Web-based insuline titratie: Verbetering van de diabeteszorg in Nederland. Een pilot-studie van het PANDIT ®-systeem.

Diabetes mellitus is een ziekte die gekenmerkt wordt door een absoluut of
relatief tekort aan insuline, een hormoon noodzakelijk voor de opname van
glucose in de lichaamscellen. Mensen met diabetes hebben dan ook een te hoog
bloedsuiker, welke behandeld kan worden met een dieet, orale middelen of
insulinetherapie. De behandeling van diabetes is er niet alleen op gericht om
acute verschijnselen van een te hoog bloedsuiker te voorkomen, maar ook om op
de lange termijn complicaties van diabetes te voorkomen, zoals schade aan de
ogen, nieren of hart- en vaatziekten.
Op dit moment is de behandeling van diabetes in Nederland niet optimaal,
aangezien het HbA1c, een waarde die de gemiddelde glucosewaarden over 6-8 weken
weerspiegelt, gemiddeld 7.6% is, terwijl deze kleiner dan 7% hoort te zijn.
Insulinetherapie is nog steeds de meest (kosten) effectieve behandeling van
diabetes. Echter, de behandeling met insuline vergt veel tijd en contact met
zorgverleners om de insuline dosering optimaal aan te passen. Hiervoor is het
aantal bezoeken aan de huisarts, internist of diabetesverpleegkundige vaak niet
afdoende. Bovendien zal het groeiende aantal mensen met suikerziekte een grote
druk op de gezondheidszorg met zich meebrengen.
Dit project omvat de ontwikkeling en het testen van een systeem op het Internet
om mensen met suikerziekte te begeleiden bij het zelf aanpassen van
insulinedoseringen, zonder dat hiervoor de tussenkomst van een zorgverlener
nodig is. De behandeling van diabetes komt hiermee in de handen van de patient
zelf, waarbij er zeer regelmatig advies kan worden verkregen over de
insulinedosering. Een dergelijke actieve behandeling zal naar verwachting
leiden tot een betere regulering van de bloedsuikerwaarden en op de lange
termijn het aantal complicaties van de ziekte doen afnemen.
De diabetes onderzoeksafdeling en de Klinische Informatiekunde van het
Academisch Medisch Centrum zullen gezamenlijk het programma ontwikkelen dat
advies geeft aan de patient over het aanpassen van de insulinedoseringen. In de
kliniek ontwikkelende en in onderzochte behandelschema's worden opgenomen in
een computerprogramma, genaamd patient assistig net-based diabetes insulin
titration (PANDIT). Patienten krijgen een unieke account en een eigen
wachtwoord om de website te bezoeken. Het PANDIT systeem wordt ontwikkeld voor
patienten met diabetes mellitus type 2, die 1 maal per dag insuline gebruiken.

Het doel van het onderzoek is het evalueren van de veiligheid van het PANDIT
systeem door een groep patienten gebruik te laten maken van het PANDIT systeem,
onder strikte controle van een diabetesverpleegkundige. Er zal worden gekeken
of PANDIT correcte insuline adviezen geeft. Deze groep van patienten zal ook
worden gevraagd om commentaar te geven op de PANDIT website, zodat de
gebruikersvriendelijkheid kan worden geoptimaliseerd.

Deze pilot is verdeeld in twee fasen van respectievelijk 4 en 8 weken. In
totaal zullen 20 patiënten deelnemen aan deze studie, resulterend in 10
patiënten voor elke studie fase.

Tijdens de eerste fase van de pilot zullen 10 patiënten gebruik maken van het
PANDIT systeem in de thuissituatie gedurende 4 weken. Elk doseringsadvies zal
worden gegeven door zowel een diabetesverpleegkundige (DVK) als het PANDIT
systeem. Alleen de doseringsadviezen van de DVK zullen worden getoond aan de
patiënt. Wanneer alle patiënten de eerste fase hebben afgerond, zullen beide
adviezen worden vergeleken en alle verschillen in doseringsadviezen tussen de
DVK en het PANDIT systeem zal worden beoordeeld door een panel.

Tijdens de tweede fase zullen nog eens 10 patiënten gebruik maken van het
PANDIT systeem in de thuissituatie gedurende 8 weken.
Gedurende die acht weken zullen zij het doseringadvies direct van het PANDIT
systeem ontvangen. Deze adviezen zullen worden gecontroleerd door de DVK. De
DVK zal het advies afwijzen indien dit nodig acht (bij gevaar). Er zal een
toelichting worden gegeven voor het afwijzen van het PANDIT advies. Wanneer
alle patienten deze tweede fase hebben afgerond, zullen alle afgewezen adviezen
worden geëvalueerd door een panel.

De patiënt moet zijn / haar nuchtere glucosewaarde dagelijks meten met een glucosemeter. Na drie dagen voeren ze hun verzamelde nuchtere glucosewaarden in in het PANDIT-systeem. Zij moeten bevestigen of zij de eerder geadviseerde insulinedosis hebben opgevolgd en of ze symptomen van een hypoglycemie hebben ervaren. Daarnaast moet de patiënt aangeven of zij zijn gestart met corticosteroïden. Het invoeren van de informatie kan ook iedere dag worden gedaan, maar het insulinedosering advies zal altijd worden verstrekt na drie dagen, mits er een voldoende nuchter glucosewaarden zijn verzameld. Na het ontvangst van het insulinedosering advies op de derde dag (als er genoeg waarden zijn ingevoerd) hoort de patiënt de aanbevolen dosis te gebruiken gedurende de volgende drie dagen. De patiënt zal worden herinnerd door sms of e-mail als er drie dagen verstreken zijn en er nog geen nuchtere glucose waarde zijn ingevoerd

Deelname vereist het uitvoeren van dagelijkse bloedglucosemetingen en het
dagelijks gebruik van een computerprogramma op het internet. De PANDIT titratie
zal worden uitgevoerd thuis met een vast interval van drie dagen.
Aan het begin en aan het eind van de studie is een afspraak op de polikliniek
gepland. In totaal zullen twee venapunctied worden afgenomen en wordt een
usability evaluatie uitgevoerd door de patiënt.
Als het systeem veilig blijkt te zijn kunnen we in de nabije toekomst een
gerandomiseerd onderzoek uitvoeren waaruit mogelijk zal blijken dat een
dergelijke actieve behandeling zal leiden tot een betere regulering van de
bloedsuikerwaarden.