer voor 2 minuten, een adrenaline-infuus gegeven met als einconcentratie: 20 μM. Proefpersoon wordt losgekoppeld en de canule plus het slangetje met driewegkraan geflushed met steriel fysiologisch zout. Hierna krijgt hij een tabletje aspirine (500 mg) in jus 'd orange. Na ca 45 minuten wordt de proefpersoon weer aangekoppeld aan een vernieuwd systeem en volgt de 2e run, die gelijk is aan de 1ste run.

De proefpersoon zit ongeveer 2 maal 45 minuten in het experiment. Er lijkt geen
risico aanwezig.