Verbindingen in het lexicon van mensen met afasie:
Een onderzoek naar woordvindingsproblemen tijdens herstel aan de hand van de wet van Zipf, WordNet en de leeftijd waarop woorden verworven zijn

Doel van dit onderzoek is het onderzoeken van de rol van connecties tussen
woorden in het mentale lexicon van mensen met woordvindingsproblemen als gevolg
van afasie, door middel van spontane spraak. Mensen met afasie zijn gevoelig
voor de leeftijd waarop woorden verworven zijn: woorden die eerder verworven
zijn worden gemakkelijker verwerkt (Cuetos, Monsalve & Pérez, 2005). Deze
gevoeligheid voor de verwervingsleeftijd ontstaat waarschijnlijk doordat de
hoeveelheid lexicale connecties van deze woorden hoger is dan voor laat
verworven woorden (Juhasz, 2005; Stuyvers & Tenenbaum, 2005). Ook is het
aangetoond dat lexicale connecties het meest efficiënt georganiseerd zijn als
de distributie van het aantal lexicale connecties per woord een machtsfunctie
volgt die de wet van Zipf genoemd wordt (Ferrer i Cancho & Solé, 2003). De
distributie van lexicale connecties bepaalt ook de woordfrequentiedistributie,
die om die reden ook de wet van Zipf volgt (Ferrer i Cancho & Solé, 2003).
Dit project combineert drie methoden om lexicale connecties te onderzoeken, die
samen goed inzicht zullen verschaffen in de rol van lexicale connecties in
afasie: verwervingsleeftijd, woordfrequentiedistributies en het aantal
connecties van woorden in WordNet, een digitale database ontworpen als
benadering van het lexicon. Als de verwervingsleeftijd een rol speelt in het
gemak waarmee woorden uit het lexicon opgehaald worden, dan zullen mensen met
afasie tijdens hun herstel een groeiend aantal woorden met een laag aantal
connecties kunnen gebruiken. Dit zou dan gereflecteerd zijn in een groeiend
aantal woorden met een late verwervingsleeftijd en met een laag aantal
connecties in WordNet, en in een veranderde hellingshoek voor de wet van Zipf.
Dit project test deze hypothese door middel van spontane spraak van mensen met
afasie gedurende de eerste acht maanden van hun herstel, verkregen door middel
van drie verschillende taken gericht op de elicitatie van spontane spraak.
Spraak van mensen met afasie zal op drie verschillende momenten opgenomen
worden (twee, vijf en acht maanden na het ontstaan van de afasie), en zal
vergeleken worden met de spontane spraak van gematchte gezonde deelnemers.

Het doel van dit project is een beter begrip verkrijgen van de rol van lexicale
connecties op woordvindingsproblemen in afasie tijdens herstel, door middel van
een onderzoek naar de verwervingsleeftijd van woorden in spontane spraak, door
middel van de distributie van connecties in WordNet van de voorkomende woorden
en door middel van een onderzoek naar de wet van Zipf in woordfrequenties.
Samen zullen deze metingen goed inzicht geven in de rol van lexicale connecties
in woordvindingsproblemen door afasie.

Primaire doelen:
[1] Het bepalen en vergelijken van de distributie van geschatte
verwervingsleeftijd, woordfrequenties en het aantal connecties in WordNet van
zelfstandige naamwoorden en werkwoorden in de spontane spraak van mensen met en
zonder afasie;
[2] Het volgen van de veranderingen in de distributie van geschatte
verwervingsleeftijd, woordfrequenties en het aantal connecties in WordNet van
zelfstandige naamwoorden en werkwoorden in de spontane spraak van mensen met
afasie tijdens hun herstel.

Secundair doel:
Het voorspellen van het verschil in score op (onderdelen van) de AAT tussen
vroege en latere fases van afasie op basis van geschatte verwervingsleeftijd,
woordfrequenties en het aantal connecties in WordNet van zelfstandige
naamwoorden en werkwoorden in de spontane spraak van mensen met afasie, als
eerste stap naar de ontwikkeling van een nieuwe methode voor de evaluatie van
quantitatieve en qualitatieve veranderingen in het mentale lexicon van mensen
met afasie.

Deelnemers zullen onderworpen worden aan twee tests om de ernst van hun afasie
vast te stellen wanneer dit nog niet gedaan is, of de resultaten van deze test
zullen verkregen worden van hun logopedist. Alle deelnemers zullen drie taken
uitvoeren die gericht zijn op het uitlokken van spontane spraak. Deelnemers
zullen drie keer getest worden, met 2 maanden intervals.

De verkregen spontane spraak zal getranscribeerd worden, waarna de
woordfrequentiedistributie opgesteld kan woorden en voor elk voorkomend
inhoudswoord de verwervingsleeftijd en het aantal connecties in WordNet
opgezocht kan worden.

Deelnemers worden niet blootgesteld aan enige gezondheidsrisico*s. Deelnemers
worden gevraagd twee taaltesten af te leggen, met als doel de mate van
woordvindingsproblemen vast te stellen. Ook worden ze gevraagd één niet-talige
test af te leggen, met als doel voor algemene cognitieve problemen te
controleren. Daarna volgen drie experimentele taken, gericht op het ontlokken
van spontane spraak in een zo natuurlijk mogelijke situatie. Deelnemers kunnen
op elk moment besluiten om uit het onderzoek te stappen, zonder verdere
consequenties.