Effect van familiaire intrahepatische cholestase type 1 op de neuspotentialen-meting

Familiaire intrahepatische cholestase type 1 (FIC1) is een autosomaal
recessieve ziekte, die wordt veroorzaakt door mutaties in het ATP8B1-gen.
De ziekte FIC1 kenmerkt zich door intrahepatische cholestase, die zich ofwel
intermitterend (benigne recidiverende intrahepatische cholestase; BRIC) ofwel
progressief (progressieve familiaire intrahepatische cholestase; PFIC)
presenteert. De huidige behandeling bestaat uit invasieve ingrepen als biliaire
drainage en lever transplantatie. Medicamenteuze behandeling blijkt tot op
heden niet nog niet volledig effectief. Het exacte mechanisme waardoor een
deficiëntie van FIC1, het eiwit waarvoor ATP8B1 codeert, leidt tot cholestase
is nog onbekend.
De huidige hypothese is dat FIC1 een belangrijke rol speelt bij het behoud van
de asymmetrie van het fosfolipidenmembraan, welke essentieel is voor de functie
van de transmembraantransporters.
Een van deze transmembraantransporters is cystic fibrosis transmembrane
conductance regulator (CFTR). Er zijn aanwijzingen dat bij sommige
FIC1-patiënten de functie van CFTR is aangedaan.
De neuspotentialen-meting (Nose Potential Difference: NPD) is een gevoelige
meetmethode om de CFTR-functie in vivo te evalueren en wordt reeds toegepast
als aanvullend diagnosticum bij cystic fibrosis.
Wij willen antwoord geven op de vraag of de NPD afwijkend is bij patiënten met
een ATP8B1-deficiëntie.
De uitkomst van dit onderzoek draagt niet alleen bij aan onze kennis omtrent de
pathogenese van FIC1 ziekte, maar zou ook een effectieve meetmethode kunnen
betekenen voor het evalueren van toekomstige therapieën.

Bestudering van het effect van een ATP8B1-deficiëntie op de
neuspotentialen-meting (NPD).

Observationeel onderzoek met invasieve metingen. Geen interventie.

Aan de ongeveer 10 BRIC1-patiënten die bekend zijn bij de afdeling
gastro-enterologie in het UMC Utrecht zal worden gevraagd in het kader van
onderzoek deel te nemen aan een neuspotentialen-meting (NPD).
Het onderzoek zal plaatsvinden op de functieafdeling longziekten van het UMC
Utrecht en zal eenmalig ongeveer 2 uur duren. Tijdens de NPD worden
vloeistoffen in de neus geleid en wordt een subcutane naald in de onderarm
geplaatst (referentie-elektrode), hetgeen enige belasting voor de patiënt
betekent. De NPD is een reeds toegepaste meetmethode voor patiënten die
verdacht worden op cystic fibrosis en een borderline of zelfs negatieve
zweettest hebben en wordt in die gevallen gebruikt als aanvullende diagnostiek.
Er zijn tot op heden geen bijwerkingen beschreven.