Ontwikkeling van een non-invasieve diagnostische test op basis van vrij foetaal DNA uit materiaal bloed (NATERA-studie)

Sedert circa 30 jaar wordt aan vrouwen prenatale diagnostiek -en screening
aangeboden. De belangrijkste reden om diagnostiek uit te voeren is de detectie
van de meest voorkomende chromosomale afwijkingen.

Bij de invasieve ingrepen (amniocentese of vlokkentest) worden foetale cellen
verkregen voor verder onderzoek. De betrouwbaarheid van dit onderzoek is groot
met een sensitivieit en specificiteit van bijna 100%. Het belangrijkste nadeel
van zowel amniocentese als de vlokkentest is het gerelateerde miskraamrisico
van 0.5-1%.

Recent is het mogelijk geworden om middels analyse van het vrij foetaal DNA in
het maternale bloed op betrouwbare en niet-invasieve wijze trisomieen te
bepalen. De gepubliceerde studies in hoogrisico-zwangeren laten een
sensitiviteit en specificiteit zien van bijna 100% voor de bepaling van
trisomie 21.

Voor de verdere ontwikkeling van deze test zijn bloedsamples nodig van bewezen
chromosomale afwijkingen.

De verdere ontwikkeling van de non-invasieve prenatale diagnostiek waarbij vrij
foetaal DNA wordt onderzocht in maternaal serum. Om de betrouwbaarheid te
vergroten worden bloed of speeksel/wangslijmvlieskweken van de vader afgenomen.

Zwangere vrouwen met een bewezen chromosomale afwijkingen worden gevraagd 2
buisjes bloed af te staan. De biologische vader wordt gevraagd bloed of
speeksel/wangslijmvlieskweken af te nemen.

In totaal internationaal zullen de volgende samples verzameld worden:
- 2000 maternale bloedafnames met daarbij 2000 paternale bloed of
speeksel/wangslijmvlieskweken
- 200 maternale bloedafnames met een bewezen chromosomale afwijking met
daarbij paternale bloed of speeksel/wangslijmvlieskweken en navelstreng van de
foetus bij geboorte of afbreking
- 1000 paternale bloed of speeksel/wangslijmvlieskweken
- 1000 bloed of speeksel/wangslijmvlieskweken of navelstreng van geboren
kinderen
- 40 samples van gezonde niet-zwangeren en mannen
- 400 samples van vrouwen met een miskraam gevolgd door een vacuumcurettage
met paternale bloed of speeksel/wangslijmvlieskweken

In Nederland zullen de volgende samples verzameld worden:
100 maternale bloedafnames met een bewezen chromosomale afwijking met daarbij
100 paternale bloed of speeksel/wangslijmvlieskweken en 100 navelstreng van de
foetus bij geboorte of afbreking

Een veneuze bloedafname of afname sample van speeksel/wangslijmvlies zal weinig
belasting geven. Het afnemen van een stukje navelstreng van de foetus na de
geboorte of afbreking schaad het kind niet en zal om deze reden ook weinig
belasting geven.