Effecten van adalimumab op biomarkers in het synoviale weefsel van patienten met reumatoide artritis

Reumatoide artritis (RA) is een auto-immuun aandoening met een nog
onopgehelderde etiologie die zich vooral manifesteert in het bewegingsapparaat
. Omdat het gewrichtsweefsel de belangrijkste plaats van ontsteking is, kan
hier de pathogenese het best bestudeerd worden. Door middel van de mini- (of zg
naald) artroscopie kan op eenvoudige en veilige wijze op de polikliniek
(ontstoken) gewrichtsweefsel verkregen worden.
Adalimumab is een van de TNF blokkerende medicijnen die op dit moment met
succes gebruikt worden in de behandeling van RA. Het precieze
werkingsmechanisme is niet duidelijk, met name de effecten op het synoviale
weefsel zijn onderwerp van onderzoek. In dit onderzoek willen we de effecten
van adalimumab op het ontstoken synoviale weefsel verder onderzoeken, door voor
het starten van de therapie en na 8 weken behandeling synoviale biopten te
nemen.

Primair
1.Bestuderen van veranderingen van het cellulaire infiltraat en genexpressie in
seriële biopten van het synovium voor en na behandeling met adalimumab bij
patiënten met actieve reumatoïde artritis

Secundair
1.Bepalen van de klinische effectiviteit van adalimumab op de gewrichten.
2.Vergelijken van immunohistochemische analyse en cytokine expressie in
weefselbiopten.
3.Meten van veranderingen in genexpressie in synovium biopten voor en na
behandeling met adalimumab.

Het betreft een monocenter, prospectieve fase IV studie naar de effecten van
adalimumab op biologische markers in het doelorgaan het synovium van patiënten
met actieve reumatoïde artritis. Er worden biopten genomen van het synovium
voor start van behandeling en na 8 weken. De studie duurt 16 weken.

Adalimumab (Humira®) is een volledig humane TNF-> blokker met een moleculair gewicht van 148 kD. Het geneesmiddel is geregistreerd voor de behandeling van volwassen reumatoïde artritis en wordt een keer in de twee weken (adalimumab 40 mg / 0,8 ml of placebo) subcutaan geïnjecteerd. Op twee momenten vindt een mini-artroscopie met het afnemen van synovium biopten plaats (voor en na 8 weken behandeling) onder steriele omstandigheden op de polikliniek.

24 patiënten met reumatoïde artritis worden na screening en informed consent
geïncludeerd in de studie. Bij de studiebezoeken wordt de klinische
ziekteactiviteit gemeten doormiddel van gewrichtsonderzoek, specifieke
vragenlijsten en bloedonderzoek. Deze bezoeken duren gemiddeld 1 uur, waarbij
het invullen van de vragenlijsten ongeveer 10 minuten van het consult in zal
nemen.

Voor start van de behandeling worden synoviumbiopten afgenomen door middel van
een mini-artroscopie. Dit onderzoek wordt over het algemeen goed verdragen. Er
is een klein risico op complicaties, met name infecties. Dit risico is kleiner
dan 0.3%.

Er wordt bloed afgenomen en ingevroren voor biomarker analyse op een later
tijdstip. De totale bloedafname bedraagt 190 ml in 16 weken (ongeveer 38 ml per
bezoek). Patiënten krijgen instructies voor toedienen van studiemedicatie
subcutaan. Na 8 weken behandeling ondergaan patiënten dezelfde procedures als
voor start van behandeling (inclusief mini-artroscopie). Na in totaal 16 weken
(5 bezoeken) worden de patiënten voor de laatste maal poliklinisch gezien voor
deze studie en kan * bij goed effect * de adalimumab behandeling bij hun eigen
reumatoloog worden gecontinueerd.

Patienten worden met anti-TNF therapie behandeld volgens de geldende
Nederlandse richtlijnen.