Effectiviteit van cliëntgerichte ergotherapie bij patiënten met multiple sclerosis: een cluster-gerandomiseerde trial

Ergotherapie wordt veelvuldig toegepast bij patiënten met multiple sclerose
(MS). Ernstige beperkingen in het dagelijks functioneren en verminderde
maatschappelijke participatie zijn veel voorkomende problemen bij MS.
Ergotherapie is gericht op het verminderen van deze beperkingen en het
verbeteren van de participatie, met als gevolg een toename in de kwaliteit van
leven van patiënten.
Momenteel is binnen de ergotherapie een ontwikkeling gaande naar het meer
cliënt-gericht vormgeven van de zorg. In theorie is cliëntgerichte zorg beter
afgestemd op de behoeften van de patiënten, resulterend in een grotere toename
in kwaliteit van leven dan bij momenteel gangbare ergotherapie. Hiervoor
bestaat echter tot op heden geen wetenschappelijk bewijs.
Dit onderzoek betreft een cluster-gerandomiseerde trial naar het effect van
cliëntgerichte ergotherapie, gebaseerd op het Occupational performance Process
Model, vergeleken met reguliere ergotherapie.

De hoofdvraagstelling van dit onderzoek luidt:

Is cliëntgerichte ergotherapie volgens het Occupational Performance Process
Model (OPPM) effectiever dan reguleire ergotherapie bij patiënten met multiple
sclerose?

Dit onderzoek betreft een cluster-gerandomiseerde trial. De deelnemende
ziekenhuizen en revalidatiecentra worden gerandomiseerd naar de experimentele
of controlegroep. Dit betekent dat alle ergotherapeuten en patiënten binnen een
instelling gerandomiseerd worden naar dezelfde onderzoeksgroep. Om de
vergelijkbaarheid van de beide groepen te waarborgen zal de randomisatie
gestratificeerd worden voor type instelling (ziekenhuis of revalidatiecentrum)
Metingen zullen worden uitgevoerd op het niveau van de instelling, de therapeut
en de patiënt, waarbij de focus ligt op het niveau van de patiënt (zie
'primaire onderzoeksvariabelen' onderstaand). Data van patiënten zullen worden
verzameld op drie meetmomenten: op baseline en na 4 en 8 maanden follow-up. De
metingen zullen worden uitgevoerd door een onderzoeksassistent. Zowel de
onderzoeksassistent als de deelnemende patiënten zijn geblindeerd.

De experimentele interventie omvat ergotherapie volgens het OPPM. Dit betekent dat alle patiënen van ergotherapeuten uit instelling in de experimentele groep ergotherapie zullen ontvangen waarbij identificatie van de belangrijkste gezondheidsproblemen, vaststellen van de behandeldoelen, planning en uitvoering van de behandeling en evaluatie van de resultaten plaatsvinden op cliëntgerichte wijze zoals beschreven in het OPPM. Voorafgaand aan de inclusieperiode zullen alle ergotherapeuten uit de experimentele groep een cursus volgen van twee dagen waarin zij geschoold worden in het OPPM. Vervolgens zal hen gevraagd worden dit te implementeren in de dagelijkse praktijk. De eerste pratkijkervaringen zullen worden geëvalueerd in een 'booster' sessie zes weken na de cursus. Vervolgens start de inclusieperiode van de studie. Gedurende de inclusieperiode zal elke zes maanden een aanvullende 'booster' sessie gepland worden. De ergotherapeuten in de controlegroep zullen reguliere ergotherapie verstrekken aan hun patiënten. Na afloop van de studie zullen ook deze therapeuten de OPPM cursus mogen volgen.

Alle deelnemende patiënten ontvangen ergotherapie. Belasting en risico zijn
hierbij gelijk aan die in de normale klinische setting.

De metingen voor dit onderzoek omvatten vragenlijsten, interviews en een
lichamelijk onderzoek specifiek gericht op het vaststellen van de ernst van de
MS. Alle metingen zullen worden uitgevoerd in de thuissituatie. In totaal
omvatten deze metingen 4 uur, verdeeld over drie afzonderlijke meetsessies
(baseline, en 4 en 8 maanden follow-up).

Alle deelnemers hebben een verwijzing voor ergotherapie en worden conform deze
verwijzing behandeld.