Veranderingen in de epitheliale permeabiliteit van de oesofagus bij patiënten met eosinofiele oesofagitis

Eosinofiele oesofagitis (EoE) is een aandoening die de laatste jaren steeds
beter wordt herkend. Het wordt gekenmerkt door symptomen van dysfagie en
voedselimpactie. Op de lange termijn kan de aandoening leiden tot fibrotische
stricturen en diffuse vernauwingen in de oesofagus, waarvoor endoscopische
dilatatie nodig is.
De pathofysiologie is grotendeels onbekend, mogelijk speelt allergie een rol.
Daarnaast zijn EoE-patienten hypersensitief voor zuur. De huidige standaard
behandeling bestaat uit topicale of systemische corticosteroiden om het
immuunsysteem te onderdrukken. Bij deze behandeling treden verscheidene
bijwerkingen op, waardoor deze middelen voor langdurig gebruik minder geschikt
zijn. Ontwikkeling van nieuwe medicatie wordt gecompliceerd door gebrek aan
kennis over de pathofysiologie.
Recente gegevens tonen bij EoE-patienten overexpressie van het periostine gen
en verminderde expressie van het filaggrine gen. Periostine is een
extracellulaire matrixmolecuul dat eosinofiele adhesie reguleert. Filaggrine is
een eiwit dat belangrijk is voor het in stand houden van de epitheliale
barriere. Aangetoond is dat een verlies van functie van filaggrine in de huid
geassocieerd is met verhoogde permeabiliteit van de huid, en met verhoogde
gevoeligheid voor atopische dermatitis. Er wordt gesuggereerd dat de atopische
dermatitis een gevolg is van toegenomen passage van antigenen door het epitheel.
In slokdarmbiopten van EoE-patienten wordt een Th2-type inflammatoir proces
gezien, met toegenomen aantallen eosinofiele granulocyten, mest cellen en
lymfocyten. Hoe deze cellen elkaar beïnvloeden in deze ziekte is nog
grotendeels onbekend.
Onze hypothese is dat bij EoE een vergelijkbaar proces van verminderde
epitheliale barrierefunctie een belangrijke rol speelt. Hierbij kan een
verhoogde passage van voedselantigenen en de daaropvolgende opname door
epitheelcellen leiden tot activatie van een inflammatoire Th2-respons. Bij
gastro-oesofageale refluxziekte is een verminderde epitheliale barrierefunctie
geassocieerd met hypersensitiviteit voor zuur, en dit zou mogelijk ook de
waargenomen hypersensitiviteit voor zuur bij EoE-patienten kunnen verklaren.

Aantonen dat bij EoE-patienten gastro-oesofageale reflux zorgt voor verminderde
functie van de epitheliale barriere en daarmee voor een Th2-onstekingsreactie
met een verhoogd aantal eosinofiele granulocyten en mestcellen. De verminderde
epitheliale barriere wordt gedefinieerd als toegenomen weefselimpedantie van de
slokdarm, gedilateerde intercellulaire ruimtes en verhoogde permeabiliteit van
de mucosa.
Daarnaast willen we onderzoeken welke afweercellen aanwezig zijn in de slokdarm
van EoE-patienten.

Prospectieve observationele niet-gerandomiseerde studie. 2 groepen:
EoE-patienten en gezonde vrijwilligers.

In deze studie zullen patienten met EoE eenmaal een pH-impedantiemeting en
tweemaal een gastroscopie (met afnemen van biopten) ondergaan. De risico's zijn
het ontstaan van een bloeding of een perforatie. Deze complicaties moeten
direct behandeld worden, endoscopisch of eventueel zelfs chirurgisch. Het
risico op deze complicaties is echter klein.
Voorafgaand aan deze onderzoeken wordt deelnemende patienten gevraagd te
stoppen met het gebruik van topicale corticosteroiden. Patienten zullen
ongeveer 3 maanden geen topicale corticosteroiden gebruiken wanneer ze meedoen
aan de studie.