het effect van acute verhoging van circulerende vrije vetzuren op vetstapeling en metabolisme in de lever van mannen met overgewicht met niet-alcoholische vette lever aandoening

Steeds meer bevindingen duiden erop dat het levervetgehalte het risico op
metabole complicaties, waaronder insuline resistentie en cardiovasculaire
aandoeningen, flink doet toenemen. Wij hypothetiseren dat de lever passief
vrije vetzuren opneemt als deze in een hoge concentratie beschikbaar zijn,
hetgeen leidt tot een verhoogde opslag. Om deze hypothese te testen, willen wij
de concentratie vrije vetzuren manipuleren en het levervetgehalte en ATP en Pi
concentraties in de lever in kaart brengen.
Recentelijk zijn niet-invasieve proton en fosfor magnetische resonantie
spectroscopie*(1H-MRS, 31P-MRS) ontwikkeld om het levervetgehalte en ATP en Pi
concentraties te kwantificeren.

Het belangrijkste onderzoeksdoel is:
-Bepalen of het levervetgehalte verlaagd is na acuut fietsen en verdere of een
verhoging van de concentratie vrije vetzuren in het plasma resulteert in
accumulatie van vet in de lever.
Een additief onderzoeksdoel is:
Onderzoeken of veranderingen in levervetgehalte geassocieerd worden met
veranderingen in het energiemetabolisme van de lever (concentraties ATP en Pi)

Het levervetgehalte zal bepaald worden in een conditie met een hoge
concentratie vrije vetzuren in het plasma (fietsen en herstel in de gevaste
toestand) en in een conditie met een lage concentratie vrije vetzuren (fietsen
en herstel met glucose supplementatie). Het is aangetoond dat gevast blijven
gedurende fietsen en herstel, resulteert in een sterk verhoogde concentratie
vrije vetzuren in het plasma, terwijl glucose supplementatie deze verhoging
volledig verhindert (Schrauwen et al, 2002). Om het effect van acute inspanning
vast te stellen, zal het levervetgehalte bepaald worden voor en na fietsen.

De proefpersonen zullen een twee uur durende fietstest uitvoeren. Eén keer in gevaste toestand (conditie met een hoge concentratie vrije vetzuren in het plasma) en één keer met glucose supplementatie (conditie met een lage concentratie vrije vetzuren in het plasma). Om het effect van een hoge versus een lage concentratie vrije vetzuren in het plasma te bepalen, wordt het levervetgehalte in beide condities bepaald, voorafgaand aan de fietstest (baseline) en na een herstelperiode van vier uur. Om het effect van acute inspanning te bepalen zal het levervetgehalte voorafgaand aan de fietstest vergeleken worden met het levervetgehalte na de fietstest in de conditie zonder de glucose supplementatie. Om het levervetgehalte te bepalen wordt gebruik gemaakt van 1H-MRS gedurende alle drie de scans en om de ATP en Pi concentraties in de lever te bepalen, wordt gebruik gemaakt van 31P-MRS gedurende de eerste en de derde scan.

De proefpersonen dienen drie keer naar de universiteit te komen. De eerste keer
zullen de proefpersonen gescreend worden om hun geschiktheid voor het onderzoek
te testen. Deze screening bestaat uit het invullen van een vragenlijst met
betrekking tot de medische achtergrond, afname van (gevaste) bloedmonsters,
bloeddrukmeting en de meting van de lichaamslengte en lichaamsgewicht.
Lichaamssamenstelling zal nauwkeurig bepaald woorden door middel van
onderwaterweging en de maximale aerobe capaciteit van de proefpersonen zal
bepaald worden door middel van een maximaaltest op een fietsergometer (totale
duur screening ca. 2 uur).
Het tweede en derde bezoek aan de universiteit betreffen de testdagen (duur ca
10 uur). De proefpersonen dienen zich *s morgens in nuchtere toestand op de
universiteit te melden.
De testdagen omvatten de volgende metingen:
Na de baseline MRI/MRS-scan zullen de proefpersonen twee uur moeten fietsen.
Direct na het fietsen zal een volgende MRI/MRS-scan worden uitgevoerd evenals
vier uur na inspanning. De eerste en derde MRI/MRS scan duren anderhalf uur.
Deze scans bestaan uit zowel de bepaling van het levervetgehalte (d.m.v.
1H-MRS) en bepaling van ATP en Pi concentraties in de lever (d.m.v. 31P-MRS).
De tweede MRI/MRS scan duurt ongeveer één uur en dan zal alleen het
levervetgehalte bepaald worden.
Tijdens het fietsen en gedurende de herstelperiode zullen herhaaldelijk
indirecte calorimetrie metingen plaatsvinden. Daarnaast zullen gedurende deze
periodes bloedmonsters worden afgenomen.
Eén keer zal de testdag in de conditie met een hoge concentratie vrije vetzuren
wordt uitgevoerd (in gevaste toestand gedurende zowel het fietsen als de
herstelperiode), en één keer in de conditie met een lage concentratie vrije
vetzuren (met glucose supplementatie). Om de door inspanning geïnduceerde
toename van de plasma vrije vetzuren te voorkomen, zullen de proefpersonen op
verschillende tijdsmomenten een glucosedrankje nuttigen.
De experimentele procedures zijn zonder significante risico*s, behalve het
bloedprikken, hetgeen soms een lokaal hematoom of zwelling kan veroorzaken. De
maximaaltest kan spierpijn veroorzaken. MRS is een veilige procedure (geen
ioniserende straling), zonder bekend gezondheidsrisico, zolang geen van de
exclusiecriteria overschreden is. Mogelijk brengt MRI een onverwachte medische
conditie aan het licht, waarover de proefpersoon zal worden geïnformeerd. Zijn
arts wordt eveneens geïnformeerd.