Orale versus intraveneuze hydratie in de preventie van contrastnefropathie

Contrast media worden vaak gebruikt in diagnostische en therapeutische
procedures.
Hoewel de vervanging van hoog osmolaire jodiumhoudende contrastmiddelen door
laag osmolaire niet-ionische contrastmiddelen het aantal bijwerkingen heeft
doen dalen, is acuut nierfalen is nog steeds een regelmatige en ernstige
complicatie gezien na intravasculaire toediening van jodiumhoudende
contrastmiddelen.

Deze contrast nefropathie (CIN), gedefinieerd als een stijging van het
serumcreatinine >= 25% of >= 44 umol / L binnen 48 tot 72 uur na toediening van
contrastmiddelen, gaat gepaard met toename van morbiditeit en mortaliteit.
In 2007 zijn CBO richtlijnen voor de preventie van CIN ontwikkeld.
(CIN is ook een van de doelstellingen van het VMS veiligheidsprogramma.)
Alle patiënten worden gescreend op risicofactoren, die de meting van de
nierfunctie door een schatting van de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR) met
behulp van de MDRD formule bevat.
Hoog risico patiënten worden opgenomen in het ziekenhuis voor behandeling met
intraveneuze zoutoplossing gedurende een periode van 8-24 uur. Tussen 48 en 72
uur na de ingreep wordt hun nierfunctie gecontroleerd.

Deze aanpak heeft een grote impact op de middelen voor gezondheidszorg.
Het totale aantal procedures met contrastmiddelen bedraagt **ongeveer 1 miljoen
/ jaar in Nederland en zal naar verwachting toenemen in de nabije toekomst. [1]
Toepassing van de richtlijn betekent dat ongeveer 10% van de patiënten zullen
worden opgenomen in het ziekenhuis voor intraveneuze hydratatie. Het totale
aantal ziekenhuisdagen nodig voor deze strategie bedraagt **ongeveer
180.000/jaar.

Dit onderzoek evalueert een alternatieve procedure voor de preventie van CIN.
De alternatieve procedure heeft betrekking op thuis-hydratatie met
zouttabletten, onder toezicht met controle van diurese en lichaamsgewicht, en
moet de noodzaak verminderen voor ziekenhuisopname van de patiënten.

In twee kleine RCT's is aangetoond dat thuis hydratatie even effectief is als
intraveneuze hydratatie. [7, 8] De grootste studie omvatte 76 patiënten per
arm, de incidentie van CIN van was 5,2% na ziekenhuis hydratatie en 6,6% na
thuis hydratatie met behulp van orale toediening van zout capsules. Door het
geringe aantal patiënten was een verschil van 10% tussen de groepen niet
uitgesloten. (8)

We verwachten dat effectieve thuis hydratatie bijna volledig de noodzaak van
een ziekenhuisopname zal elimineren. De nieuwe procedure zal kosten besparen.
Bovendien wordt verondersteld dat de patiënttevredenheid en levenskwaliteit
groter is na thuishydratie.

Nagaan of thuis-hydratie met zouttabletten een niet-inferieur alternatief is
voor intraveneuze hydratie in het ziekenhuis ter preventie van
contrast nefropathie bij patiënten met hoog risico.

Multi centre gerandomiseerd gecontroleerde studie

Arm A: natriumchloride tabletten 1g/10kg lichaamsgewicht / dag per os op dag -2 en -1 voor de contrast toediening. (maximaal 10 gram per dag in geval van obesitas) Arm B (standaard procedure): NaCl 0,9% in totaal 1000 ml in 4 uur of (in geval van hartfalen of ernstige nierinsufficiëntie) 12 uur voor en in 4 of in 12 uur na toediening.

Patiënten die gerandomiseerd zijn voor thuis hydratie krijgen zouttabletten en
beginnen 48 uur voor de procedure. Het risico van het nemen van zouttabletten
is laag, er zijn enkele meldingen van misselijkheid. Omdat we patiënten die
gedecompenseerd hartfalen hebben uitsluiten beschouwen we het gebruik van deze
hoeveelheden zout als veilig en verwachten we geen tekenen van overhydratie. We
volgen dit door een telefonisch consult, 24 uur na de inname van de eerste
tabletten. Het lichaamsgewicht en de inname van tabletten zal worden
gecontroleerd. Voor de contrast toediening zal een bloed-en urinemonster
worden genomen.
Patiënten die gerandomiseerd zijn voor intraveneuze hydratie zullen de
standaard behandeling voor patiënten met hoog risico krijgen met de toevoeging
van een bloed-en urinemonster afgenomen voor contrast toediening. Deze
patiënten worden ook gevraagd deel te nemen aan de studie *Risk prediction of
Contrast-Induced Nephropathy* 31607 (ARB).
Bij alle patiënten zal 48-72 uur na toediening van contrast een bloedmonster
worden afgenomen om te controleren of er nierschade na contrast is opgetreden,
dit is de standaard behandeling volgens de richtlijnen.
We vragen alle patiënten een vragenlijst in te vullen over de tevredenheid.