De RELAX studie: reductie van de temperatuursreactie op acute stress. Een dubbelblinde gerandomiseerde klinische studie naar de effecten van alprazolam op de stress-geinduceerd hyperhermie reactie door sociale stress.

Acute stress veroorzaakt een activatie van het autonome zenuwstelsel, en dit
resulteert in een stijging van bloeddruk, hartslag en lichaamstemperatuur
(stress-geinduceerde hyperthermie, SIH). Deze autonome stressreactie speelt een
belangrijke rol in angsstoornissen, wanneer deze te vaak of ongewenst wordt
geactiveerd. Onderzoek in dieren heeft aangetoond dat de stijging van de
lichaamstemperatuur na acute stress met vele maar selectief anxiolytische
stoffen kan worden geblokkeerd. Daarnaast heeft de autonome stress-geinduceerde
hyerthermie reactie uitstekende translationele waarde als angstmodel omdat de
procedure en de uitleesmaat identiek is in dieren en mensen. Tot nu toe is er
weinig onderzoek in mensen geweest op deze stress-geinduceerde hyperthermie
reactie.

De mogelijkheid om stress en angst te onderzoeken door middel van het meten van
de temperatuur opent mogelijkheden die ook in de dagelijkse kliniek gevolgen
zouden kunnen hebben. De RELAX studie zou hiervoor bewijs leveren, en daarnaast
pleiten voor een compleet translationele aanpak waar het angststoornissen
betreft, met anxiolytica die werkzaam zijn in dier en mens.

De RELAX studie heeft als doel om een proof of concept te leveren door met een
veelgebruikt anxiolyticum (alprazolam) de stress-geinduceerde hyperthermie
(SIH) reactie in gezonde mannelijke vrijwilligers te blokkeren. Vrijwilligers
worden daarbij blootgesteld aan een gevalideerde sociale stresstest. Daarnaast
is het doel om de objectieve SIH reactie te correleren aan zowel
stress-geinduceerde speekselcortisolspeigels als subjectieve
angst/stressvragenlijsten .


A Primair:
1. Kan alprazolam vs placebo de stress-geinduceerde hyperthermie na sociale
stress blokkeren?
B Secundair:
1. Kan alprazolam vs placebo de stress-geinduceerde bloeddrukstijging na
sociale stress blokkeren?
2. Correleert de stress-geinduceerde hyperthermie reactie met
stress-geinduceerde speekselcortisolreactie na alprazolam en placebo (positieve
controle)?
3. Correleert de stress-geinduceerde hyperthermie met subjectieve
angst/stressvragenlijsten?

Een placebo-gecontroleerde dubbelblinde gerandomiseerde klinische studie naar
de effecten van alprazolam op de autonome stressreactie. De temperatuur en
bloeddruk worden gemonitord, en vrijwiligers ontvangen placebo of alprazolam
(dubbelblind) terwijl ze worden blootgesteld aan gestandaardiseerde stress
(Trier Social Stress Test, publieke spreektest en een kleine rekenkundige
taak). Daarnaast moeten vrijwilligers een aantal keer speeksel afstaan (ter
bepaling van cortisol), en tweemaal (voor en vlak na de stress
testvragenlijsten invullen. Hierdoor kan de temperatuurs- en bloeddrukrespons
met en zonder alprazolam gevolgd worden, en deze gecorreleerd worden aan
speekselcortisollevel en de subjectieve angst/stressvragenlijsten.

1 Telemetriepil Alle deelnemers slikken 2 uur voor de stresstest een telemetriepil (Vitalsense, CE/MDD goedgekeurd) die ook al eerder in Nederland is gebruikt, en via radiosignalen de temperuur doorgeeft (Vitalsense Minimitter, size 2.3 x 0.87 cm) De pil zal op natuurlijke wijze het maagdarmkanaal verlaten zonder enige bekende bijwerking. 2 Automatische bloeddrukmeter Alle deelnemers krijgen 2 uur voor de stresstest een bloeddrukmeterband om die een aantal keer de bloeddruk meet voor en tijdens de Trier Social Stress Test. 3. Speekselcortisol Alle deelnemers dienen voor, tijdens en na de Trier Social Stress Test op vaste tijdstippen (max 8x) speeksel af te staan ter bepaling van het speekselcortisolniveau 4 Alprazolamgroep (index treatment) Deelnemers gealloceerd in de alprazolam groep krijgen een eenmalige orale alprazolam dosering van 0.5 mg 1 uur voor de stresstest 5 Placebo controlegroep Deelnemers gealloceerd in de placebogroep krijgen een eenmalige orale placebo dosering 1 uur voor de stresstest 6 Trier Social Stress test ("stress test") De Trier Social Stress Test is een gevalideerde laboratoriumtest om reproduceerbaar sociale stress uit te lokken. De stresstest duurt ongeveer 20 minuten. Deze bestaat uit het geven van een praatje en het doen van een rekensom. Een klein publiek zal hierbij aanwezig zijn Daarna wordt de temperatuur nog ongeveer 2 uur gemeten (tot 3 uur na de stress test), en krijgen vrijwilligers een tweede stressvragenlijst van 40 vragen. Deelnemers worden vantevoren niet ingelicht over de aard van de stresstest omdat dit interfereert met een goede stressreactie

De risico*s van deelname aan dit onderzoek zijn erg klein. Het kan zijn dat als
een deelenemer alprazolam krijgt enige sedatie kan optreden. Verder zijn er
geen risico*s verbonden aan de temperatuurpil. Er is contact geweest met 2
andere medische centra in Nederland die ook dezelfde temperatuurpil gebruiken
zonder bekende problemen. Ook zijn er geen dieetrestricties. De stresstest zelf
zal geen extreme reacties opwekken, deze gaat niet verder dan studenten gewend
zijn bij het geven van een presentatie. De eerste dag(en) na de stresstest
kunnen vrijwilligers geen MRI scan ondergaan ivm de telemetriepil.