Onderzoek naar preventieve antibiotica na een tekenbeet

In de afgelopen 15 jaar is het aantal gevallen van vroege ziekte van Lyme
(erythema migrans) in Nederland verdrievoudigd naar 22.000 gevallen per jaar.
Behandeling van vroege ziekte van Lyme met antibiotica is cruciaal aangezien
het de ontwikkeling van latere en ernstiger ziekte manifestaties kan voorkomen.
Echter, infecties kunnen in eerste instantie onopgemerkt blijven door de
diverse en vaak vage aard van de klinische manifestaties van de ziekte van
Lyme. Daar komt bij dat laboratorium diagnostiek vaak niet gevoelig genoeg is
om vroege infectie te detecteren.
In de VS is aangetoond dat profylactische antibiotica na een tekenbeet helpt om
de meerderheid van de gevallen van ziekte van Lyme te voorkomen. Voor Nederland
is de effectiviteit van profylaxe niet onderzocht, terwijl de transmissie
dynamiek met betrekking tot teken en Borrelia species anders is dan in de VS.
Met 1.1 miljoen tekenbeten per jaar, zou een aanbeveling voor profylaxe na elke
tekenbeet leiden tot hoge aantallen patiënten die behandeld worden met
antibiotica.
Voor een toekomstige evidence-based richtlijn over profylaxe na een tekenbeet,
met de effectiviteit daarvan in de Nederlandse situatie worden onderzocht. Het
zou ook moeten worden onderzocht in hoeverre de NNT omlaag kan worden gebracht
door gebruik van tekenscreening criteria (infectie van de teek, mate van
volgezogenheid, aanhechtingstijd) om het risico op de ziekte van Lyme na elke
tekenbeet in te schatten. Als deze aanpak met tekenscreening gevolgd door een
preventieve interventie succesvol blijkt, dan kan de meerderheid van de
gevallen van de ziekte van Lyme voorkomen worden met minimaal gebruik van
antibiotica.

Het bepalen van de effectiviteit van antibiotische profylaxe na een tekenbeet
in de Nederlandse situatie, in relatie tot infectie van de teek, volgezogenheid
van de teek en aanhechtingstijd van de teek.

Dit is een gerandomiseerde gecontroleerde interventie studie. Maximaal 4500
deelnemers die een tekenbeet rapporteren zullen worden geïncludeerd en
vervolgens door loting worden ingedeeld in een groep die antibiotische
profylaxe krijgt en een groep die geen verdere preventieve behandeling krijgt.
Voor de deelnemers in beide groepen zal worden opgevolgd of ze de ziekte van
Lyme ontwikkelen.

Deelnemers in de behandelgroep zullen een éénmalige dosis doxycycline nemen in een dosering van 200 mg voor volwassenen en kinderen van 8 jaar en ouder van 50 kg of meer; in een dosering van 4 mg/kg voor kinderen van 8 jaar en ouder van minder dan 50 kg.

De deelnemers in de behandelgroep hebben mogelijk baat bij een effectieve
behandeling met profylaxe. Zoals bij alle geneesmiddelen kunnen ook bij gebruik
van de antibiotische profylaxe bijwerkingen optreden. Deelnemers in de
niet-behandelgroep hebben geen direct voor- of nadeel door deelname aan de
studie.
Alle deelnemers (inclusief de niet-behandelgroep) sturen hun teek op naar het
RIVM, en vullen online vragenlijsten in op t=0, 1 week en 1, 3, 6, 9, 12, 15
and 18 maanden na inclusie. Deelnemers wordt geadviseerd om regelmatig de plek
van de tekenbeet te controleren en hun huisarts te bezoeken als een erythema
migrans verschijnt of als ze andere gezondheidsklachten ontwikkelen die door de
ziekte van Lyme kunnen komen. Dit levert mogelijk een indirect voordeel op
omdat deelnemers zo extra alert zijn op vroege signalen van de ziekte van Lyme
en daardoor meer kans hebben op tijdige behandeling.