Genetisch en radiologisch screenen van eerste graads familieleden van patienten met familiaire lever adenomatose

Lever adenomatose (LA) is een zeldzame aandoening van de lever, waarbij zich
meerdere goedaardige tumoren (adenomen) in de lever ontwikkelen. LA was
oorspronkelijk gedefinieerd door flejou et al. wanneer meer dan 10 adenomen
voorkwamen, in de afwezigheid van andere leveraandoeningen, zoals een glycogeen
stapelingsziekte of steroiden gebruik. Recente studies hebben aangetoond dat
dit aantal een arbitrair getal is, en niet een sterk onderbouwde parameter is
voor de diagnose LA. Gebleken is dat bepaalde genmutaties in hepatocyte nuclear
factor 1 alpha (HNF-1alpha) en CYP1B1 geassocieerd met familiaire LA, in
tegenstelling tot afwijkingen in het *-catenin gen, welke in verband staat met
de vaker voorkomende lever adenoom . Ook is er een sterke associatie gevonden
tussen LA en een verhoogd vetgehalte in de lever (steatose).

Het doel van deze studie is het familiaire karakter van lever adenomatosis te
onderzoeken door identificatie van genafwijkingen in HNF-1alpha, ß-catenin and
CYP1B1 genes.
Eerste lijns familieleden worden onderzocht voor de aanwezigheid van
adenomatosis en de reeds genoemde genafwijkingen geassocieerd met LA.
Onderzoek naar een associatie tussen LA en steatose met behulp van de MR
spectroscopie.

Eerstelijns familieleden van patienten die reeds zijn gediagnosticeerd met de
aandoening lever adenomatose worden onderzocht op het voorkomen van adenomen.
Na het verkrijgen van een informed consent wordt met behulp van echografie en
een contrast-MRI onderzoek naar de aanwezigheid van leveradenomen verricht. Een
MR spectroscopie (een aangepaste MRI-scan) wordt verricht voor een meting van
het vetgehalte. Bloedonderzoek wordt verricht naar leverenzymen en -functies,
een tumor marker voor hepatocellulair carcinoom (alpha-foetoproteine) en
kenmerken van het metabole syndroom welke met steatose gepaard gaan (insuline
resistentie en lipide spectrum). Genetisch onderzoek wordt verricht in de 10 LA
index-patienten (CYP-1B1, HNF-1 alpha, ß catenin); indien afwijkingen worden
gevonden, zullen de eerstegraads familieleden van deze patienten ook genetisch
worden onderzocht. Wanneer bij een eerstelijns familielid op beeldvorming
adenomen worden gevonden, zullen deze ook genetisch onderzoek worden
onderzocht.

Studie deelnemers wordt gevraagd een MRI, echo en MRS te ondergaan en tevens
een bloedafname. De bloedafname vormt geen risico, evenals de echo en de MRS.
Bij de MRI wordt intraveneus contrast toegediend, hetgeen in zeldzame gevallen
tot een lichte allergische reactie kan leiden. Verder zijn deze radiologische
detectie methoden non-invasief en niet geassocieerd met enig
gezondheidsrisico.
Bij eerstegraads familieleden is het mogelijk dat bij een voorheen gezond
persoon een leveraandoening en/of genmutatie wordt aangetoond, wat een
psychologische belasting voor de patient met zich meebrengt. Dit zou namelijk
tot nader onderzoek, hospitalisatie en behandeling van de gevonden afwijkingen
kunnen leiden. Keerzijde echter, is dat door deze vroegtijdige detectie van
adenomatose, een gevaarlijke bloeding of zefs kwaardaardige ontaarding door
follow-up of chirurgische danwel radiologische behandeling kan worden
voorkomen; een bijkomend voordeel van deze studie.
De afdeling klinische genetica beschikt over een gespecialiseerde psycholoog
die patienten bij deze psychologische belasting eventueel kan begeleiden.