De rol van evaluatief leren in de ontwikkeling en voortduren van posttraumatische stress stoornis

Een minderheid van mensen die werden blootsgesteld aan een traumatische
gebeurtenis ontwikkelt posttraumatische stress stoornis (PTSS), en bij ongeveer
de helft van hen wordt de stoornis chronisch. De cruciale vraag is in hoeverre
afwijkingen in het leren van trauma-gerelateerde informatie betrokken zijn bij
de ontwikkeling en het voortduren van PTSS-symptomen. Er is veel bekend over
angstgerelateerde processen, maar belangrijke kenmerken blijven onduidelijk.
Dit voorstel omvat verschillende studies over de rol van afschuw en evaluatief
leren in het onstaan en voortduren van PTSS-symptomen. De hypothesen zullen
worden getoetst met behulp van experimentele taken in twee steekproeven: (1)
mensen die recent een inbraak hebben meegemaakt en (2) vrouwelijke
geweldslachtoffers met en zonder PTSS.

Het onderzoeken van de rol van angst en afschuw in acute en chronische
PTSS-symptomen.

In studie 1 zullen we onderzoeken (1) of de US-representatie van inbraak
gepaard gaat met vrees- en walgingselementen die onafhankelijk bijdragen aan
PTSS symptomen, en (2) of walgingsgerelateerde neigingen geassocieerd zijn met
de ernst van PTSS symptomen, waarbij gecontrolleerd is voor vreesgerelateerde
neigingen. We verwachten (I) dat sterkere impliciete en expliciete associaties
tussen het concept "eigen huis" en gevaar en "eigen huis" en afkeer de ernst
van PTSS symptomen voorspelt, en (II) dat de mate waarin het concept "eigen
huis" intrinsiek aversief is de ernst van PTSS symptomen voorspelt.

In studie 2 zullen we bij vrouwelijk slachtoffers van seksueel geweld
onderzoeken (1) of vrees- en walgingsassociaties onafhankelijk PTSS symptomen
voorspellen die zijn overgebleven na behandeling, en (II) of vrouwelijk
slachtoffers van seksueel geweld met PTSS sterkere impliciete en expliciete
walgings- en afkeer associaties hebben dan vrouwelijke slachtoffers van
seksueel geweld zonder PTSS. We verwachten (I) dat sterkere impliciete en
expliciete associaties tussen het concept "mannen" en gevaar en het concept
"vrouwen" en geen gevaar (vs. "mannen" + geen gevaar, "vrouwen" + gevaar) en
het concept "mannen" en afkeer en het concept "vrouwen" en geen afkeer (vs.
"mannen" + geen afkeer, "vrouwen" + afkeer), respectievelijk, een onderscheid
zullen maken tussen slachtoffers met en zonder PTSS, (II) dat sterkere
impliciete walgingsassociaties gerelateerd zijn aan overgebleven PTSS
symptomen, (III) dat impliciete walgingsassociaties wasgedrag voorspellen, (IV)
dat expliciete walgingsassociaties inbeeldingsgerelateerde walging voorspellen,
en (V) dat walgingsassociaties die na behandeling zijn overgebleven een sterke
voorspellende waarde hebben voor de prognose na behandeling.

Studie 1 is een longitudinale studie bij slachtoffers van inbraak. Studie 2 is
een case-control studie bij vrouwelijke slachtoffers van geweld met en zonder
PTSS, met een observationeel gedeelte waarin de PTSS-groep zal worden gevolgd
na het afronden van de (standaard) behandeling. De eerste testsessie voor
deelnemers met PTSS zal plaatsvinden vóórdat de behandeling van start gaat.

De belasting voor deelnemers omvat de tijd en moeite die het kost om
vragenlijsten in te vullen waarmee stemming, gedachten, en PTSS-symptomen
worden gemeten, en om een kort interview te ondergaan over de inbraak of het
geweld, en experimentele paradigma's die angst- en afschuw-gerelateerde
variabelen meten.
Studie 1 bestaat uit 1 meetsessie van 2 uur en 15 minuten op de Universiteit
Utrecht, en 1 meetsessie van ongeveer 20 minuten bij de deelnemer thuis (nl.
het invullen en retourneren van een vragenlijst).
Studie 2 bestaat uit twee meetsessies voor de PTSS-groep: (1) voor aanvang van
de behandeling (1 uur en 35 minuten) en (2) na afloop van de behandeling (30
minuten) in de GGZ-instelling. Voor de niet-PTSS groep bestaat studie 2 uit een
meetsessie (2 uur) op de Universiteit Utrecht.
Alle meetinstrumenten zijn in eerder onderzoek gebruikt. De vragenlijsten
kunnen voorbijgaande stress of ongemak veroorzaken. Verder zijn er geen
risico's verbonden aan deelname aan deze studie. Alle meetinstrumenten zullen
worden afgenomen door klinisch psychologen. Deelnemers in de niet-PTSS zullen
naast de reiskostenvergoeding bovendien een vergoeding van 15 euro ontvangen,
maar verder zijn er geen directe voordelen verbonden aan deelname aan deze
studie. Om deze redenen zijn wij van mening dat de mogelijke klinische
toepassingen van de resultaten ruimschoots opwegen tegen de relatief geringe
belasting die gepaard gaat met deelname aan de studie.