Prevalentie van overgewicht en obesitas en de daarmee samenhangende
leefstijl-, sociodemografische en woonomgevingsfactoren onder kinderen
van 4 * 13 jaar in Zwolle.

Uit onderzoek van Hirasing et al. blijkt dat in de periode 1980 * 1997 een
duidelijke toename heeft plaatsgevonden in de prevalentie van overgewicht en
obesitas onder kinderen (Hirasing, 2001). De recente cijfers van TNO Kwaliteit
van leven en het Vumc (maart 2006) bevestigen dat deze trend zich heeft
voortgezet (van den Hurk, 2006).
Dit is zorgwekkend omdat met name obesitas bij kinderen al gepaard gaat met het
ontstaan van cardiovasculaire aandoeningen, diabetes mellitus type 2 en
psychosociale problemen. Bovendien is bekend dat overgewicht op jeugdige
leeftijd gerelateerd is aan overgewicht op volwassenen leeftijd en dat
volwassenen die als kind obees waren een verhoogd risico op morbiditeit en
mortaliteit hebben, onafhankelijk van hun gewicht op volwassen leeftijd.
Overgewicht wordt dan ook beschouwd als één van de belangrijkste Public Health
problemen van dit moment. Preventie is derhalve belangrijk en daar moet al op
jonge leeftijd mee begonnen worden.

Inzicht krijgen in trends van de prevalentie van overgewicht en obesitas onder
4-13 jarige kinderen in Zwolle. Daarnaast zal ChecKid een bijdrage leveren aan
het nagaan van de effectiviteit van een duurzame intergrale wijkgerichte aanpak
die momenteel in een aantal wijken in Zwolle in ontwikkeling is. Bovendien kan
met dit onderzoek meer inzicht worden verkregen in het eet-, beweeg- en
inactiviteitgedrag van de betreffende kinderen in Zwolle en in de determinanten
die hieraan ten grondslag liggen. Deze gegevens kunnen direct gerelateerd
worden aan de BMI en de middelomtrek, omdat bij alle kinderen lengte, gewicht
en middelomtrek worden gemeten. Daarnaast wordt gekeken naar clustering van
(on)gezond gedrag en relaties tussen individueel gedrag, fysieke en sociale
omgeving om interventies nog efficiënter te kunnen inzetten.

Alle basisscholen in Zwolle worden benaderd met de vraag deel te nemen aan het
ChecKid onderzoek via een brief en vervolgens telefonisch contact. Wanneer een
school toestemming geeft worden alle ouders en kinderen per brief uitgenodigd
voor het onderzoek. Bij deze brief zit ook een brief voor informed consent.
In ChecKid 2006 gaf 80% van de 46 scholen toestemming voor deelname. De overige
scholen deden niet mee vanwege logistieke redenen. Vijfenzestig procent van de
ouders heeft een geschreven informed consent ingeleverd. Naar verwachting ligt
de respons in het ChecKid onderzoek van de scholen en ouders rond dezelfde
aantallen als in 2006.
Het onderzoek bestaat uit het, volgens protocol, meten van lengte, gewicht en
middelomtrek van alle deelnemende kinderen door hiervoor geselecteerde en
getrainde studenten van Hogeschool Windesheim. Daarnaast wordt bij de ouders
van alle deelnemende kinderen en bij de kinderen uit groep 6, 7 en 8, een
vragenlijst afgenomen. Bij de ouders worden gegevens verzameld over
sociodemografische kenmerken van de ouder(s) en van het kind (bijvoorbeeld
leeftijd en geslacht van het kind, de wijk waarin men woonachtig is,
werksituatie, de hoogst afgeronde opleiding en de etniciteit),
leefstijlfactoren van het kind (eet- en beweeggedrag: onder meer buiten spelen,
ontbijten, gezoete dranken en televisie kijken) en de fysieke woon- en
leefomgeving van het kind (bijvoorbeeld het aanbod van beweegfaciliteiten). Aan
de kinderen van groep 6, 7 en 8 wordt een korte vragenlijst voorgelegd waarmee
gegevens worden verzameld over hun eet- en beweeggedrag (bijvoorbeeld over hun
ontbijtgedrag, over hoe ze naar school gaan of waaraan ze hun zakgeld
besteden). De vragenlijsten voor de kinderen zullen klassikaal worden afgenomen
op de scholen. De vragenlijsten voor de ouders worden met de kinderen mee naar
huis gegeven. Het onderzoek vindt alleen plaats bij de kinderen waarvan de
ouders (en indien van toepassing het kind zelf) een positieve informed consent
hebben gegeven.

Er vindt op 1 tijdstip een duplo-meting van lengte, gewicht en middelomtrek
plaats bij de deelnemende kinderen. Bovendien wordt bij ouders van alle
deelnemnde kinderen en bij de kinderen van groep 6,7,8 zelf een vragnlijst
afgenomen: duur ongeveer 30 min. Er is geen risico voor de participanten.