SIRM-studie: Het gebruik van stabiele isotopen voor herhaalde metingen van het glucose-, vet- en eiwitmetabolisme in een beperkte tijdsduur

In 2001 verscheen een belangrijke studie waarin werd aangetoond dat de
mortaliteit en morbiditeit onder patienten op de IC lager is wanneer zij door
middel van intensieve insuline therapie euglycemisch worden gehouden. Het
onderliggende mechanisme van deze verbeterde overleving is nog niet
opgehelderd: of de euglycemie zelf, of de metabole effecten van insuline zijn
hiervan de oorzaak. (Van den Berghe G, Wouters P, Weekers F et al. Intensive
insulin therapy in the critically ill patients. N Engl J Med 2001;
345(19):1359-1367).

In een nog uit te voeren onderzoek dat in het *Onze Lieve Vrouwziekenhuis*
Aalst, Belgie, zal plaatsvinden (onder supervisie van Dr. F. Nobels and Dr. L.
Foubert), in samenwerking met de metabole groep van het AMC (Prof. Dr. H.P.
Sauerwein, Dr. M.J.M. Serlie), willen we deze vraag onderzoeken, door het
glucose-, vet- en eiwitmetabolisme van blanke mannen zonder diabetes die een
CABG ondergaan, te bestuderen.

In dit onderzoek zullen patienten random worden ingedeeld in groep A or B:
A = lage dosis insuline gecombineerd met euglycemie, vanaf het begin van de
operatie tot en met de eerste 12 uur op de IC.
B = hoge dosis insuline gecombineerd met euglycemie, vanaf het begin van de
operatie tot en met de eerste 12 uur op de IC.
Het glucose-, vet- en eiwitmetabolisme zal gemeten worden met behulp van
stabiele isotopen. Deze metingen zullen zowel 24 uur voor als 24 uur na de
operatie plaatsvinden.

Dit studie-ontwerp gaat ervan uit dat het glucose-, vet- en eiwitmetabolisme
twee keer in 48 uur gemeten kan worden. Met andere woorden, er wordt vanuit
gegaan dat de stabiele isotopen die zijn gebruikt op dag 1, de metingen van dag
3 niet verstoren.

Om na te gaan of deze aanname correct is, hebben we een pilot studie ontworpen,
die hieronder beschreven wordt.

Bepalen of het glucose-, vet- en eiwitmetabolisme tweemaal binnen 48 uur in
dezelfde patient nauwkeurig gemeten kan worden met behulp van stabiele
isotopen.

Niet-gerandomiseerd interventieonderzoek, waarbij elke proefpersoon fungeert
als zijn eigen controle.

Bij elke proefpersoon worden op dag 1 en dag 3 identieke interventies gedaan: - op T = 0h wordt een geprimede continue infusie van isotopentracers gestart. - op T = 2h wordt insuline (20mU/m2>min) intraveneus gestart en met behulp van infusie van 20%-glucose wordt de plasma glucose concentratie op 5mmol/liter gehandhaafd (hyperinsulinemische euglycemische clamp). Bloed wordt regelmatig via een infuus afgenomen om de glucose plasma-concentratie te vervolgen. - op T = 4:30h wordt de insulineconcentratie verhoogd naar 60mU/m2>min. - op T = 7h worden alle infusies gestopt en krijgen de proefpersonen een koolhydraatrijke maaltijd.

Belasting: in totaal 18 uur aanwezig zijn in het ziekenhuis.
Stabiele isotopen gedragen zich in het lichaam hetzelfde als het ongelabelde
substraat. Het gebruik van stabiele isotopen is veilig.
Tijdens de hyperinsulinemische euglycemische clamp kan theoretisch een
hypoglycemie ontstaan. Deze kans is echter minimaal, omdat elke 5 minuten een
plasma glucose wordt afgenomen en de glucosedosering hierop wordt aangepast.