Differentiële Ontvankelijkheid voor Opvoeding: Gen-Omgeving Interacties in Probleemgedrag en Prosociaal Gedrag bij Kinderen

Zoals aangegeven in protocol 11-320 is het van belang meer zicht te krijgen op
gen-omgevingsinteracties (GxE) in de ontwikkeling van gedrag. In de ORCHIDS RCT
zullen wij middels het manipuleren van de opvoedingsomgeving kijken of er
genetische verschillen zijn in hoe kinderen gedragsmatig reageren op
veranderingen hierin. Om de gevonden GxE interacties hierna te interpreteren en
er klinische implicaties aan te verbinden, hebben we tevens kennis nodig over
de mechanismen die aan deze interacties ten grondslag liggen. Eén van deze
mechanismen is wellicht dat kinderen, op basis van hun genetische opmaak en los
van kenmerken van de sociale context, sterker of minder sterk geneigd zijn om
de emoties van anderen over te nemen- ofwel, kinderen kunnen emotioneel meer of
minder reactief zijn (e.g., Aron, Aron, & Jagiellowicz, 2012; Boyce & Ellis,
2005).

Doel van dit subexperiment is het toetsen van de hypothese omtrent emotionele
reactiviteit als onderliggend mechanisme aan GxE interacties. Deze hypothese
zal getoetst worden binnen een experiment waarbij specifiek wordt bekeken in
hoeverre kinderen, op basis van hun genotype, verschillend reageren op
gestandaardiseerde emotionele stimuli. Kinderen zullen blootgesteld worden aan
visuele en auditieve emotionele stimuli, waarna bekeken wordt hoe zij fysiek,
affectief en uiteindelijk gedragsmatig reageren op deze stimuli. Hiermee willen
wij antwoord vinden op de vraag of de genetische subgroep kinderen die eerder
aangeduid is als meer ontvankelijk voor opvoeding (zie protocol 11-320/K; Ellis
et al., 2011) tevens meer emotioneel reactief is dan minder ontvankelijke
kinderen. Hiermee zullen we meer zicht krijgen op de aan GxE interacties
onderliggende mechanismen (mediërende processen).

Dit onderzoek zal uitgevoerd worden met behulp van een experiment waarbij
specifiek wordt bekeken in hoeverre kinderen, op basis van hun genotype,
verschillend reageren op gestandaardiseerde emotionele stimuli. Kinderen zullen
blootgesteld worden aan visuele en auditieve emotionele stimuli in de vorm van
gestandaardiseerde dynamische emotionele gezichtsexpressies van volwassenen
(Amsterdam Dynamic Facial Expression Set) en geluidsfragmenten die overeenkomen
met de getoonde gezichtsexpressie (Hawk, Kleef, Fischer, & van der Schalk,
2009), waarna bekeken wordt hoe zij fysiek, affectief en uiteindelijk
gedragsmatig reageren op deze stimuli. De deelnemers worden door middel van
randomisatie toegewezen aan één van drie condities, neutraal, boos of blij.
Randomisatie vindt plaats op individueel niveau. Deze toewijzing gebeurt via
het random selecteren van een nummer, dit nummer is gekoppeld aan één van de
drie condities en bepaald hiermee de conditie van de betreffende deelnemer.
De deelnemers zijn blind voor de condities (enkelblind).
Onder deelnemers worden allereerst de kinderen verstaan. Daarnaast zijn ouders
ook deelnemer, want zij vullen een aantal vragenlijsten in.

De belasting voor de deelnemers is minimaal. Deelnemers lopen geen enkel risico
op schade als gevolg van deelname aan het onderzoek.