Accuratesse en kosteneffectiviteit van een klinische beslisregel voor het onderscheid tussen organische en functionele oorzaken van persisterende klachten van de onderste tractus digestivus bij patienten in de eerstelijn.

Klachten van de onderste tractus digestivus worden frequent aan de huisarts
gepresenteerd. Naar schatting heeft 7% van deze patienten een organische
darmziekte (ODZ), zoals de ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa, diverticulitis
of darmkanker. Bij de meeste patienten is er sprake van functionele darm
ziekte. Adequaat onderscheid is belangrijk omdat zowel onnodig uitgevoerd
endoscopisch onderzoek als ten onrechte niet uitgevoerde diagnostiek tot
onnodige ziektelast en kosten leiden. Op dit moment wordt naar schatting 20%
van de patienten met langdurige darmklachten door de huisarts verwezen voor
endoscopie, maar slechts bij een derde van deze patiënten blijkt sprake van
ODZ. Het diagnostisch proces in de eerste lijn, en met name de selectie voor
endoscopie, dient daarom verbeterd te worden. Klachten en bevindingen bij
lichamelijk onderzoek alleen zijn onvoldoende onderscheidend. Recent
ontwikkelde biomarkers van ontstekingsproducten in de feces zouden een
belangrijke bijdrage aan het diagnostisch proces in de huisartspraktijk kunnen
leveren, zeker bij uitvoering middels een sneltest in de huisartspraktijk.
In deze diagnostische cohort studie zal de meest kosten-effectieve
diagnostische strategie worden bepaald om onder patiënten met persisterende
dikke darmklachten in de eerste lijn, aan de hand van klachten, symptomen,
biochemische bepalingen, een immunochemische feces occult bloed test en een
fecale calprotectine test, diegenen met ODZ te identificeren.

Het doel is het kwantificeren van de nauwkeurigheid en de kosteneffectiviteit
van een klinische beslisregel in combinatie met een point-of-care test om ODZ
uit te sluiten bij patienten met persisterende klachten van de onderste tractus
digestivus in de eerste lijn.

Het is een prospectief observationeel onderzoek. Patiënten met langer dan 2
weken bestaande onderbuiksklachten, bij wie de huisarts vanwege een verdenking
op organische darmziekten een endoscopie noodzakelijk acht, zullen worden
ingeïncludeerd in het onderzoek. Bij alle proefpersonen zal naast anamnese en
lichamelijk onderzoek, biochemisch onderzoek (BSE, CRP, leukocyten, Hb en de
anti-tTG IgA antilichamen test), een immunochemische feces occult bloed test en
een calprotectine sneltest in de feces plaatsvinden. Klachten en kwaliteit van
leven worden verder in kaart gebracht door middel van drie vragenlijsten.
Proefpersonen worden verwezen voor endoscopisch onderzoek. Na de endoscopie
wordt de uitslag opgevraagd en de proefpersonen vullen nogmaals de drie
vragenlijsten in voor follow-up.
Om de benodigde 990 patiënten te includeren (waarvan naar verwachting 300
patiënten ODZ zullen hebben) is deelname van 110 huisartspraktijken
noodzakelijk. Het onderzoek zal 36 maanden duren (3 maanden voorbereiding, 30
maanden inclusie, 3 maanden analyse en rapportage).

Buiten de gebruikelijke zorg - volgens bestaande richtlijnen - van anamnese en
lichamelijk onderzoek, bestaat de belasting van deelname uit het tweemaal
beantwoorden van aanvullende vragen over de klachten en de invloed van de
klachten op de kwaliteit van leven, het ondergaan van een vena-punctie en het
verzamelen van de ontlasting voorafgaand aan de coloscopie. Het onderzoek heeft
geen invloed op de diagnostische of therapeutische strategie van de
behandelende arts.