Optimaliseren van de behandeling van ernstige sarcoidose patiënten met infliximab: individualisering van farmacotherapie

Sarcoidose is een granulomateuze multisysteem ziekte. Die kan zich op allerlei
van het lichaam manifesteren, maar treedt het meest op in het lymfatische
systeem en de longen. Bij sarcoidose patiënten worden corticosteroïden en
methotrexate toegediend als standaardtherapie. Omdat deze geneesmiddelen
niet-specifiek zijn en veel toxische effecten bij langdurig gebruik
veroorzaken, hebben ze uiteindelijk niet het gewenste effect (5, 6). Daarom is
er in sommige gevallen een klinische nood naar een veilige en effectieve
behandeling zoals infliximab. Infliximab is een monoclonaal antilichaam dat de
biologische activiteit van tumor necrose factor alfa (TNF-α) remt. Het cytokine
TNF-α speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van granulomateuze
ontstekingen.
Hoewel CVZ sarcoidose heeft geclassificeerd als indicatie waarvoor infliximab
wordt beschouwd als rationele farmacotherapie, is het nog niet geregistreerd
als behandeling voor sarcoidose. Infliximab wordt toegepast in de behandeling
van andere ziektebeelden zoals Reumatoïde artritis (RA), ziekte van Crohn (CD)
en psoriasis (7). Veel van deze patiënten tonen ten minste een partiele
response op infliximab, 30-40% van die patiënten zijn niet responders (10, 11).
Dit geval wordt ook herkend bij de behandeling van sarcoidose patiënten in
dagelijkse klinische praktijk. Door de interindividuele variatie in response op
infliximab therapie, zijn deze patiënten geclassificeerd als responders en
niet responders.

Tot nu toe is er geen studie gedaan over de relatie tussen infliximab
bloedspiegels en de response bij sarcoidose patiënten. Tevens is de optimale
dosering van infliximab bij sarcoidose patiënten nog niet bekend. Een
infliximab dalspiegel van < 1 mg/l wordt in het algemeen beschouwd als een
subtherapeutische spiegel, hogere dalspiegels zijn in associatie gebracht met
een betere response en een lagere anti-infliximab antilichamen concentraties
bij RA patiënten (15, 16). Uit een andere studie bleek dat de response van RA
patiënten op infliximab therapie volgt de dalspiegels van infliximab en de
vorming van anti-infliximab antilichamen (17). Later werd er meer data bekend
gemaakt over de associatie tussen lage infliximab bloedspiegels en de
mislukking van de therapie (18, 19).
De hypothese van deze studie is dat infliximab bloedspiegels, anti-infliximab
antilichamen, TNF-α concentraties en de genetisch achtergrond van de patiënten
zijn verantwoordelijk voor de interindividuele variatie in de response op
infliximab.

Het bepalen van het percentage patiënten met ten minst één subtherapeutische
infliximab dalspiegel van < 1 mg/l.

Het bepalen van het percentage patiënten die minimaal op één tijdstip positief
zijn voor AIAs.

Bepalen van het percentage patiënten die zowel subtherapeutische spiegels van
infliximab hebben en positief zijn voor AIAs met een minimum van één tijdstip.

Het bepalen van het percentage patiënten die worden geclassificeerd als
responder voor infliximab na 6 maanden therapie

Het bepalen van de correlatie tussen TNF-α en TNF-α receptoren versus
concentratie van TACE

Het studeren van TNF-α concentraties gedurende infliximab therapie en het
vergelijken van de concentraties met de startwaarde (t=0).

Het studeren van farmacokinetiek van infliximab.

Het gaat om een prospectieve, observationele cohort studie, de patiënten zijn
gediagnoseerd met sarcoïdose en krijgen infliximab toegediend als
standaardtherapie.

Bij elke bezoek wordt het bloed afgenomen, voor het infuus en 1 uur na het
einde van de infusie. Risico's zijn minimaal bij venapunctie. Patiënten worden
gevraagd om twee extra bezoeken aan het ziekenhuis te brengen.