Naast de gangbare behandeling van eczeem bij jonge kinderen: ondersteuning met specifieke probiotische stammen.

Eczeem is een chronische, veel voorkomende huidaandoening die zich vaak al op
de zeer vroege kinderleeftijd presenteert. Eczeem, en atopische ziekten over
het algemeen, is een gen-omgevingsziekte: aanleg voor het ontwikkelen van
eczeem is erfelijk bepaald (constitutie), maar ook omgevingsfactoren spelen een
rol. De gevolgen van eczeem zijn een droge huid, jeuk en vaak een ontsteking in
de huid die maar voor een deel te beïnvloeden is. Kinderen met eczeem hebben
een vergrote kans op het later ontwikkelen van astma. Bij het voortzetten van
de atopische mars ontwikkelt zo*n 40% van de kinderen met eczeem astma op
latere leeftijd. Tot op heden richt de gangbare behandeling van allergische
aandoeningen zich voornamelijk op het beperken of behandelen van klachten. De
behandeling van eczeem bestaat uit verzorging van de huid met vette zalven en
crèmes, hormoonzalf en bij ernstige ontstekingsreacties een antibioticumkuur of
een antibioticumbevattende crème.
Er zijn toenemend aanwijzingen dat de samenstelling van darmmicrobiota van
zuigelingen een rol speelt in de ontwikkeling van allergische aandoeningen; de
samenstelling van de darm microbiota van de zuigeling heeft invloed op het zich
ontwikkelende immuunsysteem. Het is bekend dat de darm microbiota van
allergische kinderen al op jonge leeftijd verschilt van die van
niet-allergische kinderen en daardoor het immuunsysteem in zijn ontwikkeling
uit balans raakt die later zorgt voor atopische sensitisatie.
Door onder andere suppletie van probiotica is de samenstelling van darm
microbiota te beinvloeden. Probiotica zijn door de WHO en FAO gedefinieerd als
levende micro-organismen die, mits in voldoende aantallen ingenomen, een
gezondheidsbevorderend effect hebben. Er zijn een groot aantal verschillende
bacteriesoorten en stammen die als probioticum worden gebruikt. De onderlinge
verschillen zijn echter groot, zelfs tussen verschillende stammen van dezelfde
soort. Resultaten uit eerder onderzoek naar preventief effect van probiotica op
de ontwikkeling van eczeem zijn niet eenduidig. Ten aanzien van behandeling van
eczeem met gebruik van probiotica zijn eveneens wisselende resultaten
beschreven. Het exacte werkingsmechanisme van probiotica is nog onvoldoende
duidelijk en zal verder ontrafeld moeten worden om definitief te kunnen bepalen
of en zo ja, welke probiotica een plaats hebben in de preventie en/of
behandeling van allergische aandoeningen.
Het is aangetoond dat de werking van probiotica soort- en stamspecifiek is. Een
nieuw multispecies mengsel (6 stammen) van probiotica, dat recent een
modificerend en stimulerend effect (met name op productie van het regulatoir
cytokine IL-10) heeft aangetoond in vitro, zou een verstoorde cytokinebalans
weer onder controle krijgen en daardoor de allergische respons remmen. De
verwchting is zodoende dat het een grote toegevoegde waarde kan hebben in de
behandeling van kinderen met eczeem.

Het primaire eindpunt van deze studie is het effect te onderzoeken dat het
hierboven genoemde geselecteerde mengsel van probiotica heeft op de ernst van
constitutioneel eczeem bij kinderen tot 15 maanden. Deze studie verschilt van
eerdere studies, omdat wij gebruik gaan maken van een mengsel van bacteriën
waarvan in vitro het stimulerende effect op de Il-10 productie is aangetoond.
Onze verwachting is dat dit mengsel de ernst van het eczeem zal verminderen en
het gebruik van steroïdcrèmes (waar ouders vaak huiverig en kritisch tegenover
staan) doet afnemen.

Deze studie wordt opgezet als een via automatische blok-randomisatie gestuurde,
gerandomiseerde, dubbel blind, placebo gecontroleerde klinische studie in
kinderen van 0 tot 15 maanden met mild tot matig (atopisch) eczeem. Er vindt
stratificatie plaats op basis van serum-IgE.
Het mengsel probiotica of placebo wordt dagelijks gegeven vanaf de start van de
studie, gedurende 12 weken. De follow-up voor de primaire vraagstelling met
betrekking tot eczeem is 6 maanden.
Alle patienten zullen door een onderzoeker (NR) worden geincludeerd en krijgen
bij aanvang van de studie een (geanonimiseerd) studienummer. De
studieverpakkingen (met daarin sachets met probiotica of placebo) worden
uitgegeven en beheerd door de ziekenhuisapotheek. Alle onderzoekers, mogelijke
behandelaars en de ouders zijn geblindeerd.

Op basis van uitgebreid in vitro onderzoek zijn in samenwerking met Winclove Bio Industries te Amsterdam, 6 stammen geselecteerd die als multispecies probiotisch preparaat zullen worden toegediend ter behandeling van eczeem. Het product is een voedingssupplement in poedervorm, welke o.a. deze 6 probiotische stammen bevat. Het product is verpakt in zakjes van 3 gram per stuk die moeten worden opgelost in minimaal 10 ml water of melk (borstvoeding of opvolgmelk). Het product dient eenmaal per dag in de vorm van een suspensie door ouders aan hun kind worden gegeven (via fles of spuitje). -Productnaam: Ecologic ® Panda II -Probiotische stammen: Bifidobacterium breve (W25), Bifidobacterium lactis (ATCC SD 5219 en ATCC SD 5220), Lactobacillus plantarum (W62), Lactobacillus salivarius (W57) en Lactococcus lactis (W19) -Totaal kiemgetal: minimaal 1*109 CFU/g. (=3*109 CFU/sachet) -Overige ingrediënten: Rijstzetmeel, maltodextrines en mineralenmix (KCl, MgSO4, MnSO4). -Het placeboproduct bevat: Rijstzetmeel, maltodextrines en mineralenmix (KCl, MgSO4, MnSO4). Het placeboproduct is gelijk aan het Ecologic ® Panda II product qua kleur, reuk en consistentie.

-Het toedienen van probiotica aan kinderen wordt over het algemeen als veilig
beschouwd. Daarnaast wordt er in deze studie gebruik gemaakt van probiotische
stammen die reeds uitgebreid getest zijn op hun veiligheid in jonge kinderen.
-Alle kinderen zullen een venapunctie ondergaan bij de start van de studie en
na afloop ervan. De eerste venapunctie is geen extra belasting omdat standaard
bloedonderzoek wordt verricht bij kinderen met eczeem alvorens te starten met
therapie. De venapunctie na afloop van het onderzoek is wel een extra
interventie, maar achten we van belang omdat het zinvol is het totale en
specifieke IgE en het cytokinenpatroon zowel voor als na de interventie te
bepalen. De af te nemen hoeveelheid bloed wordt beperkt tot het minimaal
noodzakelijke. Wanneer het kind en/of ouders de venapunctie weigeren, is dit
geen exclusiecriterium.
-De ouders zullen met hun kind 4x (in een periode van 6 maanden) de polikliniek
bezoeken, hetgeen een gebruikelijke frequentie is in de behandeling van
kinderen met eczeem. Zij worden gevraagd bij ieder polikliniekbezoek een faeces
sample van hun kind mee te nemen in een vooraf aangeleverd potje.
-Via het bijgeleverde dagboekje wordt ouders gevraagd de ernst van het eczeem
bij te houden (zij kunnen dit via de computer op een online systeem scoren) en
periodes van ziekte en medicijngebruik. Tevens houden ouders in het dagboekje
het voedingspatroon van hun kind globaal bij. Ook bijzonderheden t.a.v. de
gezondheid van hun kind en mogelijke bijwerkingen kunnen zij noteren in het
dagboekje.

Zie ook paragraaf 5 (Veiligheid) en paragraaf 7 (Ethische overwegingen) uit het
protocol.