Dopaminerge neurotransmissie en cognitieve achteruitgang bij het velocardiofaciale syndroom

Patiënten met het velocardiofaciaal syndroom functioneren cognitief veelal op
een zwakbegaafd tot licht verstandelijk gehandicapt niveau. Een aantal van de
patiënten (± 30%) worden psychotisch en ontwikkelen schizofrenie. Binnen de
22q11 regio bevinden zich een aantal kandidaat genen voor schizofrenie. Het gen
dat codeert voor catechol-O-methyl-transferase (COMT) is in deze regio gelegen,
en is een van de belangrijkste kandidaat genen voor schizofrenie en andere
psychiatrische stoornissen. COMT is een enzym dat catecholamines kataboliseert.
Een deletie van 22q11.2 resulteert meestal in haploinsufficiëntie van het COMT
gen. Dit kan op zijn beurt een verhoging van de dopamine concentratie in de
hersenen veroorzaken, en zo het risico verhogen voor het ontwikkelen van een
psychose. In onze eigen populatie van niet-psychotische volwassenen met VCFS
hebben we onlangs een verstoorde dopaminerge neurotransmissie aangetoond. Een
deel van de mensen met VCFS, die last hebben van ernstige psychoses, maakt een
cognitieve achteruitgang door. Ook zijn er patiënten die een veel lagere
intelligentie (zonder achteruitgang) hebben dan tot nu toe in de literatuur is
beschreven. Het is onduidelijk of deze subpopulaties een minder goed
functionerend catecholaminergisch neurotransmittersysteem hebben, vergeleken
met de cognitief beter functionerende populatie met VCFS.
Binnen het gebied ligt naast het COMT gen ook het PRODH gen dat codeert voor
prolinedehydrogenase. Prolinedehydrogenase is verantwoordelijk voor de afbraak
van proline dat op zijn beurt verondersteld wordt een regulerende invloed te
hebben op de dopamine concentratie.

Is er een verschil in de dopaminerge uitkomstmaten bij volwassenen met VCFS die
op een intellectueel niveau van matig/ernstig niveau functioneren (IQ < 55)
door (i) een ernstige achteruitgang in het cognitieve en dagelijkse
functioneren of (ii) premorbid op laag intellectueel niveau (IQ < 55)
functioneren in vergelijking met een groep gezonde proefpersonen en met een
groep patiënten met VCFS zonder psychose en/of achteruitgang?
Nader inzicht verwerven in de relatie tussen een laag actief COMT gen
(bijvoorbeeld in *met * hemizygoten) of met een laag proline niveau.

Het studieontwerp betreft een Case-Controle onderzoek. Er zal een bloedafname
plaatsvinden bij voorkeur samen met een geprotocolliseerde bloedafname (zoals
de jaarlijkse geprotocolliseerde calciumcontrole in patiënten VCFS). Ook zal
een urineafname gedaan worden. De analyse van het bloed en van de urine zal
gebeuren in een periode van 15 maanden (oktober 2009 - december 2010). Uit het
bloed zullen catecholaminerge metabolieten bepaald worden (in plasma:
(homovanillinezuur (HVA), hydroxyphenethyleneglycol 3 methoxybenzophenone-4
(MHPG), vanillylmandelic zuur (VMA,) en in urine (HVA, MHPG, VMA, dopamine(vrij
en geconjugeerd) en norepinephrine(vrij en geconjugeerd)), prolactine en
proline in plasma en DNA geïsoleerd voor genetische markers voor COMT (Val of
Met polymorfisme) en PRODH.

Deelnemende patienten wordt enkel eenmalig bloed afgenomen eenmalig urine
verzameld. Daarvan wordt het risico als zeer laag en weinig belastend
ingeschat.