Effectiviteit van probiotica als behandeling van kinderen met chronische buikpijn en bacteriële overgroei. Een gerandomiseerde placebo-gecontroleerde trial.

Buikpijn bij kinderen is een groot probleem. Het komt voor bij 0,3-19% van de
schoolgaande kinderen in Europa en is de meest voorkomende reden om een
kinderarts te bezoeken. Bij bijna 30% van de kinderen met chronische of
recidiverende buikpijn houdt de pijn meer dan 5 jaar aan, ondanks frequent
bezoek aan een arts. Dit geeft enorme belasting op het kind en het systeem erom
heen. De kwaliteit van leven van de kinderen met buikpijn is beduidend minder
dan bij kinderen die geen buikpijn hebben.
De pathogenese van chronische buikpijn is nog steeds niet duidelijk, alhoewel
er meerdere verklaringsmodellen bestaan. Recent onderzoek heeft aangetoond dat
darmbacteriën een rol kunnen spelen bij chronische buikpijn. Als de
darmbacteriën, die normaal in de dikke darm aanwezig zijn, migreren naar de
dunne darm ontstaat er aldaar een verandering in de relatie tussen de gastheer
en de populatie darmbacteriën. Dit noemen we bacteriële overgroei. Bacteriële
overgroei geeft klachten van chronische buikpijn, misselijkheid, braken en
flatulentie. In een recente studies wordt bij 91% van de kinderen met
chronische buikpijn bacteriële overgroei aangetoond vergeleken met 35% bij
gezonde kinderen. Tevens werd er een relatie gevonden tussen bacteriële
overgroei en irritable bowel syndrome (IBS). Er zijn geen gepubliceerde data
over het effect van probiotica bij kinderen met chronische buikpijn en
bacteriële overgroei, maar in een recente nog ongepubliceerde studie zijn er
aanwijzingen dat 70% van de kinderen met chronische buikpijn en bacteriële
overgroei minder buikpijn had na behandeling met probiotica.

Het doel van dit project is het onderzoeken van een succesvolle therapie voor
chronische buikpijn en bacteriële overgroei bij kinderen. En daarmee het
verbeteren van de kwaliteit van leven van deze kinderen. Tevens hebben wij als
doel het reduceren van de ziekenhuisbezoeken en daardoor lagere kosten voor de
gezondheidszorg.

70 kinderen in de leeftijdscategorie 8-18 jaar worden gerandomiseerd en krijgen
de probiotica of placebo.
Kinderen in de probiotica groep krijgen eenmaal daags probiotica gedurende 8
weken (4 x 10E9 cfu Bifidobacterium en Lactobacillus (Ecologic junior)). De
kinderen in de placebo groep krijgen eenmaal daags een placebo gedurende 8
weken.

De vragenlijst/test worden op meerdere tijdstippen afgenomen: op t=0 (de
basislijn, voor randomisatie), op t=1 (direct na het eindigen van de therapie)
op t=2 (4 maanden na het eindigen van de therapie) en op t=3 (10 mnd na het
eindigen van de therapie). We maken gebruik van de volgende vragenlijst:

•Buikpijndagboek: patiënten worden geïnstrueerd om de pijnintensiteit en de
pijnfrequentie te scoren in het buikpijndagboek gedurende een maand voor t=0,
de maand voor t=1, de maand voor t=2 en een maand voor t=3. De pijnintensiteit
wordt gescoord door middel van een gevalideerde pijnscore lijst: Faces Pain
Scale-Revised. Deze score loopt van 1 (=geen pijn) tot 6 (=heel veel pijn)
(figuur 1).
De pijnfrequentie wordt gescoord als 0 = geen pijn, 1 = 0-20 minuten pijn, 2 =
20-40 minuten pijn, 3 = 40-90 minuten pijn en 4 = meer dan 90 minuten pijn per
dag. Deze dagelijkse scores worden opgeteld voor een pijnintensiteitscore en
een pijnfrequentiescore voor de verschillende tijdstippen.

•H2-ademtest: patiënten krijgen viermaal een waterstof (H2)ademtest op t=0,
t=1, t=2 en t=3. In deze test wordt de hoeveelheid waterstof in de uitgeademde
lucht gemeten door gebruik te maken van gaschromatografie. Bacteriën, met name
anaerobe bacteriën, die voorkomen in de dikke darm bij gezonde mensen en in de
dunne darm als er sprake is van een ziekte, produceren waterstof door
fermentatie van niet geabsorbeerde koolhydraten. Normaal wordt er slechts een
kleine hoeveelheid waterstof geproduceerd door de dikke darm. Maar als er een
overgroei is van bacteriën in de dunne darm worden er grote hoeveelheden
waterstof geproduceerd.
De waterstof dat door de bacteriën geproduceerd wordt, wordt geabsorbeerd door
de wand van de dunne en/of dikke darm. Via het bloed wordt dit naar de longen
getransporteerd en komt het in de uitgeademde lucht terecht, waarin het gemeten
kan worden.
Voor de waterstofademtest moet men nuchter zijn. De patiënten wordt gevraagd
voor de start van de test hun tanden te poetsen en hun mond te spoelen met
mondwater. Dit wordt gedaan om uit te sluiten dat er een piekconcentratie
waterstof gemeten wordt door orale bacteriën. Een nuchtere waterstof
concentratie van boven de 20 ppm of een stijging van de H2 waarde van > 12 ppm
boven de basislijn na inname van glucose wordt geïnterpreteerd als bacteriële
overgroei.

• feacesonderzoek: tweemaal zal patient gevraagd worden een feacesmonster in te
leveren op t=0 en t=1, voor en na de interventie. In deze feacesmonsters zal de
microbiotische samenstelling van de feaces geanalyseerd worden. Er zal
onderzocht worden of er sprake is van een verandering van deze samenstelling na
het gebruik van probiotica.

De probiotica bestaan uit een mengsel van Bifidobacterium en Lactobacillus (8 gram, 4 x10E9 cfu Bifidobacterium en Lactobacillus (Ecologic junior)). Dit moet eenmaal daags gebruikt worden gedurende 8 weken.

Probiotica zijn functionele voedingsmiddelen en geen medicijnen. De dosering
van Orthiflor 349 is in overeenstemming met de dosering van probiotica in veel
commercieel verkrijgbare producten, die meestal 109-1010 cfu/per dag dosering
bevatten. Het is er moeilijk om een exacte dosering voor probiotica te geven;
sommige probiotica hebben laten zien dat ze effectief zijn bij relatief lage
doseringen, terwijl andere probiotica dit pas zijn bij hogere doseringen. De
dosering van Orthiflor 349 die we uiteindelijk willen gebruiken betreft een
dagdosis van 4x109 CFU en is gebaseerd op eerdere studies met soortgelijke
producten in een vergelijkbare aandoening (IBS) of populatie (kinderen) en de
dosering die reeds veilig verkocht wordt. Er worden geen bijwerking bij het
gebruik van probiotica beschreven.