Pre-operatieve validatie van 3.0 Tesla H1-MR spectroscopie bij de bepaling van lever steatose als risico factor voor post-operatief herstel na hepatectomie

Steatosis hepatis is opstapeling van vet in de lever. Steatosis hepatis wordt
voornamelijk veroorzaakt door obesitas, diabetes en dyslipidemie (het metabool
syndroom), en komt voor in ongeveer 30% van de westerse bevolking. In 10% van
patiënten met steatose kan dit zich ontwikkelen in een ernstiger beeld, non
alcoholische steatohepatitis (NASH), welke gekenmerkt wordt door een
ontstekingscomponent, wat op zijn beurt weer tot lever cirrhose kan leiden. Non
alcoholic fatty liver disease (NAFLD) is de overkoepelende term voor steatose,
NASH en uiteindelijk cirrhose, en wordt momenteel beschouwd als de meest
voorkomende vorm van chronische leveraandoeningen. Andere oorzaken van steatose
en steatohepatitis zijn alcohol geïnduceerde steatosis hepatis, medicamenteus
geïnduceerde steatosis hepatis, chronische hepatitis C (CHC) en chemotherapie
geassocieerde steatohepatitis (CASH) ). Van steatose is bekend dat dit een
slechte invloed heeft op postoperatief herstel na leverresecties, en dat bij
levertransplantaties vette donor levers aanzienlijk slechter functioneren. Er
is een duidelijke correlatie gevonden tussen de hoeveelheid vet in de lever en
de invloed daarvan op het postoperatieve beloop. Het is dus wenselijk om
preoperatief een beeld te hebben van de mate van steatosis hepatis, om zo een
inschatting te kunnen maken van het risico dat een dergelijke patiënt loopt
tijdens een lever resectie. Tot nu toe werd als gouden standaard voor de
bepaling van de mate van steatosis hepatis het percutane leverbiopt middels
dunne naald gebruikt. Deze invasieve methode is echter onderhevig aan sampling
errors door de heterogene verdeling van het vet, en kan gepaard gaan met
aanzienlijke complicaties. Er zijn op dit moment geen beeldvormende technieken
die voldoende geschikt zijn voor de quantificatie van steatosis hepatis.
1H-MR-spectroscopie lijkt een veilige, niet-invasieve en reproduceerbare
diagnostische methode gebleken voor kwantificering van steatosis hepatis.
Daarnaast blijkt de methode goed te correleren met histomorfometrische data
(r=0.9, p<0.001). Wij veronderstellen dat 3.0 Tesla 1H-MRS een geschikte en
veelbelovende kandidaat is voor de kwantificering van steatosis hepatis.

Validatie van preoperatieve 3.0 Tesla 1H *MRS bij de bepaling van de mate van
steatosis hepatis als riscofactor voor postoperatieve morbiditeit en
mortaliteit na leverresecties.
- Kan 1H-MRS worden toegepast als een kwantitatieve methode om het vetgehalte
in levers te bepalen?
- Is er een goede correlatie tussen het vetgehalte gemeten door de 1H -MRS en
de bepaling van vet op histologische en biochemische wijze uit een biopt dat
peroperatief is afgenomen?
- Hebben patiënten met steatose een verhoogd risico op postoperatieve
complicaties en mortaliteit na hepatectomie en correleert dit met de
vetbepalingen door 1H-MRS

Patiënten die in aanmerking komen voor een electieve leverresectie worden via
de polikliniek chirurgie geincludeerd in deze studie. Door de arts-onderzoeker
zal de patiënt extra informatie verschaft worden en gevraagd worden voor
informed consent. Patiënten zullen echografie en een CT-scan ondergaan als
onderdeel van de reguliere work-up voor een leveroperatie. Met behulp van de
lever-milt atennuatie ratio (L/S ratio) op de CT scan wordt door de radioloog
een semi-quantitatieve inschatting gemaakt van de hoeveelheid steatose. Naar
aanleiding van de L/S ratio worden drie patiëntengroepen gevormd; milde, matige
en ernstige steatose. IN elke groep worden 10 patiënten geincludeerd. Na
inclusie zal de patiënt preoperatief een1H *MRS ondergaan (afdeling Radiologie
AMC). Daarna zullen patiënten zonder vertraging een leverresectie ondergaan
(afdeling Chirurgie AMC). Na verwijdering van het resectieprepaparaat zal in
samenspel met de patholoog (afdeling Pathologie AMC), naar gestandaardiseerd
protocol, meerdere biopten uit niet tumorhoudend leverweefsel worden genomen.
Het postoperatieve herstel zal gevolgd worden tot ontslag, daarna is er een
follow-up tot 3 maanden.

Naast algemene belasting ten gevolge van work up voor de leverresectie
(waaronder standaard het maken van een CT-scan), betreft het een 45 minuten
durend 1H *MRS onderzoek, waarbij de patiënt liggend in een MRI tunnel wordt
gebracht. Er is hierbij geen sprake van ioniserende straling. Verder ondergaan
deze patiënten extra diagnostiek in de vorm van een echografie van de lever en
regelmatige bloedafnames tijdens de opname. Tijdens de leverresectie zal het
zieke deel van de lever verwijderd worden. Vervolgens zal uit het verwijderde
deel van de lever, in overleg met de patholoog meerdere biopten worden genomen
voor verdere histologische score door de patholoog, en voor biochemische
bepaling van het vetgehalte. Er worden geen biopten uit de restlever genomen.