Gecombineerde elektromyografie en functionele MRI bij tremor voor verbetering van stereotactische chirurgie

Jaarlijks ondergaan ongeveer 50 patiënten in het AMC een hersenoperatie ter
behandeling van een bewegingsstoornis zoals tremor. Landelijk betreft het
ongeveer 100 patiënten. Eén van de problemen bij deze ingreep is het bepalen
van de meest effectieve doelstructuur. Tremor heeft verschillende oorzaken.
Essentiële tremor (ET) en tremor bij de ziekte van Parkinson (ZvP) komen het
vaakst voor. Tremor kan ook secundair zijn aan een laesie in de hersenen ten
gevolge van trauma, ischemie of multipele sclerose. Indien medicamenteuze
behandeling niet (langer) effectief is, bestaat een indicatie voor een
stereotactische ingreep (laesie of diepe hersenstimulatie, DBS).

Het resultaat van chirurgie varieert. Terwijl sommige patiënten een goed en
langdurig effect ondervinden, hebben anderen weinig en/of kortdurend baat bij
de behandeling. Dit verschil in klinische effectiviteit kan enerzijds het
gevolg zijn van een chirurgische variatie in plek van de
laesie/elektrodepositie, anderzijds heeft dit te maken verschillen in de
lokalisatie van de *tremor generator* en interindividuele verschillen. Daarom
is het noodzakelijk dat bepaling van de doelstructuur toegespitst wordt op de
individuele patiënt.

Functionele MRI (fMRI) gecombineerd met elektromyografie (EMG), is een nieuwe
techniek waarmee, in tegenstelling tot fMRI alleen, daadwerkelijk
onwillekeurige bewegingen en hersenactiviteit aan elkaar gekoppeld kunnen
worden. In deze studie zal EMG-fMRI toegepast worden bij tremorpatiënten die
met stereotactische chirurgie behandeld zijn of gaan worden. We veronderstellen
dat we bij patiënten met goed effect van chirurgie, met EMG-fMRI hetzelfde
gebied identificeren als het chirurgisch gebied, terwijl in patiënten bij wie
de operatie geen gunstig effect heeft, deze gebieden niet zullen overlappen.
Kortom, we denken met EMG-fMRI de beste doelstructuur te kunnen identificeren.

Het doel van de studie is na te gaan of met EMG-fMRI hersengebieden
geïdentificeerd kunnen worden die samenhangen met tremor. Ook willen we nagaan
of deze techniek geschikt is om de doelstructuur voor stereotactische chirurgie
te bepalen.

Het betreft een prospectief cohort onderzoek.
Patiënten ondergaan 1 EMG-fMRI meting en 1 of 2 poliklinische onderzoeken
bestaande uit een neurologisch onderzoek inclusief specifieke klinische schalen
en video.

Patiënten bezoeken, buiten standaard afspraken, 1 keer extra het ziekenhuis
voor een poliklinische evaluatie (neurologisch onderzoek, klinische schalen,
video-opname) en de EMG-fMRI meting. De normale controle visite post-operatief
van patiënten in deel B wordt uitgebreid met de gestandaardiseerde
poliklinische evaluatie. De EMG-fMRI meting gebeurt met eenzelfde 3 Tesla MRI
scanner als die ook voor de patiëntenzorg gebruikt wordt, met daarbij
MRI-compatibele en gekeurde EMG elektroden op de armen. De data worden off-line
en geblindeerd geanalyseerd.
Het risico voor de patiënten bij deze studie is zeer klein en de onderzoeken
worden over het algemeen goed doorstaan. Ook al is voor de geïncludeerde
patiënten geen direct gewin, EMG-fMRI kan bepaling van de doelstructuur
verbeteren, wat ten goede zal komen aan de effectiviteit van DBS, die
toegespitst kan worden op de individuele patiënt.