Postoperatieve evaluatie van de cardiale functie bij kinderen geopereerd aan een aangeboren hartafwijking door middel van tissue Doppler en speckle tracking echocardiografie

Kinderen met een aangeboren hartafwijking kunnen meestal geopereerd worden, en
in tegenstelling tot vroeger bereikt het grootste deel van deze kinderen de
volwassen leeftijd. Helaas is het zo dat op de lange duur toch vaak nieuwe
problemen ontstaan. Deze problemen kunnen het gevolg zijn van restafwijkingen,
er kunnen stoornissen ontstaan in het hartritme, of de functie van de
hartkamers gaat geleidelijk achteruit. Wanneer deze veranderingen ernstig
genoeg zijn kunnen ze van invloed zijn op het dagelijks functioneren. Het
inspanningsvermogen wordt minder, er ontstaan hartkloppingen of klachten van
flauwvallen, en de kwaliteit van leven gaat duidelijk achteruit. Op dit moment
weten we niet altijd precies waarom bij iemand de hartfunctie achteruit gaat.
Het kan zijn dat bij aangeboren hartafwijkingen de hartkamer vanaf het eerste
begin al een afwijkende functie had, of dat de hartkamer beschadigd raakt door
het gebruik van de hartlongmachine tijdens de operatie. We weten al langer dat
het gebruik van de hartlongmachine invloed heeft op de functie van het hart,
maar of deze invloed tijdelijk of blijvend is is onduidelijk. Ook bij studies
die gedaan zijn vele jaren na operatie zien we dat er verschillen bestaan in
hartfunctie tussen gezonde personen en patienten die geopereerd zijn aan een
aangeboren hartafwijking. Dit geldt zelfs voor personen die in het dagelijks
leven eigenlijk geen beperkingen ondervinden. Het kan echter wel zijn dat deze
subtiele veranderingen op de nog langere termijn uitmonden in een verminderde
hartfunctie. Met name met behulp van nieuwe technieken die gebaseerd zijn op
echocardiografie kan meer precies naar de hartfunctie worden gekeken. Er wordt
daarbij gekeken naar de bloedstromen in het hart, naar de beweging van de
hartspier zelf, en ook of de hartspier op een gecoordineerde manier samentrekt.
Al deze metingen worden voor de operatie verricht, een en drie dagen na de
operatie, en vervolgens na een week en na drie maanden. Op deze manier kunnen
we onderscheid maken tussen veranderingen die plaatsvinden direct na de
operatie, maar op de wat langere termijn weer verbeteren, en veranderingen die
ook op de langere termijn blijvend zijn. Door de verkregen waarden te
vergelijken met waarden bij gezonde controlepersonen kunnen ook subtiele
veranderingen goed worden vastgesteld. Wanneer we eenmaal weten wat de
uiteindelijke effecten van de periode rondom de operatie op de hartfunctie
zijn, dan kunnen we door veranderingen aan te brengen in de procedure rondom de
operatie onderzoeken of daardoor de verschillende aspecten van de hartfunctie
ook beter behouden blijven.

Het doel van het onderzoek is om de ventrikelfunctie van het hart rondom een
operatie voor een aangeboren hartafwijking te bestuderen door middel van nieuwe
echotechnieken zoals tissue doppler en speckle tracking echocardiografie. Door
zowel voor als na de operatie op een aantal meetmomenten echocardiografische
metingen te verrichten kan men beoordelen in hoeverre de veranderingen die zich
kort na een dergelijke operatie voordoen over de tijd reversibel blijken te
zijn.

Met gedetailleerde echocardiografie wordt de ventrikelfunctie, zowel
diastolisch als systolisch gemeten. Dit zal gebeuren bij patienten die
geopereerd gaan worden aan hun aangeboren hartafwijking. Na de operatie zullen
op verschillende tijdstippen, in principe na 1 en 3 dagen, na 1 week en na 3
maanden het echocardiografisch onderzoek worden herhaald. Vervolgens zullen de
preoperatieve variabelen worden vergeleken met de postoperatieve variablene, en
zal worden bestudeerd in hoeverre na 1 week en na 3 maanden weer geheel of
gedeeltelijk herstel is opgetreden.

Alle echocardiografische onderzoeken vinden plaats bij kinderen die ook zonder
dit onderzoek echocardiografie zouden ondergaan. Wel is het zo dat door enkele
extra metingen het onderzoek 5-10 minuten langer kan duren. Aangezien de
echocardiografie een volledig non-invasief onderzoek is brengt deze 5 minuten
extra nauwelijks extra belasting met zich mee.