Digitale zelfhulp bij insomnie: een onderzoek naar factoren die samenhangen met therapiesucces

Met een prevalentie van 8-10% is chronische slapeloosheid - insomnie - de meest
voorkomende slaapstoornis. Slecht slapen zorgt voor vermoeidheid en
prikkelbaarheid overdag. Verder zijn er verbanden gevonden met psychische
problemen. Hoewel chronische slapeloosheid een veel voorkomende stoornis is,
wordt het in de meeste gevallen niet behandeld. Slechts 15% van alle mensen met
een slaapstoornis zoekt en krijgt professionele hulp. Een van de redenen
hiervoor is dat er te weinig hulpverleners goed opgeleid zijn om chronische
slapeloosheid te behandelen. Dat is spijtig want twee meta-analyses en twee
systematisch reviews bewezen dat chronische slapeloosheid goed behandeld kan
worden met cognitieve gedragstechnieken.
Naast het tekort aan goed opgeleide professionals gaan mensen niet graag naar
een therapeut voor insomnie. Zelfhulp binnen een stepped-care model zou een
oplossing kunnen zijn. Hierbij wordt een cliënt in eerste instantie de meest
effectieve, minst belastende en kortste vorm van behandeling (de zelfhulp)
geboden die mogelijk is, gezien de aard en ernst van de problematiek. Zelfhulp
bij insomnie lijkt goed te werken, al wordt niet iedereen er door geholpen. Om
in de toekomst betere hulp te bieden is het nu tijd om na te gaan welke
variabelen samenhangen met het succes van een internetinterventie.

Het doel van dit onderzoek is het bepalen van variabelen die samenhang vertonen
met het therapiesucces bij het aanbieden van een internetbehandeling voor
insomnie.

In de studie krijgen alle participanten een digitale interventie.

De interventie bestaat uit: ontspanningsoefeningen, slaaphygiëne, registreren van de eigen slaap, slaaprestrictie en cognitieve therapeutische oefeningen. De slaaphygiëne richt zich op de omgevingsfactoren, zoals een goed bed en een donkere kamer. Verder wordt er uitgelegd dat een bed alleen bedoeld is om in te slapen. Bij slaaprestrictie mogen mensen slechts een beperkt aantal uren in bed liggen om te leren om de tijd dat ze in bed liggen ook daadwerkelijk te slapen. Dit aantal uren wordt langzaam opgebouwd. De cognitieve oefeningen pakken de irreële en disfunctionele gedachten over slaap aan (zoals: >als ik niet acht uur slaap, ben ik morgen een wrak>).

Hoogstwaarschijnlijk zijn er geen risico*s aan het onderzoek verbonden. Het kan
zijn dat er tijdens de interventie enige tijd wat minder geslapen wordt, maar
dit hoort bij de interventie. Het is niet de verwachting dat dit problemen
oplevert, net zo min als dit bij voorgaande onderzoeken het geval bleek.
Daarbij is de belasting voor de proefpersonen niet groot (zeventien uur per
persoon over twaalf maanden). Naar onze mening is het uitvoeren van dit
onderzoek gerechtvaardigd vanwege de kleine belasting en de lage risico`s voor
de proefpersonen.