Stress reactiviteit in psychose: de relatie tussen traumatische gebeurtenissen, genetische kwetsbaarheid en psychotische reactiviteit op stress

Gebeurtenissen in het dagelijkse leven die als stressvol worden ervaren kunnen
kleine, subtiele psychotische ervaringen veroorzaken, in zowel patiënten met
een psychotische stoornis als gezonde mensen. Deze psychotische ervaringen,
veroorzaakt door stress, hebben ook hun weerslag op het menselijk lichaam; er
worden dan meer stresshormonen geproduceerd, zoals cortisol. Eerdere studies
hebben al aangetoond dat sommige omgevingsfactoren en een genetische
kwetsbaarheid voor psychose samenhangen met de hoeveelheid psychotische
ervaringen in het dagelijks leven, teweeg gebracht door stress. In deze studie
worden deze twee domeinen voor de eerste keer samengebracht. In deze studie zal
onderzocht worden hoe een specifieke omgevingsfactor die zeer betrokken lijkt
te zijn bij psychose, te weten het ervaren van traumatische gebeurtenissen, in
combinatie met een genetische kwetsbaarheid met elkaar samenhangen en effect
hebben op de fluctuatie van psychotische symptomen, teweeg gebracht door stress
in het dagelijks leven. Daarnaast zal worden onderzocht hoe deze
omgevingsfactor, in combinatie met een genetische kwetsbaarheid, een effect
hebben op de productie van het stresshormoon cortisol, gedurende de dag.

Het doel van het onderzoek is het ontrafelen van genetische en
omgevingsfactoren die een persoon kwetsbaar maken voor het ontwikkelen van een
psychose en (in patienten) het verloop van een psychose beinvloeden. Een tweede
doel is het onderzoeken van de effecten van genetische en omgevingsfactoren op
het menselijk lichaan, in de vorm van cortisol.
Omdat psychotische ervaringen van zowel patienten en niet-patienten in de loop
van de dag veranderen, zal de hoeveelheid psychotische symptomen meerdere keren
per dag gemeten worden. Dit geldt ook voor cortisol.

Dit onderzoek is een observationeel onderzoek, bestaande uit 3 afspraken en een
PsyMate week. Tijdens de eerst afspraak zal de proefpersoon uitgebreid worden
ingelicht over het onderzoek. Nadat de proefpersoon bedenktijd heeft gehad en
heeft besloten om mee te doen met het onderzoek, zal een tweede afspraak woren
gepland. Tijdens deze afspraak zal de proefpersoon het informed consent
formulier ondertekenen. Vervolgens zal hij/zij uitleggen krijgen over het
gebruik van de PsyMate. Daarnaast zullen tijdens deze tweede afspraak een
aantal vragenlijsten worden ingevuld en een deel van de korte interviews worden
afgenomen.
Na dit gesprek volgt een PsyMate week, waarin de proefpersoon de PsyMate, een
klein apparaatje, 6 dagen met zich mee zal dragen. Dagelijks zal het apparaatje
op een aantal willekeurige momenten piepen. Wanneer de proefpersoon een piep
hoort, vult hij/zij een korte vragenlijst in op de PsyMate (ca. 3 minuten) en
zal hij/zij een speekselstaal (voor cortisol) geven. Bij het opstaan
(s'morgens) en voor het slapen (s'avonds) zal de proefpersoon nogmaals een zeer
korte vragenlijst (< 1 minuut) invullen. Na deze 6 dagen volgt de 3e afspraak.
Hierin zal worden gesproken over hoe hij/zij deze PsyMate week ervaren heeft.
De PsyMate en de speekselstaaltjes worden ingeleverd. Verder zullen
overgebleven vragenlijsten/interviews worden afgerond. Als laatste geeft de
proefpersoon een speekselstaal voor DNA onderzoek. Aan het einde van deze
afspraak krijgt de proefpersoon de vergoeding voor deelname aan de studie.

De totale duur van deelname aan deze studie bedraagt 6 uur, waarvoor
proefpersonen een beloning ontvangen die in verhouding is tot de belasting door
deelname. Gezien het feit dat geen van de bij deelname horende taken (invullen
van vragenlijsten, interviews, PsyMate meedragen en aanleveren speekselstaal)
risico's met zich meebrengt, is deelname aan de studie vrijwel risicoloos.
Eerdere dagelijks leven studies (identiek aan de huidige studie) hebben geen
risico voor proefpersonen opgeleverd.