ONDERZOEK NAAR HET EFFECT VAN BEHANDELING MET ABATACEPT (ORENCIA) OP HET SYNDROOM VAN SJÖGREN

SS is een chronische inflammatoire en lymfoproliferatieve aandoening, welke
gekarakteriseerd wordt door een lymfocytaire infiltratie van de exocriene
klieren, vooral de speeksel-en traanklieren. De belangrijkste klinische
verschijnselen zijn droge ogen en droge mond. Daarnaast kunnen meerdere
extraglandulaire manifestaties optreden zoals neuropatie, artritis,
vermoeidheid, vasculitis en nier-of longbetrokkenheid.

SS wordt o.a. gekenmerkt door een verhoogde T-cel activiteit, wat leidt tot
inflammatie. Abatacept is een biological. Abatacept is een fusie-eiwit
verkregen door recombinant DNA technologie. Dit eiwit onderdrukt de activiteit
van T-cellen. In reumatoide artritis is abatacept effectief en veilig gebleken.

Omdat het effect van behandeling met abatacept in primaire SS niet bekend is,
wordt een fase 2 studie verricht.

Evaluatie van het effect van behandeling met abatacept bij 15 patiënten met
primaire SS.

Fase 2 studie

Abatacept wordt op week 0, 2 4 en daarna om de 4 weken per infusie toegediend (in totaal 8 infusen).

De totale duur van deze studie 48 weken. Patienten worden gezien door hun
behandelende artsen (reumatoloog,oogarts,kaakchirurg) voorafgaand aan de studie
enn op week 4, 16, 24, 36 en 48.
Abatacept wordt op week 0, 2 4 en daarna om de 4 weken per infusie toegediend
(in totaal 8 infusen).
Tijdens de bezoeken op week 0, 4, 16, 24, 36 en 48 wordt bloedafgenomen uit het
infuus of door middel van venapunctie.
Een parotisbiopsie wordt genomen voorafgaand aan het onderzoek en op week 24.
Dit gebeurd tijdens een kleine ingreep onder plaatselijke verdoving, welke
ongeveer 15 minuten duurt. Het litteken bevindt zich achter de oorlel en
geneest vrijwel altijd zonder complicaties.
De bezoeken aan de reumatoloog, de oogarts en de kaakchirurg worden gepland op
dezelfde daf. Elk bezoek duurt ongeveer 20 minuten. Patienten worden
onderworpen aan anamnese, lichamelijk onderzoek, oogtesten en
speekselfunctietesten. Daarnaast krijgen patienten een vragenlijst mee ver
symptomen, vermoeidheid en kwaliteit van leven.

Tijdens de reguliere patiëntenzorg vinden de volgende onderzoeken tenminste 2
keer per jaar plaats: controle bij internist-reumatoloog (lichamelijk onderzoek
en bloedafname), controle bij de oogarts (schirmer test, tearfilm break up time
test en Lissamine groen test) en controle bij de kaakchirurg
(speekselklierfunctie onderzoek).
De volgende onderzoeken vinden dus extra plaats in het kader van het onderzoek:
4 keer een extra controle bij internist-rematoloog, oogarts en kaakchirurg
(zelfde onderzoeken als bij reguliere patiëntenzorg). Patiënten wordt 6 keer
gevraagd een vragenlijst in te vullen en er wordt 2 keer een
oorspeekselklierbiopsie afgenomen. Ook de eenmalig onderzoeken voorafgaand aan
het onderzoek (hartfilmpje, röntgenfoto van de borstkas, onderzoek naar
tuberculose en eventuele zwangerschapstest) zijn extra onderzoeken in het kader
van het onderzoek . De verschillende onderzoeken zullen zo veel mogelijk op
dezelfde dagdelen worden afgenomen, zodat het aantal extra bezoeken tot een
minimum wordt beperkt.

Wat zijn de mogelijke bijwerkingen?
Eiwitten die als medicament worden gegeven worden soms door een mens als
lichaamsvreemd herkend. Als gevolg hiervan kunnen overgevoeligheidsreacties
optreden. Meestal verlopen deze mild. Ze treden direct na het starten van of
tijdens de infusie op. Beschreven worden: daling van de bloeddruk, tijdelijke
koortspiek, koude rilling, benauwdheidklachten, huiduitslag, hoofdpijn en
duizeligheid, maar ook: zwelling van gelaat, oogleden, lippen, tong, keel, of
problemen met de ademhaling. Na afloop van het infuus kan een patient zich moe
of zelfs ziek voelen. Abatacept kan misselijkheid en braken veroorzaken. Ook
zijn buikpijn en diarree mogelijk.
Het blokkeren van de afweerreactie van het immuunsysteem kan ook tot gevolg
hebben dat de afweer tegen infecties vermindert. Daarnaast kan een opgelopen
infectie anders en ernstiger verlopen dan bij mensen met een intact
afweersysteem. De meest voorkomende infecties zijn bovenste luchtweg- en
keelinfecties. Tenslotte zijn er zeldzame gevallen van bepaalde vormen van
kanker beschreven bij abataceptgebruik. De rol van abatacept bij het
ontwikkelen van kanker is niet bekend.