Associatief leren van geurwaardering - ontwikkelen van een conditioneringsmethode op het gebied van reuk

Heden ten dage zijn we nog niet in staat om voorkeuren en verlangen voor nieuwe
voedsel produkten te voorspellen. Naast sensorische eigenschappen (zoals geur)
zijn voorgaande ervaringen ook belangrijk in het bepalen van voorkeuren en
verlangen naar voedsel producten en spelen ze een belangrijke rol in het vormen
van eetgedrag. Het is daarom van vitaal belang om te leren begrijpen hoe
voorkeuren worden gevormd en hoe het verkrijgen van voorkeuren kan worden
beinvloed of gemanipuleerd. Evaluatief conditioneren (EC) verwijst naar een
verandering in de valentie van een stimulus die wordt veroorzaakt door het
herhaald aanbieden van die stimulus in combinatie met een andere positieve of
negatieve stimulus. EC wordt daarom gezien als een mogelijke manier waarop
voorkeuren worden aangeleerd. Ondanks het feit dat er veel onderzoek naar EC
is gedaan zijn er niet veel studies voor handen die EC in een voedsel context
hebben onderzocht om inzicht te krijgen ten aanzien van het verkrijgen van
voorkeuren in relatie tot eetgedrag.

De huidige studie is gericht op het verkrijgen van meer inzicht in de
leerprocessen die onze voedsel voorkeuren bepalen.Het hoofddoel van het
onderzoek is het testen van de effectiviteit van drie verschillende
conditioneringsmethoden in het induceren van veranderingen in geur valentie van
een nieuwe geur, nadat deze herhaald is gepresenteerd in combinatie met een
negatieve, neutrale of positieve stimulus. Meer specifiek gezegd is dit
onderzoek gericht op het identificeren van een conditioneringsmethode die de
grootste veranderingen in geur valentie teweeg weet te brengen, d.w.z. het
grootste conditioneringseffect in zowel appetitieve als aversieve richting.

Het onderzoek is een interventie experiment waarin proefpersonen worden
verdeeld over drie mogelijke conditioneringsmethoden (door middel van smaak
en/of visuele stimuli). Elke proefpersoon, onafhankelijk van zijn/haar
conditioneringsmethode, zal beginnen met een een baseline sessie voor en een
test sessie na de herhaalde blootstelling, waarin drie verschillende geuren
worden gepresenteerd. Tussen de baseline- en testsessie in zullen de
proefpersonen deelnemen aan 3 sessies waarin ze worden blootgesteld aan de drie
geuren in combinatie met de conditionerings-stimuli die behoren tot de drie
verschillende conditionerings-methoden (m.a.w. deze sessies verschillen per
conditioneringsmethode). Tijdens het presenteren van de geuren gedurende de
baseline-, blootstelling- en testsessies zal de 'lekkerheid' van de geuren
worden vastgesteld met behulp van expliciete en impliciete maten.

De interventie bestaat uit de verschillende conditioneringsmethodes: 3 sessies waarin de proefpersoon wordt blootgesteld aan 3 verschillende geuren die volgens een gedeeltelijk-reinforcement schema in 50% van de aanbiedingen worden gepaard met een ongeconditioneerde stimulus (positieve, neutrale of negatieve smaakstimuli en/of visuele stimuli), en in 50% van de aanbiedingen niet wordt gepaard met een stimulus. In iedere sessie worden alledrie de geuren 10x aangeboden; in totaal dus 30 geuraanbiedingen per sessie, waarvan 15 gepaard met een smaak en/of visuele stimulus.

De proefpersonen zullen deelnemen in 3 experimentele sessie die in totaal
maximaal 165 minuten in beslag zullen nemen. Tijdens elke sessie zullen de
metingen ongeveer 30-45 minuten duren. Proefpersonen krijgen geur stimuli
toegediend met een olfactometer via slangetjes die losjes geplaatst zijn in de
neusgaten van de proefpersonen. Afhankelijk van de conditioneringsmethode
zullen er soms ook smaakstimuli worden toegediend met een gustometer via
slangetjes die tussen de lippen worden gehouden, of visuele stimuli
gepresenteerd op een computerscherm. Proefpersonen krijgen ook een aantal
sensoren op hun hand en borstkas geplaatst waarmee lichaamsreacties worden
gemeten. Ervaring leert dat deze sensoren geen ongemak veroorzaken. Het enige
ongemak wat proefpersonen kunnen ervaren word veroorzaakt door het feit dat ze
gedurende een periode van maximaal 45 minuten stil dienen te zitten in een
comfortabele stoel.